Obniżony wiek emerytalny. 10 najważniejszych pytań i odpowiedzi

Czy zmieniły się zasady wyliczania świadczenia Mam już 60 lat i jesienią skorzystam z przysługującego mi prawa do emerytury. Czy obniżenie wieku zakończenia aktywności zawodowej ma wpływ na zmianę sposobu wyliczania świadczenia? NIE Nadal jego wysokość zależy od kwoty zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie ubezpieczonego, kapitału początkowego, środków zapisanych na subkoncie oraz średniego dalszego trwania życia podawanego w tabelach przez Główny Urząd Statystyczny. Ustawa wprowadzająca obniżony wiek emerytalny pozwala na zastosowanie tablic obowiązujących w różnych okresach, w zależności od wieku ubezpieczonego. W niektórych przypadkach ZUS może przyjąć do porównania tablice w trzech wariantach. Chodzi tu o tablice: obowiązujące w chwili ukończenia obniżonego wieku emerytalnego, z chwili złożenia wniosku o emeryturę oraz z momentu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego. Takie wariantowanie może nastąpić w przypadku osób, które do końca września 2017 r. skończyły podwyższony wiek emerytalny i złożą wniosek np. w październiku. ZUS wybierze wtedy taką tablicę, która będzie najkorzystniejsza dla ubezpieczonego. / ShutterStock

Czy obniżenie wieku zakończenia aktywności zawodowej ma wpływ na zmianę sposobu wyliczania świadczenia? Czy można kontynuować zatrudnienie po przyznaniu emerytury? Na te i inne pytania dotyczące emerytury odpowiedział nam ZUS.

Zobacz również

Reklama

Rafalska: Różny wiek emerytalny kobiet i mężczyzn nie jest dyskryminacją

Wiek emerytalny w krajach UE

Reklama

Oto, jak wyglądają zasady przechodzenia na emeryturę w krajach UE

1 Czy prawdą jest, że nie jest korzystnie przechodzić na emeryturę w czerwcu

Za niecały rok w maju skończę 65 lat i planuję od razu złożyć wniosek o przyznanie emerytury. Czy to ważne, by złożyć go jeszcze w maju?

TAK

Bo choć na emeryturę można przejść w dowolnym miesiącu, to jednak zdecydowanie najmniej korzystnym terminem na składanie wniosków jest czerwiec. Wynika to ze schematu waloryzacji, zgodnie z którym w czerwcu podstawa obliczania emerytury według nowych zasad podlega jedynie waloryzacji rocznej. W każdym innym miesiącu podstawa obliczania emerytury jest dodatkowo waloryzowana kwartalnie.

<strong>Czy prawdą jest, że nie jest korzystnie przechodzić na emeryturę w czerwcu</strong>
<br><br><strong>Za niecały rok w maju skończę 65 lat i planuję od razu złożyć wniosek o przyznanie emerytury. Czy to ważne, by złożyć go jeszcze w maju?</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Bo choć na emeryturę można przejść w dowolnym miesiącu, to jednak zdecydowanie najmniej korzystnym terminem na składanie wniosków jest czerwiec. Wynika to ze schematu waloryzacji, zgodnie z którym w czerwcu podstawa obliczania emerytury według nowych zasad podlega jedynie waloryzacji rocznej. W każdym innym miesiącu podstawa obliczania emerytury jest dodatkowo waloryzowana kwartalnie.<br><br>

ShutterStock

2 Czy muszę zbierać dokumenty

Mam już wyliczony kapitał początkowy. Czy aby złożyć wniosek o emeryturę, muszę składać również zaświadczenia o zarobkach sprzed 1999 r.?

