Właśnie dlatego, że pani Weronika nie pracuje na „stałej” umowie, ma prawo do samodzielnego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jedynym bowiem warunkiem jest brak tytułu do ubezpieczenia obowiązkowego, a umowa o dzieło nie jest nim objęta. Do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych może przystąpić każdy, kto nie pracuje na etacie, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie ma umowy-zlecenia lub nie pracuje w ogóle, bo jest np. na utrzymaniu małżonka. Bez znaczenia jest obecne źródło jego utrzymania, nie jest też potrzebne poświadczanie lub dostarczanie jakichkolwiek dokumentów.
Wniosek w sprawie objęcia ubezpieczeniami dobrowolnymi składa się w placówce ZUS na formularzu ZUS ZUA „Zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej”, można go też przesłać pocztą lub poprzez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego.
Osoba podlegająca dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym sama nalicza i opłaca składki, gdyż jest ona zarówno płatnikiem składek, jak i ubezpieczonym. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób podlegających im dobrowolnie stanowi zadeklarowana kwota, która jednak nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie (obecnie 1750 zł). W 2015 r. należy zatem co miesiąc odprowadzać przynajmniej 481,60 zł. Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 proc. podstawy, co po wyliczeniu daje 341,60 zł, zaś na ubezpieczenie rentowe 8 proc. podstawy, czyli 140 zł.
Gdy ubezpieczenia trwały tylko część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom.
Podstawa prawna
Art. 6–7, art. 10 ustawy z 13 października 2008 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121). Art. 6 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 637).