Opieka nad nowo narodzonym wnukiem. Można pobierać specjalny zasiłek opiekuńczy

Moja córka urodziła dziecko, ale niedługo po porodzie trafiła do szpitala. Ja opiekuję się dzieckiem, obecnie pobieram zasiłek opiekuńczy, ale on niedługo się skończy, a córka będzie w szpitalu przez kolejny tydzień. Czy mam prawo do jakichś innych świadczeń?

Tak, w tym przypadku pracownica będzie mogła skorzystać przede wszystkim ze specjalnego zasiłku opiekuńczego, o którym mowa w art. 32a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z jego ust. 1, w przypadku gdy ubezpieczona matka dziecka przed upływem 8 tygodni po porodzie:

• przebywa w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem albo
• legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
• porzuciła dziecko

‒ ubezpieczonemu – ojcu dziecka przysługuje dodatkowo, niezależnie od zwykłego zasiłku opiekuńczego, zasiłek opiekuńczy w wymiarze do 8 tygodni, jeżeli przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zgodnie zaś z ust. 2 uprawnienie to przysługuje także ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny.

Ustawa zasiłkowa nie precyzuje, kogo należy uznać za „członka najbliższej rodziny”. Artykuł 32 ust. 2 stanowi jedynie, kogo można uznać za „członków rodziny”. Wynika z niego, że za członków rodziny, nad którymi opieka uprawnia do zwykłego zasiłku opiekuńczego, uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat ‒ jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Jednak „członków najbliższej rodziny” nie można utożsamiać z „członkami rodziny” w rozumieniu wskazanego art. 31 ust. 2.

Definicja „członka najbliższej rodziny” pojawia się natomiast w art. 1751 pkt 4 kodeksu pracy. Zgodnie z nim należy przez to rozumieć niebędącego pracownikiem, innego niż ubezpieczony – ojciec dziecka, ubezpieczonego członka najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej. Ten przepis ustawy zasiłkowej stanowi z kolei, że w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo ubezpieczonemu – innemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. A więc przepis ten nic nie wyjaśnia. Jak widać, ustawodawca popełnił błąd i nigdzie w przepisach nie wyjaśnił, kim jest „członek najbliższej rodziny”.

Warto zatem kierować się rozsądkiem. Zdecydowanie można uznać, że babcia dziecka jest członkiem najbliższej rodziny i ma prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego do ukończenia przez dziecko 8 tygodni. ©℗