NIE

Zestaw dokumentów, jakie należy dołączyć do wniosku emerytalnego, jest uzależniony od tego, czy przyszły emeryt ma już ustalony kapitał początkowy, czy nie. Jeśli kapitał został wyliczony, nie trzeba już składać żadnych dodatkowych dokumentów do wniosku. Chyba że np. odnaleźliśmy pominięte wcześniej dokumenty potwierdzające zarobki, które mogą wpłynąć na wysokość świadczenia, albo dotyczy nas jedna z licznych zmian, jakie miały miejsce w ciągu ostatnich lat – np. zaliczenie całego okresu studiów lub zaliczenie urlopu wychowawczego jako składkowego. Wtedy warto wnioskować o ponowne naliczenie kapitału początkowego. Jeżeli chodzi o dokumenty, które należy złożyć, to jest to uzależnione od tego, czy ubezpieczony występuje o samo ustalenie prawa do emerytury, czy także o jej wypłatę. Jeśli mamy ustalony kapitał, nie musimy już składać żadnych dokumentów dodatkowych do wniosku, jeśli chcemy ustalić tylko prawo do emerytury. Jeśli natomiast chcemy ustalić prawo i wypłatę świadczenia, wówczas musimy do wniosku dołączyć świadectwo pracy lub zaświadczenie pracodawcy, potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy.

Jeśli natomiast nie mamy wyliczonego kapitału początkowego, musimy dołączyć dokumenty potwierdzające nasze okresy składkowe i nieskładkowe oraz zaświadczenia o zarobkach sprzed 1999 r.

<strong>Czy muszę zbierać dokumenty</strong>
<br><br><strong>Mam już wyliczony kapitał początkowy. Czy aby złożyć wniosek o emeryturę, muszę składać również zaświadczenia o zarobkach sprzed 1999 r.?</strong> <br>
<br>NIE<br>
<br>Zestaw dokumentów, jakie należy dołączyć do wniosku emerytalnego, jest uzależniony od tego, czy przyszły emeryt ma już ustalony kapitał początkowy, czy nie. Jeśli kapitał został wyliczony, nie trzeba już składać żadnych dodatkowych dokumentów do wniosku. Chyba że np. odnaleźliśmy pominięte wcześniej dokumenty potwierdzające zarobki, które mogą wpłynąć na wysokość świadczenia, albo dotyczy nas jedna z licznych zmian, jakie miały miejsce w ciągu ostatnich lat – np. zaliczenie całego okresu studiów lub zaliczenie urlopu wychowawczego jako składkowego. Wtedy warto wnioskować o ponowne naliczenie kapitału początkowego. Jeżeli chodzi o dokumenty, które należy złożyć, to jest to uzależnione od tego, czy ubezpieczony występuje o samo ustalenie prawa do emerytury, czy także o jej wypłatę. Jeśli mamy ustalony kapitał, nie musimy już składać żadnych dokumentów dodatkowych do wniosku, jeśli chcemy ustalić tylko prawo do emerytury. Jeśli natomiast chcemy ustalić prawo i wypłatę świadczenia, wówczas musimy do wniosku dołączyć świadectwo pracy lub zaświadczenie pracodawcy, potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy.<br><br>
<br>Jeśli natomiast nie mamy wyliczonego kapitału początkowego, musimy dołączyć dokumenty potwierdzające nasze okresy składkowe i nieskładkowe oraz zaświadczenia o zarobkach sprzed 1999 r.<br><br>

ShutterStock

3 Czy trzeba udokumentować minimalny staż pracy

Jestem kobietą, niebawem osiągnę obniżony wiek emerytalny, mam jednak zaledwie dwudziestodwuletni staż pracy. Czy to wystarczy, by przejść na emeryturę?

TAK

Warunkiem nabycia prawa do emerytury według nowych zasad jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego oraz zapisanie na koncie w ZUS jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia emerytalnego. Staż pracy nie ma wpływu na ustalenie prawa do emerytury, ale może mieć wpływ na jej wysokość. Od 1 października 2017 r. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury w wysokości 1 tys. zł będzie wynosił 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. A zatem 22-letni staż uprawni panią do uzyskania przynajmniej minimalnej emerytury.

