Subskrybuj nas na Youtube
Prawo do niego zyskało wiele grup przedsiębiorców (m.in. prowadzących sklepy odzieżowe, restauracje, zajęcia pozaszkolne) oraz osób na umowach cywilnoprawnych. Poszerzono też krąg beneficjentów tarczy turystycznej.
Chociaż większość przepisów nowelizacji weszła w życie dzień po jej ogłoszeniu, tj. 16 grudnia 2020 r., to te dotyczące nowych rodzajów jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego zaczną obowiązywać kilka tygodni później. O dodatkowe świadczenie przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się od 30 grudnia 2020 r., osoby wykonujące umowy cywilnoprawne zaś– dopiero od 15 stycznia 2021 r.
dla prowadzących działalność
Prawo do dodatkowego jednorazowego świadczenia postojowego przyznano osobom prowadzącym wybrane rodzaje pozarolniczej działalności gospodarczej pod określonymi kodami PKD. Na liście jest ok. 40 branż.
Chodzi tu o działalności wymienione w dodanym do specustawy o COVID-19 art. 15zs2. ramka 1 Co istotne, musi być to działalność przeważająca. W tym zakresie pod uwagę brany jest stan na 30 września 2020 r. Oprócz tego warunkiem otrzymania świadczenia jest:
- pobranie przynajmniej raz zwykłego świadczenia postojowego oraz
- niższy co najmniej o 40 proc. przychód z tej działalności uzyskany w październiku albo listopadzie 2020 r. w stosunku do przychodu uzyskanego odpowiednio w październiku albo listopadzie 2019 r.
Ramka 1
Jakie firmy objęto wsparciem
O jednorazowe postojowe mogą ubiegać się osoby prowadzące przeważającą działalność pod następującymi kodami PKD:
47.71.Z – sprzedaż detaliczna odzieży w sklepach,
47.72.Z – sprzedaż detaliczna obuwia i wyrobów skórzanych w sklepach,
47.81.Z – sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych na straganach i targowiskach,
47.82.Z – sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia na straganach i targowiskach,
47.89.Z – sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów na straganach i targowiskach,
49.39.Z – pozostały transport lądowy pasażerski, nigdzie indziej niesklasyfikowany (np. wynajem autobusu z kierowcą, działalność kolejek linowych, wyciągów narciarskich),
56.10.A – restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne,
56.10.B – ruchome placówki gastronomiczne,
56.21.Z – przygotowanie i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
56.29.Z – pozostała usługowa działalność gastronomiczna,
56.30.Z – przygotowywanie i podawanie napojów,
59.11.Z – działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych,
59.12.Z – działalność postprodukcyjna związana z filmami, nagraniami wideo i programami telewizyjnymi,
59.13.Z – działalność związana z dystrybucją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych,
59.14.Z – działalność związana z projekcją filmów,
59.20.Z – działalność w zakresie nagrań dźwiękowych i muzycznych,
74.20.Z – działalność fotograficzna,
77.21.Z – wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego,
79.90.A – działalność pilotów wycieczek o przewodników turystycznych,
79.90.C – pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, gdzie indziej niesklasyfikowana,
82.30.Z – działalność związana z organizacja targów, wystaw i kongresów,
85.51.Z – pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych,
85.52.Z – pozaszkolne formy edukacji artystycznej,
85.53.Z – pozaszkolne formy edukacji z zakresu nauki jazdy i pilotażu,
85.59.A – nauka języków obcych,
85.59.B – pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane,
86.10.Z – działalność szpitali, ale tylko w zakresie działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń w ramach lecznictwa uzdrowiskowego lub realizowanej w trybie stacjonarnym rehabilitacji leczniczej,
86.90.A – działalność fizjoterapeutyczna,
86.90.D – działalność paramedyczna,
90.01.Z – działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych,
90.02.Z – działalność wspomagająca wystawianie przedstawień artystycznych,
90.04.Z – działalność obiektów kulturalnych,
91.02.Z – działalność muzeów,
93.11.Z – działalność obiektów sportowych,
93.13.Z – działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej,
