Tylko do końca roku osoby zaangażowane w walkę o wolną Polskę mają czas na potwierdzenie swojego statusu na podstawie decyzji szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Inaczej nie dostaną dodatkowego świadczenia. Jednokrotną wypłatę w wysokości 3 tys. zł dla takich osób przewiduje ustawa o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2430), która wczoraj weszła w życie.
Nowe przepisy obejmują dwie kategorie beneficjentów. Do pierwszej należą działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych. Zalicza się tu osoby, które od 1 stycznia 1956 r. do 4 czerwca 1989 r. przez co najmniej 12 miesięcy (łącznie) prowadziły w ramach struktur zorganizowanych (lub we współpracy z nimi) zagrożoną odpowiedzialnością karną działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w naszym kraju. Do drugiej kategorii kwalifikują się osoby, które od 1 stycznia 1956 r. do 31 lipca 1990 r. podlegały różnym formom represji (np. były więzione, internowane, karnie wcielane do wojska, pozbawiane możliwości wykonywania zawodu, awansowania, zwalniane z pracy i degradowane).
Pieniądze dostaną jednak tylko osoby, które status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych uzyskały na podstawie decyzji szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych do 31 grudnia 2021 r.
Świadczenie będzie wypłacane z urzędu przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nie później niż do 31 marca 2022 r. Nie będzie konieczności składania żadnego wniosku. Co ważne, świadczenie ma być wolne od egzekucji i nie być wliczane do dochodu, będzie także wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Sfinansuje je budżet państwa, który wyda na ten cel (wraz z kosztami obsługi) ok. 42 mln zł.
To kolejne regulacje dotyczące tej grupy, które zostały uchwalone w ostatnim czasie. Przykładowo osoby mające status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych od 15 października 2020 r. mogą ubiegać się o wyrównanie do emerytury, renty inwalidzkiej lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej do wysokości 2501,76 zł brutto miesięcznie.
W tym roku wprowadzono dla nich również dodatkowe uprawnienia pracownicze. Działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych pozostającym w zatrudnieniu przysługuje dodatkowe pięć dni urlopu w roku kalendarzowym. Obowiązuje ich też nowy, korzystniejszy sposób ustalania kapitału początkowego, który oznacza dla nich wyższe emerytury.
Etap legislacyjny
Ustawa weszła w życie 29 grudnia 2021 r.