<strong>Czy trzeba udokumentować minimalny staż pracy</strong>
<br><br><strong>Jestem kobietą, niebawem osiągnę obniżony wiek emerytalny, mam jednak zaledwie dwudziestodwuletni staż pracy. Czy to wystarczy, by przejść na emeryturę?</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Warunkiem nabycia prawa do emerytury według nowych zasad jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego oraz zapisanie na koncie w ZUS jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia emerytalnego. Staż pracy nie ma wpływu na ustalenie prawa do emerytury, ale może mieć wpływ na jej wysokość. Od 1 października 2017 r. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury w wysokości 1 tys. zł będzie wynosił 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. A zatem 22-letni staż uprawni panią do uzyskania przynajmniej minimalnej emerytury.<br><br>

ShutterStock

4 Czy można mieć emeryturę niższą niż minimalna

Niebawem osiągnę wiek emerytalny. Mam jednak niewielki staż pracy. Czy mimo to mogę liczyć na choćby niewielką emeryturę.

TAK

Jednak chociaż staż pracy nie ma wpływu na samo prawo do emerytury, ale ma wpływ na jej wysokość. Przykładem może być osoba, która przepracowała w całym swoim życiu jedynie półtora miesiąca na podstawie umowy-zlecenia. Miesięczna emerytura tej osoby wyniosła 0,99 zł. Ponadto warto pamiętać, że choć mamy gwarantowaną najniższą wysokość emerytury, która od 1 marca 2017 r. wynosi 1 tys. zł, to osoby, których wysokość emerytury jest niższa od tej gwarantowanej, nie mogą liczyć na podwyżkę, jeżeli nie dysponują właśnie odpowiednim stażem, który obecnie wynosi 22 lata składkowe i nieskładkowe dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Dla kobiet od 1 października 2017 r. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury skróci się o 2 lata i będzie wynosił lat 20.

<strong>Czy można mieć emeryturę niższą niż minimalna</strong>
<br><br><strong>Niebawem osiągnę wiek emerytalny. Mam jednak niewielki staż pracy. Czy mimo to mogę liczyć na choćby niewielką emeryturę.</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Jednak chociaż staż pracy nie ma wpływu na samo prawo do emerytury, ale ma wpływ na jej wysokość. Przykładem może być osoba, która przepracowała w całym swoim życiu jedynie półtora miesiąca na podstawie umowy-zlecenia. Miesięczna emerytura tej osoby wyniosła 0,99 zł. Ponadto warto pamiętać, że choć mamy gwarantowaną najniższą wysokość emerytury, która od 1 marca 2017 r. wynosi 1 tys. zł, to osoby, których wysokość emerytury jest niższa od tej gwarantowanej, nie mogą liczyć na podwyżkę, jeżeli nie dysponują właśnie odpowiednim stażem, który obecnie wynosi 22 lata składkowe i nieskładkowe dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Dla kobiet od 1 października 2017 r. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury skróci się o 2 lata i będzie wynosił lat 20.<br><br>

ShutterStock

5 Czy muszę wyliczyć kapitał początkowy

Do tej pory nie zebrałem jeszcze dokumentów płacowych z dawnych lat. Czy aby złożyć wniosek o emeryturę, trzeba mieć wyliczony kapitał początkowy?

TAK

Osoby, które w tym roku planują przejść na emeryturę, a nie złożyły jeszcze wniosku o wyliczenie kapitału początkowego, powinny jak najszybciej to zrobić. Rzadko zdarza się bowiem, że dokumentacja dołączona do wniosku jest kompletna i nie wymaga prowadzenia dodatkowo postępowania wyjaśniającego. Obliczenie kapitału początkowego już teraz skróci zatem czas oczekiwania na przyznanie emerytury, jeżeli takie postępowanie wyjaśniające będzie konieczne.

<strong>Czy muszę wyliczyć kapitał początkowy</strong>
<br><br><strong>Do tej pory nie zebrałem jeszcze dokumentów płacowych z dawnych lat. Czy aby złożyć wniosek o emeryturę, trzeba mieć wyliczony kapitał początkowy?</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Osoby, które w tym roku planują przejść na emeryturę, a nie złożyły jeszcze wniosku o wyliczenie kapitału początkowego, powinny jak najszybciej to zrobić. Rzadko zdarza się bowiem, że dokumentacja dołączona do wniosku jest kompletna i nie wymaga prowadzenia dodatkowo postępowania wyjaśniającego. Obliczenie kapitału początkowego już teraz skróci zatem czas oczekiwania na przyznanie emerytury, jeżeli takie postępowanie wyjaśniające będzie konieczne.<br><br>

ShutterStock

6 Czy mogę pracować na emeryturze

Chcę przejść na emeryturę, bo będę się czuł bezpieczniej, pobierając należne mi świadczenie. Chciałbym jednak pracować i dorabiać do tej niewielkiej przecież kwoty. Czy można kontynuować zatrudnienie po przyznaniu emerytury.

