Pracodawcy, a także zleceniodawcy muszą wystawić zaświadczenia o osiągniętych przez takie osoby przychodach. Trzeba to zrobić do 2 marca, ponieważ ostatni dzień lutego przypada w sobotę.
Przedsiębiorca musi wystawić zaświadczenie o wysokości osiągniętego przychodu dla każdego emeryta lub rencisty (również dla pracownika pobierającego rentę rodzinną) zatrudnionego na podstawie umowy o pracę lub zlecenia. Na tej podstawie ZUS obliczy, czy powinien zmniejszyć lub zawiesić emeryturę albo rentę. Zaświadczenie trzeba przesłać do właściwej jednostki ZUS do końca lutego. Ponieważ w bieżącym roku ostatni dzień lutego przypada w sobotę, termin przesuwa się na 2 marca. Nie dotyczy to jednak emerytów, którzy wiek emerytalny osiągnęli przed podjęciem zatrudnienia. Należy zatem pamiętać o zróżnicowaniu wieku emerytalnego dla różnych grup wiekowych.
Jakie dane
Zaświadczenie powinno zawierać informacje o przychodzie emeryta/rencisty w roku kalendarzowym, [przykład 1] wobec czego ważna jest data wypłaty wynagrodzenia. Przedsiębiorcy wypłacający pensje do 10. dnia następnego miesiąca wykażą w zaświadczeniu wynagrodzenia od grudnia 2013 r. (wypłacone w styczniu 2014 r.) do listopada 2014 r. (wypłacone w grudniu 2014 r.).
W zaświadczeniu należy ująć wszystkie składniki będące przychodem oraz wchodzące do podstawy wymiaru składek.
Dodatkowo należy wykazać wysokość wypłaconych: zasiłków (chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego), wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego, mimo że nie stanowią one podstawy składek na ubezpieczenia społeczne.
Analogiczne informacje trzeba umieścić w zaświadczeniu emeryta/rencisty, który z tytułu wykonywania czynności na podstawie umowy-zlecenia otrzymał w 2014 r. przychód podlegający oskładkowaniu. [przykład 2] Natomiast jeśli zatrudniono dodatkowo w ramach umowy-zlecenia własnego pracownika, w zaświadczeniu należy zsumować przychód osiągnięty w poszczególnych miesiącach.
Podawanie miesiąca, w którym wystąpił przychód, ma na celu przekazanie organowi rentowemu informacji, w którym miesiącu doszło do ewentualnego przekroczenia, a tym samym, od którego miesiąca należało zmniejszyć świadczenie lub je zawiesić.
Mniejsze świadczenie
W przypadku wystawienia zaświadczenia sumującego przychody w całym roku – jeśli nie przekroczyły one progu uprawniającego do zmniejszenia – podawanie przychodu w podziale na poszczególne miesiące nie będzie konieczne. Emeryturę się zmniejsza, jeśli świadczeniobiorca zarobił więcej niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, zawiesza – jeśli zarobił więcej niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
W zaświadczeniu, oprócz przychodów, należy umieścić dane zakładu pracy/zleceniobiorcy, dane osobowe identyfikujące pracownika-emeryta oraz numer świadczenia, o ile jest pracodawcy znany. Można w zaświadczeniu podać numer telefonu osoby, która zaświadczenie wystawiła – ułatwi to ewentualny kontakt w przypadku jakichkolwiek wątpliwości ze strony organu rentowego.
Brak obowiązku
Pracodawca nie ma obowiązku wystawienia zaświadczenia dla pracownika/zleceniobiorcy, który:
● osiągnął wiek emerytalny przed podjęciem pracy zarobkowej lub przed przejściem na emeryturę;
● jest uprawniony do renty: inwalidy wojennego, z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia; dotyczy to także osób uprawnionych do rent rodzinnych po tych inwalidach;
● jest uprawniony do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową i renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową;
● osiągnął przychód z tytułu wykonywania umowy niepodlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych (np. umowa o dzieło), gdyż przychody z takiej działalności nie mają wpływu na zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytalno-renowych.
PRZYKŁAD 2
Dla zleceniobiorcy
ZAŚWIADCZENIE
Dot.: E 6543/12
Zaświadcza się, że ABC sp. z o.o. w okresie od 1 marca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. zleciła wykonanie czynności (umowa zlecenie) osobie z ustalonym prawem do emerytury:
Pan Jan Kowalski, Warszawa, ul. Jasna 1/1, PESEL: 52132610481
Zleceniobiorca z tytułu wykonywania umowy zlecenia w poszczególnych miesiącach 2014 r. uzyskał przychody przyjmowane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości:
Miesiąc Kwota
marzec 300 zł
kwiecień 300 zł
maj 300 zł
czerwiec 300 zł
lipiec 300 zł
sierpień 300 zł
wrzesień 300 zł
październik 300 zł
listopad 300 zł
grudzień 300 zł
RAZEM 3000 zł
W wyżej wskazanym okresie odprowadzono składki na ubezpieczenia społeczne i nie wypłacono zleceniobiorcy żadnych innych wypłat, które podlegałby uwzględnieniu przy ustalaniu przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie pobieranego świadczenia. Ponadto zaświadcza się, iż we wskazanym okresie ww. nie korzystał z urlopu bezpłatnego, nie pobierał wynagrodzenia ani zasiłku chorobowego.
PRZYKŁAD 1
Na podstawie stosunku pracy
ZAŚWIADCZENIE
Dot.: E 123/13
Zaświadcza się, że ABC sp. z o.o. w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. zatrudniał osobę z ustalonym prawem do emerytury:
Pan Jan Kowalski, Warszawa, ul. Marszałkowska 2/2, PESEL: 52132610481
Z tytułu wykonywania umowy o pracę w poszczególnych miesiącach 2014 r. pracownik uzyskał przychody przyjmowane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości:
Miesiąc Kwota
styczeń 2000 zł
luty 2000 zł
marzec 1200 zł plus 639,96 zł (wynagrodzenie chorobowe)
kwiecień 2000 zł
maj 2000 zł
czerwiec 2000 zł
lipiec 2000 zł
sierpień 2000 zł
wrzesień 2000 zł
październik 2000 zł
listopad 2000 zł
grudzień 1714,29 zł
RAZEM 22 914,29 zł
Ponadto zaświadcza się, że we wskazanym okresie ww. pracownik
– korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie 29–31 grudnia 2014 r.
– miał zwolnienie lekarskie w okresie od 3–14 marca 2014 r.
W wyżej wskazanym okresie odprowadzono składki na ubezpieczenia społeczne i nie wypłacono pracownikowi żadnych innych wypłat, które podlegałby uwzględnieniu przy ustalaniu przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie pobieranego świadczenia.
Podstawa prawna
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury lub renty (Dz.U. nr 58, poz. 290 ze zm.).