Subskrybuj nas na Youtube
Jestem od trzech lat na emeryturze, ale cały czas dorabiam. Świadczenie przyznano mi na starych zasadach. Pracuję na podstawie umowy-zlecenia. Zarabiam nieźle, firma odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne do ZUS – opowiada pani Teresa. – Wolałabym te pieniądze dostać do ręki, ale wiem, że to niemożliwe. Obiło mi się o uszy, że mogę zwrócić się do ZUS o ponowne obliczenie emerytury. A może zakład przeliczy mi świadczenie sam z siebie, przecież zapewne lepiej ode mnie wie, ile pieniędzy się uzbierało. Czy jednak powinnam sama zająć się sprawą – zastanawia się kobieta.
/>
Skoro pani Teresa pracuje, mimo że jest już na emeryturze, może (a nawet powinna) zwrócić się do oddziału ZUS w miejscu zamieszkania o ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem nowych zarobków. W tym celu powinna złożyć w ZUS stosowny wniosek. Zakład nie przelicza świadczeń z urzędu. Wniosek o przeliczenie emerytury należy złożyć w placówce ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Dobra wiadomość jest taka, że pani Teresa nie musi gromadzić żadnych dokumentów na potwierdzenie zarobków czy faktu opłacania składek – to rzeczywiście ZUS wie lepiej, bo składki są ewidencjonowane na jej indywidualnym koncie.
Skoro nasza czytelniczka ma ustaloną wysokość świadczenia według starych zasad, ZUS przeliczy je poprzez doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych, przebytych już po przyznaniu emerytury. O doliczanie dodatkowych okresów można wnioskować po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego, nie wcześniej jednak niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego a więc w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku każdego roku lub po ustaniu ubezpieczenia (zakończeniu pracy, która pociąga za sobą opłacanie składek). W tym ostatnim przypadku nie trzeba czekać na zakończenie kwartału.
W niektórych, ale rzadszych już przypadkach, emeryt może również wnioskować o ponowne ustalenie podstawy wymiaru emerytury, z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po przyznaniu świadczenia. To jednak wymaga udowodnienia wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, niż ten przyjęty do obliczenia tej podstawy. Wysokość podstawy wymiaru to – najogólniej – stosunek zarobków do średniej krajowej w tym samym czasie. Upraszczając – o ponowne obliczenie podstawy wymiaru może wnioskować dorabiający emeryt, który ma większe dochody z pracy (oskładkowane) niż te, które osiągał zanim przyznano mu świadczenie.
Przeliczenie także dla niepracujących
O przeliczenie emerytury może wystąpić też każdy emeryt, który odnalazł dokumenty potwierdzające staż i zarobki z dawnych lat, których ZUS nie wykorzystał, ustalając wysokość emerytury. Trzeba wtedy złożyć wniosek o doliczenie nieuwzględnionego dotychczas okresu ubezpieczenia lub uwzględnienie zarobków z innych lat niż te, które zostały wybrane wcześniej. Do takiego wniosku należy dołączyć odnalezione dokumenty.
O przeliczenie emerytury może wystąpić także osoba, która przeszła na emeryturę przed 2009 r., a przy jej wyliczeniu zastosowano tzw. okresy zerowe. Miało to miejsce wtedy, gdy ktoś składając wniosek o przyznanie emerytury mógł udowodnić, że pracował, ale nie mógł udowodnić wysokości zarobków. W takich przypadkach ZUS uznawał te okresy za składkowe, ale nie brał pod uwagę zarobków (do stosownej rubryki wpisywano 0 zł). Obecnie w takiej sytuacji bierze się pod uwagę minimalne wynagrodzenie za pracę, jakie obowiązywało w odpowiednim okresie. Do takiego wniosku nie trzeba dołączać dodatkowych dokumentów.
Podstawa prawna
Art. 108–114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
PORADA EKSPERTA
Ubezpieczeniom społecznym podlegają również osoby posiadające prawo do emerytury. Z jakich tytułów osoby te są ubezpieczone obowiązkowo, a z jakich na zasadzie dobrowolności, określają przepisy. Przykładowo – pracownik, członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej, innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną oraz spółdzielni kółek rolniczych, zajmujących się produkcją rolną czy też funkcjonariusz Służby Celnej zawsze jest obejmowany obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi bez względu na to, czy posiada prawo do emerytury. Natomiast emeryt będący zleceniobiorcą będzie też podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie pozostaje w stosunku pracy albo nie wykonuje pracy jako zleceniobiorca na rzecz swojego pracodawcy. Nie będzie podlegał tym ubezpieczeniom emeryt, który:
● wykonuje odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
● sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem,
● przebywa na urlopie wychowawczym.
Przepis art. 18 ustawy wskazuje, na jakich zasadach ustalana jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób podlegających tym ubezpieczeniom obowiązkowo bądź dobrowolnie. Zasady podlegania ubezpieczeniom oraz ustalania podstawy wymiaru składek opisane są w poradnikach dostępnych na stronie www.zus.pl.