TAK

Jednak aby emeryt mógł pobierać swoje świadczenie, musi choćby na jeden dzień rozwiązać wszystkie umowy o pracę, jakie posiada (nie dotyczy to emerytur z urzędu). Następnie może podjąć zatrudnienie na podstawie umowy o pracę (albo na podstawie umów cywilnoprawnych) u tego samego lub u innego pracodawcy. Nie ma żadnych prawnych przeszkód, jeśli chodzi o dorabianie do emerytury. Ważne jest też, że po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nie obowiązują żadne limity zarobków. To oznacza, że można zarobkować bez ograniczeń.

<strong>Czy mogę pracować na emeryturze</strong>
<br><br><strong>Chcę przejść na emeryturę, bo będę się czuł bezpieczniej, pobierając należne mi świadczenie. Chciałbym jednak pracować i dorabiać do tej niewielkiej przecież kwoty. Czy można kontynuować zatrudnienie po przyznaniu emerytury.</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Jednak aby emeryt mógł pobierać swoje świadczenie, musi choćby na jeden dzień rozwiązać wszystkie umowy o pracę, jakie posiada (nie dotyczy to emerytur z urzędu). Następnie może podjąć zatrudnienie na podstawie umowy o pracę (albo na podstawie umów cywilnoprawnych) u tego samego lub u innego pracodawcy. Nie ma żadnych prawnych przeszkód, jeśli chodzi o dorabianie do emerytury. Ważne jest też, że po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nie obowiązują żadne limity zarobków. To oznacza, że można zarobkować bez ograniczeń.<br><br>

ShutterStock

7 Czy będę miał wyższe wsparcie

Po obniżeniu wieku emerytalnego będę mógł złożyć wniosek do ZUS o świadczenie. Zastanawiam się jednak nad dalszą pracą. Obawiam się jednak, że jeśli zdecyduję się dalej pracować, moje wypłaty wzrosną tylko nieznacznie. Czy istnieją szacunki, o ile rośnie wysokość emerytury, jeśli zdecyduję się dalej pracować przez rok?

TAK

Wysokość emerytury obliczanej według nowych zasad zależna jest między innymi od kwoty zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie i subkoncie ubezpieczonego. Dłuższa aktywność zawodowa, czyli dłuższy okres opłacania składek emerytalnych, powoduje, że wzrasta kwota składek zapisanych na indywidualnym koncie danego ubezpieczonego, a tym samym wzrasta wysokość przyszłej emerytury. Ponadto należy pamiętać, że to, co zgromadziliśmy w ramach kapitału początkowego w postaci składek zapisanych na koncie i środków na subkoncie, podlega kolejnym waloryzacjom, co też korzystnie powinno wpływać na wysokość emerytury. W przypadku późniejszego przejścia na emeryturę ulegnie też skróceniu średnie dalsze trwanie życia, przez które dzielimy kapitał początkowy i składki zgromadzone w ZUS. Same matematyczne zasady wskazują więc, że emerytura powinna być wyższa.

Szacuje się, że przeciętne przedłużenie okresu pracy o rok, co oznacza opóźnienie o rok momentu przejścia na emeryturę, powoduje wzrost świadczenia o ok. 8 proc. Jest to jednak tylko ogólny szacunek. O ile wzrośnie świadczenie, indywidualnym przypadku, najlepiej wyliczy doradca, bazując na konkretnych danych i wykorzystując kalkulator emerytalny.

