W piśmie procesowym warto podkreślić, że nawet gdyby wniosek złożono o czasie, to i tak brak majątku uniemożliwiłby zaspokojenie roszczeń. Odpowiednie opinie biegłych wzmocnią argumentację
Jestem członkiem zarządu sp. z o.o. Oprócz mnie w skład tego organu wchodzi jeszcze jedna osoba. Niedawno obie otrzymałyśmy odpis pozwu o solidarną zapłatę 80 tys. zł na rzecz jednego z kontrahentów spółki. Faktycznie faktura opiewająca na ww. sumę nie została zapłacona, a egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna. Jest to wynik sytuacji finansowej, w jakiej znalazła się spółka. Od ponad roku jest ona dłużnikiem ZUS i urzędu skarbowego na łączną kwotę ok. 600 tys. zł. Spółka jest właścicielem majątku ruchomego o wartości ok. 50 tys. zł. Żadna z nas nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu. Jakie argumenty powinnyśmy podnieść w odpowiedzi na pozew, aby się obronić przed koniecznością uiszczenia długu spółki w wysokości 80 tys. zł?
Członek zarządu (lub też były członek) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może się uwolnić od (solidarnej) odpowiedzialności za długi tej spółki, gdy wykaże jedną z trzech przesłanek ekskulpacyjnych. Mianowicie gdy udowodni, że:
wwe właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości podmiotu lub wszczęto postępowanie układowe, albo
wniezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości (niewszczęcie postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy, albo
wmimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (niewszczęcia postępowania układowego) wierzyciel nie poniósł szkody.
W sprawie czytelniczki dwie pierwsze opcje nie podlegają rozpatrzeniu, ponieważ wniosku o ogłoszenie upadłości sp. z o.o. nie złożono. Z opisu problemu zaś nie wynika, aby członkowie zarządu nie ponosili winy w owym zaniechaniu. Skupmy się więc na trzeciej okoliczności.
Aby zwiększyć swoje szanse na korzystne rozstrzygnięcie, pozwane będą musiały wykazać, że nawet gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości sp. z o.o. zgłoszono w czasie właściwym, to i tak powód nie uzyskałby zaspokojenia swojej należności z majątku podmiotu nawet w części. Spółka dysponowała bowiem w 2014 roku wyłącznie majątkiem ruchomym o szacunkowej wartości ok. 50 tys. zł, a wymagalne wierzytelności tylko wobec ZUS i urzędu skarbowego (które to instytucje korzystają z przywileju pierwszeństwa zaspokojenia), wynosiły wówczas łącznie ok. 600 tys. zł. Oczywiste jest zatem, że podmiotowi nie wystarczyłoby środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.
Niezbędne załączniki
Do odpowiedzi na pozew należy załączyć wszelkie dokumenty, które zobrazują kondycję majątkową spółki w 2014 roku. Będą to przede wszystkim bilans oraz rachunek zysków i strat. Konieczne będzie ponadto przedłożenie dokumentów poświadczających wysokość zadłużenia podmiotu wobec ZUS i urzędu skarbowego w poszczególnych miesiącach 2014 roku.
Czytelniczka (oraz jej koleżanka) nie powinna się ograniczać tylko do załączenia do odpowiedzi na pozew bilansu spółki za 2014 rok, ponieważ w świetle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 lutego 2015 r., sygn. akt I FSK 1069/13, nie może być on podstawą do ustalenia momentu, w którym podmiot stał się niewypłacalny, a w rezultacie momentu, w którym powstał obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie jego upadłości.
Dowody od biegłego
Jeżeli istnieją wątpliwości co do tego, kiedy konkretnie zaistniał obligatoryjny obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości sp. z o.o., to wówczas niezbędne jest zgłoszenie wniosku o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu rachunkowości w celu ustalenia tego momentu. Obligatoryjne będzie ponadto ustalenie przez tego biegłego – na stosowny wniosek czytelniczki – czy w sytuacji, gdyby nawet złożono go w czasie właściwym, powódka uzyskałaby zaspokojenie swojej należności z majątku spółki i ewentualnie w jakiej części (uwzględniając to, że pierwszeństwo w zaspokojeniu należności miały ZUS i urząd skarbowy).
Trzeba będzie także ustalić wartość poszczególnych składników majątku spółki według stanu na dzień, w którym powstał obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenia jej upadłości. Służy temu wniosek o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego rzeczoznawcy.
Jeżeli opinie ww. biegłych potwierdzą, że kontrahent spółki czytelniczki – ze względu na brak majątku podmiotu – nie zdołałby ściągnąć od niej swej należności choćby w minimalnej części, także wówczas, gdyby na czas wszczęto postępowanie upadłościowe (lub układowe), to istnieje duże prawdopodobieństwo, że powództwo wobec członków zarządu tej sp. z o.o. zostanie oddalone w całości.
WZÓR
Przykład odpowiedzi na pozew o zapłatę długu z art. 299 kodeksu spółek handlowych, jaką może przesłać do sądu prezes spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Płock, 1 lipca 2015 r.
Sąd Rejonowy w Płocku
V Wydział Gospodarczy
Powód:
Sonia Iksińska
Transport i Logistyka Sonia Iksińska
z siedzibą w Płocku
Pozwany:
1. Agata Igrekowska 2. Donata Nowak
w sprawie o zapłatę na podstawie art. 299 k.s.h.
