Jak się ubiegać o rentę wdowią, gdy świadczenia przysługują z różnych organów emerytalnych

Od 1 lipca tego roku ZUS ustala i wypłaca rentę wdowią. Mogą się o nią ubiegać osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego, które spełnią dodatkowe warunki dotyczące wieku, pozostawania we wspólności małżeńskiej, daty nabycia uprawnień do renty rodzinnej oraz wysokości przysługujących świadczeń.

Osobie uprawnionej do renty rodzinnej po zmarłym małżonku (wdowie/wdowcowi) oraz do innego świadczenia emerytalno-rentowego wymienionego w przepisach (np. emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy) wypłaca się:

• 100 proc. przysługującej renty rodzinnej oraz 15 proc. innego świadczenia emerytalno-rentowego albo
• 100 proc. innego świadczenia emerytalno-rentowego oraz 15 proc. renty rodzinnej.

Od 1 stycznia 2027 r. wysokość drugiego wypłacanego świadczenia zostanie podwyższona do 25 proc.

Renta wdowia może być wypłacana przez dwa różne organy emerytalno-rentowe. Dzieje się tak wówczas, gdy renta rodzinna przysługuje z jednego organu, a inne świadczenie emerytalno-rentowe z drugiego. W celu ustalenia zbiegu świadczeń oba organy komunikują się ze sobą, a następnie wydają decyzję w tej sprawie lub informację o kontynuacji wypłaty dotychczas wypłacanego świadczenia.

Osoby, które są uprawnione do świadczeń z różnych systemów ubezpieczeniowych/zaopatrzeniowych, wniosek w sprawie ustalenia renty wdowiej mogą zgłosić w obu organach wypłacających te świadczenia lub tylko w jednym z nich. W tym drugim przypadku, jeśli we wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną zgłoszonych w danym organie emerytalno-rentowym (np. w ZUS) wskażą świadczenie wypłacane przez inny organ (np. KRUS), organ, do którego wpłynął wniosek poinformuje o tym również drugi organ, który na podstawie tego wniosku rozpatrzy go we własnym zakresie. Decyzję w sprawie renty wdowiej wyda tylko ten organ, w którym zostanie podjęta wypłata świadczenia. Organ, który w wyniku złożonego wniosku będzie kontynuował wypłatę świadczenia w dotychczasowej kwocie, zamiast decyzji przekaże świadczeniobiorcy stosowną pisemną informację.

W ramach renty wdowiej każdy z organów, który przyznał dane świadczenie, będzie je wypłacał. W analizowanej sytuacji ZUS będzie kontynuował wypłatę emerytury, a KRUS podejmie wypłatę 15 proc. rolniczej renty rodzinnej.

Informacja o ustalonym prawie do świadczenia

Mam przyznaną emeryturę rolniczą, ponieważ ukończyłem 65 lat. Na początku sierpnia b.r. zmarła moja żona, która była ubezpieczona w ZUS. Od razu po jej śmierci wystąpiłem z wnioskiem o rentę rodzinną. Czekam na decyzję w tej sprawie. Czy wniosek o rentę wdowią mogę zgłosić wyłącznie w KRUS?

W przypadku gdy w skład renty wdowiej wchodzą świadczenia wypłacane przez dwa różne organy emerytalne, wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń można zgłosić w obu organach wypłacających te świadczenia lub tylko w jednym z nich. W przypadku zgłoszenia wniosku tylko w jednym organie emerytalnym, we wniosku należy poinformować o ustalonym uprawnieniu do świadczenia wypłacanego przez drugi organ. Osoby, które dopiero ubiegają się o świadczenie w drugim organie emerytalnym, również powinny poinformować o tym organ, do którego składają wniosek o rentę wdowią.

Jeśli wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń jest zgłaszany na formularzu ERWD, osoba mająca przyznane świadczenie z drugiego organu emerytalnego (lub ubiegająca się o świadczenie z tego organu), w pkt 2 części formularza powinna zaznaczyć ,,TAK” – ,,Mam przyznane inne świadczenie emerytalno-rentowe lub mam złożony wniosek o inne świadczenie emerytalno-rentowe i oczekuję na decyzję w tej sprawie”. W dalszej kolejności wnioskodawca powinien wybrać instytucję wypłacającą drugie świadczenie (lub instytucję, w której został zgłoszony wniosek o świadczenie).

Jeśli z kolei wniosek o ustalenie renty wdowiej zgłaszany jest w zwykłej pisemnej formie, odpowiednią informację o ustaleniu uprawnień do drugiego świadczenia w innym organie emerytalnym należy zamieścić w treści tego wniosku.

Zawiadomienie o ubieganiu się o świadczenie z ZUS

Mam prawo do emerytury policyjnej wypłacanej przez zakład emerytalny MSWiA. Dwa lata temu, gdy miałem 62 lata, zmarła moja żona, która była ubezpieczona w systemie powszechnym. Niedawno zgłosiłem w ZUS wniosek o ustalenie po niej renty rodzinnej. Jednocześnie w zakładzie MSWiA zamierzam zgłosić wniosek o ustalenie renty wdowiej. Czy muszę zaznaczyć, że obecnie ubiegam się o rentę rodzinną w ZUS, czy organy emerytalne skontaktują się ze sobą w celu ustalenia renty wdowiej?