93.19.Z – pozostała działalność związana ze sportem,
93.21.Z – działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki,
96.01.Z – pranie i czyszczenie wyrobów włókienniczych i futrzarskich,
96.04.Z – działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej.©℗
Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć odpowiedni wniosek (ZUS z pewnością przygotuje odpowiedni wzór) – jest to zrobić tylko elektronicznie. Trzeba go złożyć najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony stan epidemii. Wniosek, oprócz koniecznych danych, będzie zawierał także oświadczenie o spełnianiu warunku dotyczącego rodzaju przeważającej działalności oraz spadku przychodu. Składa się je pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Podobnie więc jak w przypadku innych świadczeń lub ulg przyznawanych w ramach kolejnych tarcz antykryzysowych ZUS nie sprawdzi spełniania tych warunków na etapie wypłaty, lecz będzie opierał się na oświadczeniu w tym zakresie. Nie wyklucza to kontroli tego w późniejszym okresie. Jeśli jednak już na wstępnym etapie okaże się, że świadczenie nie przysługuje, ZUS wyda decyzję odmowną. Tę zaś można zaskarżyć do sądu ubezpieczeń społecznych na zasadach przewidzianych dla innych decyzji ZUS.
Do jednorazowego dodatkowego świadczenia będą miały zastosowanie dotychczasowe przepisy dotyczące zwrotu zwykłego świadczenia postojowego (art. 15zx specustawy o COVID-19). Zgodnie z nim osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Odsetki będą naliczane już pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu, chyba że z przyczyn leżących po stronie ZUS zostało ono wypłacone osobie nieuprawnionej.
Za nienależnie pobrane uważa się świadczenie:
- przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą;
- wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona.
Decyzja o zwrocie może być wydana tylko w terminie pięciu lat od dnia, w którym wypłacono nienależne świadczenie. Kwota wskazana w decyzji wraz z odsetkami i kosztami upomnienia przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia stała się prawomocna.
Jednorazowe dodatkowe świadczenie przysługuje w dotychczasowej w wysokości, a więc 2080 zł. Także i w tym przypadku przewidziano wyjątek – niższą kwotę (1300 zł) otrzymają prowadzący działalność, którzy opłacają podatek w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia z VAT. Ze postojowego nie dokonuje się potrąceń i egzekucji, ponadto nie podlega ono ani oskładkowaniu, ani opodatkowaniu.
W przypadku zbiegu praw do więcej niż jednego dodatkowego świadczenia można pobrać tylko jedno.
dla zleceniobiorców i nie tylko
Jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe przewidziano też dla niektórych osób wykonujących umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło.
Krąg osób uprawnionych określono w art. 15zq ust. 1 pkt 2 specustawy o COVID-19.
Aby mieć prawo do dodatkowego świadczenia, trzeba spełnić łącznie następujące warunki:
- przedmiot umowy musi dotyczyć jednej z dziedzin określonej w ustawie; ramka 2
- umowa musiała być zawarta do dnia wejścia w życie ustawy, a więc do 16 grudnia;
- zleceniobiorca nie posiada innego tytułu ubezpieczeniowego;
- przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie, nie był wyższy od 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego dla celów emerytalnych obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Ramka 2
Tylko dla wybranych specjalizacji
Zleceniobiorca otrzyma świadczenie, jeśli przedmiot umowy będzie dotyczył:
• sztuk plastycznych, literatury, muzyki, twórczości audialnej, utworów audio-wizualnych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego i sztuki ludowej;
• działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
• działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych;
• usług w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu oraz usług w zakresie architektury świadczonych przez osoby nieposiadające uprawnień budowlanych
• usług świadczonych na rzecz muzeów;
a) w zakresie pozaszkolnych form edukacji,
b) przez przewodników muzeów.