<strong>Czy będę miał wyższe wsparcie</strong>
<br><br><strong>Po obniżeniu wieku emerytalnego będę mógł złożyć wniosek do ZUS o świadczenie. Zastanawiam się jednak nad dalszą pracą. Obawiam się jednak, że jeśli zdecyduję się dalej pracować, moje wypłaty wzrosną tylko nieznacznie. Czy istnieją szacunki, o ile rośnie wysokość emerytury, jeśli zdecyduję się dalej pracować przez rok?</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Wysokość emerytury obliczanej według nowych zasad zależna jest między innymi od kwoty zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie i subkoncie ubezpieczonego. Dłuższa aktywność zawodowa, czyli dłuższy okres opłacania składek emerytalnych, powoduje, że wzrasta kwota składek zapisanych na indywidualnym koncie danego ubezpieczonego, a tym samym wzrasta wysokość przyszłej emerytury. Ponadto należy pamiętać, że to, co zgromadziliśmy w ramach kapitału początkowego w postaci składek zapisanych na koncie i środków na subkoncie, podlega kolejnym waloryzacjom, co też korzystnie powinno wpływać na wysokość emerytury. W przypadku późniejszego przejścia na emeryturę ulegnie też skróceniu średnie dalsze trwanie życia, przez które dzielimy kapitał początkowy i składki zgromadzone w ZUS. Same matematyczne zasady wskazują więc, że emerytura powinna być wyższa.<br><br>
<br>Szacuje się, że przeciętne przedłużenie okresu pracy o rok, co oznacza opóźnienie o rok momentu przejścia na emeryturę, powoduje wzrost świadczenia o ok. 8 proc. Jest to jednak tylko ogólny szacunek. O ile wzrośnie świadczenie, indywidualnym przypadku, najlepiej wyliczy doradca, bazując na konkretnych danych i wykorzystując kalkulator emerytalny.<br><br>

ShutterStock

8 Czy mogę złożyć wniosek przed ukończeniem 65 lat

Planuję przejście na emeryturę dokładnie w moje 65. urodziny. Czy mogę złożyć wniosek z wyprzedzeniem?

TAK

Nie ma przepisów, które zakazywałyby lub określały najwcześniejszy termin złożenia wniosku o emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Praktyka jest taka, że ZUS, rozpatrując wniosek o emeryturę, ocenia, czy zostały spełnione warunki wymagane do jej przyznania na dzień zgłoszenia wniosku. Jeżeli jednak rozpatrując wniosek pracownik ZUS stwierdzi, że jedynym brakującym warunkiem do przyznania prawa do emerytury jest brak osiągniętego wieku emerytalnego, a jednocześnie wiek ten zostanie osiągnięty w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku, pracownik ZUS nie wyda decyzji odmownej. Działając w interesie ubezpieczonego, pracownik ten będzie oczekiwał z wydaniem decyzji przyznającej prawo do emerytury do dnia spełnienia warunku dotyczącego wieku.

<strong>Czy mogę złożyć wniosek przed ukończeniem 65 lat</strong>
<br><br><strong>Planuję przejście na emeryturę dokładnie w moje 65. urodziny. Czy mogę złożyć wniosek z wyprzedzeniem?</strong> <br>
<br>TAK<br>
<br>Nie ma przepisów, które zakazywałyby lub określały najwcześniejszy termin złożenia wniosku o emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Praktyka jest taka, że ZUS, rozpatrując wniosek o emeryturę, ocenia, czy zostały spełnione warunki wymagane do jej przyznania na dzień zgłoszenia wniosku. Jeżeli jednak rozpatrując wniosek pracownik ZUS stwierdzi, że jedynym brakującym warunkiem do przyznania prawa do emerytury jest brak osiągniętego wieku emerytalnego, a jednocześnie wiek ten zostanie osiągnięty w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku, pracownik ZUS nie wyda decyzji odmownej. Działając w interesie ubezpieczonego, pracownik ten będzie oczekiwał z wydaniem decyzji przyznającej prawo do emerytury do dnia spełnienia warunku dotyczącego wieku.<br><br>

ShutterStock

9 Czy można donieść brakujące dokumenty

Czy po złożeniu wniosku o emeryturę będę mógł jeszcze dołączyć brakujące dokumenty, także te dotyczące kapitału początkowego?

TAK

Wniosek o ponowne ustalenie kapitału można złożyć w dowolnym terminie, również po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej emeryturę, jednak w takiej sytuacji nowa wysokość emerytury będzie wypłacana nie wcześniej niż od miesiąca, w którym został złożony wniosek w tej sprawie.