Na podstawie przepisów ustawy z 26 lipca 2024 r., która wprowadziła nowe zasady ustalania zbiegu świadczeń w postaci renty wdowiej, ZUS prowadzi system teleinformatyczny, który służy do wymiany danych pomiędzy organami emerytalno-rentowymi w zakresie niezbędnym do ustalania prawa i wysokości oraz wypłaty świadczeń obsługiwanych przez te organy, rozliczeń z tytułu tych świadczeń pomiędzy tymi organami oraz do ustalenia zbiegu świadczeń. ZUS udostępnia dane zgromadzone w tym systemie organom emerytalno-rentowym uprawnionym do ustalania prawa i wysokości oraz wypłaty świadczeń obsługiwanych przez te organy, rozliczeń z tytułu tych świadczeń pomiędzy tymi organami oraz do ustalenia zbiegu świadczeń. Nie oznacza to jednak, że w oparciu o te przepisy ZUS informuje wszystkie inne organy o ustaleniu uprawnień do danego świadczenia.

Postępowanie o ustalenie zbiegu świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku osoby uprawnionej, w którym osoba ta zobowiązana jest wskazać okoliczności niezbędne do rozpatrzenia tego wniosku, w tym m.in. fakt ustalenia uprawnień do świadczeń z innych organów emerytalnych lub ubiegania się o ustalenie prawa do tych świadczeń. Dopiero na podstawie tych informacji organy kontaktują się między sobą w celu ustalenia zbiegu świadczeń. Tak więc, aby w Pana przypadku było możliwe ustalenie renty wdowiej, powinien Pan we wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń składanym w zakładzie MSWiA zamieścić informację, że ubiega się Pan o świadczenie z ZUS. Jeśli korzysta Pan z formularza ,,Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną” przygotowanego przez ZER MSWiA, wskazana informacja znajduje się w części C pkt 1 formularza.

Decyzja o ustaleniu zbiegu świadczeń

Mam ustalone prawo do emerytury z ZUS oraz renty rodzinnej po żonie, która zmarła, gdy miałem 61 lat. Pobieram emeryturę jako świadczenie korzystniejsze. Oprócz tego mam ustalone prawo do emerytury rolniczej, która jest zawieszona ze względu na pobieranie wyższej emerytury z ZUS. Pod koniec lipca złożyłem wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń (rentę wdowią). Ze względu na bliższą odległość od mojego miejsca zamieszkania wniosek złożyłem w oddziale KRUS. Zawarłem w nim informację o uprawnieniach do świadczeń z ZUS. Zastanawiam się jednak, czy dobrze zrobiłem, skoro z KRUS nie otrzymuję obecnie żadnego świadczenia. Czy nie powinienem jednak tego wniosku zgłosić w ZUS?

Osoby uprawnione do świadczeń wypłacanych przez różne organy emerytalne wniosek w sprawie ustalenia renty wdowiej mogą zgłosić w obu organach wypłacających te świadczenia lub tylko w jednym z nich. Każdy z tych organów jest bowiem właściwy do rozpatrzenia takiego wniosku.

W przedstawionej sytuacji optymalnym rozwiązaniem byłoby oczywiście zgłoszenie wniosku w ZUS, który wypłaca obecnie emeryturę i po ustaleniu zbiegu świadczeń nadal będzie właściwy do wypłaty świadczeń. Skoro jednak wniosek zgłosił Pan w KRUS (wraz z informacją o uprawnieniu do świadczeń z ZUS), to organ przyjmujący wniosek musiał wszcząć postępowanie o ustalenie renty wdowiej. W wyniku rozpatrzenia tego wniosku ZUS wyda Panu decyzję o ustaleniu zbiegu świadczeń z rentą rodzinną.

Przesłanie wniosku według właściwości

Mam 65 lat i ustalone prawo do emerytury rolniczej oraz rolniczej renty rodzinnej po żonie zmarłej dwa lata temu. Pobieram rentę rodzinną jako świadczenie korzystniejsze. Wniosek o rentę wdowią złożyłem w najbliższej placówce ZUS, położonej znacznie bliżej niż najbliższy oddział KRUS. Czy mój wniosek zostanie rozpatrzony, czy też powinienem jednak wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń złożyć w KRUS?

Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń w postaci renty wdowiej można zgłosić w każdym organie emerytalnym, w którym wnioskodawca ma ustalone prawo do renty rodzinnej lub do jednego ze świadczeń emerytalno-rentowych, które może uczestniczyć w zbiegu z rentą rodzinną zgodnie z ustawą z 26 lipca 2024 r., wprowadzającą rentę wdowią.

Jeżeli wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń zostanie zgłoszony w organie emerytalnym, w którym wniosko dawca nie ma ustalonego prawa ani do renty rodzinnej, ani do żadnego świadczenia, które może uczestniczyć w zbiegu z rentą rodzinną zgodnie z obowiązującymi przepisami, uznaje się, że wniosek został zgłoszony do organu niewłaściwego w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. W tym przypadku, zgodnie z przepisami kodeksu, organ niewłaściwy do rozpatrzenia wniosku jest zobowiązany przekazać wniosek do organu właściwego. W przypadku wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń organem właściwym jest organ, w którym wnioskodawca ma ustalone prawo do renty rodzinnej lub do jednego ze świadczeń emerytalno-rentowych, które może uczestniczyć w zbiegu z rentą rodzinną. W Pana przypadku organem właściwym jest KRUS i tam zostanie przekazany do rozpatrzenia wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń. ©℗