Co istotne, ustawodawca zrezygnował z wcześniejszego wymogu, zgodnie z którym wniosek musiał być złożony przez zleceniodawcę, a tylko pod pewnymi warunkami przez samego zleceniobiorcę. O dodatkowe jednorazowe świadczenie występuje bezpośrednio sam zleceniobiorca. Wniosek należy złożyć w formie elektronicznej. Powinien zawierać dane wnioskodawcy, oświadczenie o rodzaju i przedmiocie umowy, a także, że osiągnięty przychód nie przekracza wskazanego limitu. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Sam wniosek, podobnie jak wszystkie wnioski o inne rodzaje świadczenia postojowego, można złożyć najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca, w którym zniesiono stan epidemii.
Dodatkowe świadczenie przysługuje w dotychczasowej wysokości, a więc co do zasady – 2080 zł. Z jednym wyjątkiem – w przypadku gdy suma przychodów z umów cywilnoprawnych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie, wynosi mniej niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r. (1300 zł), świadczenie przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych. W przypadku zbiegu praw do więcej niż jednego świadczenia postojowego przysługuje jedno świadczenie postojowe.
Do dodatkowego świadczenia dla zleceniobiorców stosuje się odpowiednio przepisy o zwrocie nienależnego świadczenia oraz trybu odwoławczego od decyzji odmownej.
Zawarcie umowy w jednej z dziedzin uprawniających do jednorazowego świadczenia będzie miało także dodatkowy bonus zarówno dla zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy. Nowelizacja wprowadza bowiem możliwość złożenia wniosku przez zleceniobiorcę o nieoskładkowywanie umowy (art. 31zy14 specustawy o COVID-19). Nie tylko więc zleceniobiorca otrzyma wyższe wynagrodzenie, lecz także zleceniodawca poniesie mniejsze koszty, bo nie będzie musiał finansować swojej części składek opłacanych za zleceniobiorcę. Szerzej na ten temat na s. C….
rozszerzenie tarczy turystycznej
Poszerzono krąg przedsiębiorców uprawnionych do otrzymania dodatkowego, wypłacanego aż trzy razy, świadczenia postojowego dla branży turystycznej. Wśród nich są prowadzący hotele, obiekty sportowe i organizatorzy turystyki.
Chodzi o określone w art. 15zs1 specustawy świadczenie dla przedsiębiorców z branży turystycznej, które wprowadzono w ramach tarczy turystycznej. Obecna nowelizacja rozszerza krąg beneficjentów dodatku o przedsiębiorców prowadzących jako przeważającą działalność oznaczoną następującymi kodami PKD:
55.10.Z – hotele i podobne obiekty zakwaterowania,
79.12.Z – działalność organizatorów turystyki oraz
93.11.Z – działalność obiektów sportowych.
Warunki otrzymania świadczenia nie uległy zmianie. Dla przypomnienia są to:
- pobranie przynajmniej raz zwykłego świadczenia postojowego;
- prowadzenie jako przeważającej działalności pod kodem PKD wskazanym w przepisie, przy czym istotny jest stan na dzień składania wniosku o świadczenie;
- przychód z tej działalności uzyskany w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi być niższy co najmniej o 75 proc. w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r.
Warunek spadku przychodu dotyczy jednak tylko wniosku o pierwsze dodatkowe świadczenie. Wypłata dodatkowego świadczenia po raz drugi i trzeci będzie wymagała jedynie złożenia oświadczenia, że sytuacja materialna wnioskodawcy nie uległa zmianie. Sformułowanie to jest niedookreślone.
Wnioski o ten rodzaj świadczenia także należy złożyć elektronicznie, najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca, w którym zniesiono stan epidemii. Tak samo jak w innych przypadkach ZUS wyda decyzję na podstawie złożonych oświadczeń, które są składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń.
Wysokość postojowego także pozostaje niezmienna, a więc wynosi 2080 zł, a dla osób zwolnionych z VAT i rozliczających się kartą podatkową – 1300 zł.
Do dodatkowego świadczenia także w tym przypadku mają zastosowanie przepisy o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia oraz trybie odwoławczym od decyzji odmownej.
