Wartość udostępnianych przez pracodawcę kart służących nabywaniu przez pracowników posiłków profilaktycznych nie jest wliczana do ich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Obowiązek musi jednak wynikać z przepisów bhp – twierdzi ZUS.

Sprawa dotyczy firmy, która zatrudnia pracowników w warunkach szczególnie uciążliwych. Na mocy przepisów prawa pracy musi zapewnić im nieodpłatnie posiłki profilaktyczne i napoje.
W związku z tym planuje, że ci pracownicy będą otrzymywać karty uprawniające ich do nabywania tego typu asortymentu. Nie będą one pozwalały na zakup napojów alkoholowych, artykułów przemysłowych ani innych produktów niezwiązanych z funkcją obowiązku nałożonego przez regulacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracownik nie będzie miał możliwości wypłacenia z nich pieniędzy, nie będzie też mógł ich na nich gromadzić. W przypadku niewykorzystania środków zostaną one rozliczone przez spółkę. Firma zamierza kontrolować sposób wykorzystania pieniędzy na kartach – pracownicy zostaną zobowiązani do przechowywania paragonów fiskalnych. Gdy użyją karty niezgodnie z przeznaczeniem, będą musieli zwrócić wydane w sposób nieuprawniony pieniądze.
Firma nie jest jednak pewna, czy wprowadzając te zasady, ma gwarancję, że wartość kart zostanie wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, którzy z nich korzystają. Dlatego zwróciła się z pytaniem w tej sprawie do ZUS.
Organ rentowy uznał, że w takim wypadku firma nie musi wliczać wartości kart do podstawy wymiaru.
Zgodnie bowiem z par. 2 pkt 6 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949) podstawy wymiaru nie stanowi m.in. wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia i wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie ma możliwości wydania tych produktów pracownikom.
Aby skorzystać ze zwolnienia na podstawie powyższej regulacji, obowiązek wydania posiłków profilaktycznych i napojów musi, jak wskazuje ZUS, wynikać z przepisów o bhp.
Natomiast w przypadku gdy pracodawca wypłaci ekwiwalenty pieniężne z tego tytułu, musi doliczyć przekazane pracownikom kwoty do ich podstawy wymiaru składek.
Decyzja ZUS oddział w Gdańsku z 1 marca 2021 r. DI/100000/43/883/2020