Sygn. akt V GC 00/15
Odpowiedź na pozew
pozwanej z pkt 1
wraz z wnioskiem o zwolnienie pozwanej z pkt 1 od kosztów sądowych w całości
Działając w imieniu własnym wnoszę o:
– oddalenie pozwu w całości,
– rozpoznanie sprawy także podczas nieobecności pozwanej z pkt 1,
– zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
Ponadto wnoszę o:
1) dopuszczenie, a następnie przeprowadzenie dowodu z niżej wymienionych dokumentów:
– bilansu M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r.,
– rachunku zysków i strat ww. spółki za ww. okres
na okoliczność ustalenia sytuacji finansowej M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku w 2014 roku;
2) zwrócenie się do:
– ZUS O/Płock ul. Kolorowa 3, 09-400 Płock, o przedłożenie informacji na temat stanu zadłużenia M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku wobec ZUS w Płocku w poszczególnych miesiącach 2014 roku.
na okoliczność ustalenia, że zaległość M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku wobec ZUS w Płocku w 2014 roku wynosiła ok. 400 tys. zł,
– Urzędu Skarbowego w Płocku ul. Maślana 10, 09-400 Płock, o przedłożenie informacji na temat stanu zadłużenia M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku wobec Urzędu Skarbowego w Płocku w poszczególnych miesiącach 2014 roku
na okoliczność ustalenia, że zaległość M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku wobec Urzędu Skarbowego w Płocku w 2014 roku wynosiła ok. 200 tys. zł;
3) dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego, ewentualnie z łącznej pisemnej opinii niżej wymienionych biegłych:
– z zakresu rachunkowości
na okoliczność ustalenia momentu, w którym powstał obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku, a ponadto na okoliczność ustalenia, czy nawet gdyby zgłoszono go w czasie właściwym, powódka uzyskałaby zaspokojenie swojej należności z majątku spółki i ewentualnie w jakiej części (z uwzględnieniem pierwszeństwa w zaspokojeniu należności na rzecz ZUS i urzędu skarbowego),
– rzeczoznawcy majątkowego
na okoliczność ustalenia wartości poszczególnych składników majątku M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku według stanu na dzień, w którym powstał obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości ww. spółki.
Wnoszę także o:
zwolnienie mnie od kosztów sądowych w całości.
Wniosek ten uzasadnia treść oświadczenia Agaty Igrekowskiej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
Dowód: formularz oświadczenia Agaty Igrekowskiej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
Uzasadnienie
W świetle art. 299 par. 2 kodeksu spółek handlowych członek zarządu sp. z o.o. może się uwolnić od odpowiedzialności statuowanej treścią par. 1 cytowanego przepisu po wykazaniu jednej z trzech przesłanek egzoneracyjnych. Mianowicie gdy udowodni, że:
– we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo
– niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości (niewszczęcie postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy, albo
– mimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (niewszczęcia postępowania układowego) wierzyciel nie poniósł szkody.
Już w I połowie 2014 roku ze względu na zadłużenie M. sp. z o.o. wobec ZUS w Płocku i Urzędu Skarbowego w Płocku zaistniały podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie jej upadłości. 30 czerwca 2014 r. zaległość ww. spółki wobec ZUS w Płocku wynosiła ok. 300 tys. zł (do końca 2014 roku wzrosła do ok. 400 tys. zł), względem zaś Urzędu Skarbowego w Płocku – ok. 100 tys. zł (do końca 2014 roku wzrosła do 200 tys. zł). Spółka na koniec 2014 roku odnotowała stratę netto w wysokości 200 tys. zł.
Zarząd M. sp. z o.o. nie złożył wniosku o ogłoszenie jej upadłości (ani wniosku o wszczęcie względem niej postępowania układowego).
Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Najwyższego z 10 lutego 2010 r., sygn. akt V CSK 234/09, członek zarządu sp. z o.o., która zbankrutowała, nie ponosi odpowiedzialności za jej długi, jeśli wykaże, że wierzyciel – ze względu na brak majątku spółki – nie zdołałby ściągnąć od niej swej należności także wówczas, gdyby na czas wszczęto postępowanie upadłościowe lub układowe.
Zatem nawet gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku (lub wniosek o wszczęcie postępowania układowego) został złożony w czasie właściwym, to i tak brak majątku spółki uniemożliwiłby zaspokojenie zaległości w stosunku do powódki, choćby w części. M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku dysponowała bowiem w 2014 roku wyłącznie majątkiem ruchomym o szacunkowej wartości ok. 50 tys. zł, a wymagalne długi już w I połowie 2014 roku – tylko wobec ZUS i Urzędu Skarbowego w Płocku – wynosiły łącznie ok. 600 tys. zł. Oczywiste jest zatem, że spółce nie wystarczyłoby środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Nie ma więc związku przyczynowego pomiędzy szkodą powódki (rozumianą jako uszczerbek wynikły z niewyegzekwowania należności od spółki) a niezgłoszeniem we właściwym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości M. sp. z o.o. z siedzibą w Płocku (albo niewszczęcia względem niej postępowania układowego).
Dowód: dowody wymienione w pkt 1–4 petitum odpowiedzi na pozew.
Z tych względów wnoszę jak na wstępie.
W załączeniu:
– 2 odpisy odpowiedzi na pozew,
– dokumenty z pkt 1 petitum odpowiedzi na pozew,
– formularz oświadczenia Agaty Igrekowskiej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
............................................................
(Agata Igrekowska)
Podstawa prawna
Art. 299 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 4).