Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na pytanie prawne dotyczące możliwości doliczenia do okresów ubezpieczenia uprawniającego do emerytury pomostowej okresów pracy krajach zjednoczonej Europy. Sędziowie uznali bowiem, że to sędziowie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej muszą dokonać wykładni prawa unijnego dotyczącego zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Problemem bowiem tkwi w tym, że Polska przystępując do UE wskazała, że zarówno nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, jak i renty rodzinne, świadczenia przedemerytalne oraz emerytury pomostowe będą traktowane jako świadczenia przedemerytalne. Tym samym niezbędne jest sprawdzenie przez unijny sąd, czy Polska miała do tego prawo oraz czy w takiej sytuacji możliwa jest ocena emerytury pomostowej jako świadczenia z tytułu starości. Aby ocena taka była możliwa, sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej musi jednak skierować sąd apelacyjny a nie Sąd Najwyższy. A to w praktyce oznacza, że zainteresowany szybko nie pozna odpowiedzi na pytanie, czy ma prawo do emerytury pomostowej czy też nie.

Problem dotyczy marynarza, któremu ZUS odmówił prawa do emerytury pomostowej z powodu braku wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Zainteresowany bowiem przedstawił dokumenty, z których wynikało, że od 5 listopada 2005 r. do 31 grudnia 2005 r. oraz od 1 stycznia 2006 r. do 21 kwietnia 2006 r. na podstawie umowy o pracę był zatrudniony na statku w Niemczech. Następnie do 31 grudnia 2011 r. wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na statku w Norwegii, gdzie także były opłacane składki na rzecz krajowej instytucji ubezpieczeniowej. ZUS powołując się na przepisy ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.), odmówił prawa do takiego świadczenia powodu braku wymaganego stażu ubezpieczeniowego. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że zakład nie uwzględnił okresów pracy za granicą, ponieważ przy ustalaniu prawa i obliczaniu wysokości takiego świadczenia nie ma możliwości zaliczenia pracy nie tylko w państwach UE, ale także krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Szwajcarii. W ocenie zakładu na mocy art. 3 ust. 1 lit d. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. 04.166.1), nie można tych okresów dodać do stażu uprawniającego do emerytury pomostowej.

Pomostówka nie uprawnia do ulg emerytalnych
Pomostówka nie uprawnia do ulg emerytalnych

Zobacz również

Zainteresowany odwołał się od negatywnej dla siebie decyzji ZUS. Sąd I instancji jednak nie uznał argumentów skarżącego. Sędziowie wydając niekorzystny dla zainteresowanego wyrok zwrócili uwagę, że lata wykonywania pracy za granicą nie są uwzględniane wówczas, gdy obowiązujące przepisy nie dają podstaw do uznania tych okresów za składkowe. Sporne okresy zatrudnienia ubezpieczonego za granicą u pracodawców zagranicznych stanowią bowiem okresy składkowe tylko wówczas, jeżeli składki na ubezpieczenie społeczne były opłacone w Polsce. Na takie rozumienie przepisów wskazuje treść art. 48 ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu ( tj. Dz. U. z 2003 r., nr 58, poz. 514), która obowiązywała do 31 maja 2004 r. Zgodnie z nim, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, udokumentowane lata zatrudnienia obywateli polskich u pracodawców zagranicznych zaliczane są do okresów składkowych uprawniających do emerytury, pod warunkiem opłacania danin na ubezpieczenia społeczne do ZUS. Co więcej sąd oddalając skargę marynarza wskazał, że emerytura pomostowa nie została wskazana w przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jako świadczenie z tytułu starości. Wskazał bowiem, że takie świadczenia przysługują w związku z osiągnięciem wieku, w którym powstaje prawo do zaprzestania wykonywania pracy i możliwość pobierania emerytury. Teraz sprawę musi więc zadbać unijny sąd.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 10 marca 2016 r. ( sygn. akt III UZP 1/16).