Gdy upadła firma, w której pracował pan Władysław, wdowiec, sprzedał on mieszkanie i wyjechał do syna, który mieszka na stałe w Niemczech. Sądził, że jako mechanik znajdzie tam stałe zatrudnienie. Tak się jednak nie stało. Teraz trochę pomaga synowi w warsztacie, trochę w domu, przy dzieciach. Niedługo skończy 65 lat i będzie mógł przejść na emeryturę. Ma do tego prawo, bo przepracował w kraju prawie czterdzieści lat. Do kogo ma się jednak zwrócić, skoro nie ma w Polsce stałego meldunku? Czy możliwe jest przekazywanie emerytury za granicę od razu w euro na konto w niemieckim banku, czy musi odbierać ją w złotówkach?
Ponieważ pan Władysław pracował tylko w Polsce, nawet jeśli mieszka za granicą, wniosek o emeryturę składa w ZUS. Dokumenty powinien skierować do Wydziału Realizacji Umów Międzynarodowych ZUS w Opolu. Ta placówka jest wyznaczona do obsługi Polaków mieszkających w Niemczech (inne kraje przypisane są do pięciu kolejnych oddziałów; ich wykaz znajdziemy na stronie www.zus.pl). Może to zrobić bezpośrednio lub skorzystać z pomocy placówki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwej dla miejsca jego ostatniego meldunku w kraju albo niemieckiego odpowiednika naszego ZUS (Deutsche Rentenversicherung Bund). Datą złożenia wniosku będzie dzień dostarczenia kompletu dokumentów do którejkolwiek z tych instytucji.
Po przyznaniu emerytury oddział w Opolu będzie wypłacał ją zgodnie z dyspozycją pana Władysława: albo na rachunek w polskim banku, albo gotówką, osobie upoważnionej (w złotówkach), albo na jego rachunek w Niemczech. Jeśli pan Władysław wybierze tę ostatnią możliwość, musi otworzyć konto w niemieckim banku, bo wskazany w ZUS rachunek nie może należeć do innej osoby. W takim przypadku wyrażona w złotówkach emerytura przeliczana będzie na euro. Pan Władysław nie będzie ponosić z tego tytułu żadnych kosztów związanych z transferem świadczenia za granicę, z wyjątkiem opłat bankowych wynikających z umowy prowadzenia rachunku z bankiem zagranicznym. Polskie emerytury i renty przekazywane są do Niemiec w kwocie netto, czyli po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy w Polsce. W Niemczech od tych dochodów podatku się już nie płaci.
Jak jest w innych krajach
Podobne zasady dotyczą przekazywania emerytury do krajów UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz do państw, z którym wiążą Polskę umowy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, np. USA i Kanady. Emerytury mogą być transferowane w kwotach brutto, bez potrącania zaliczki na podatek dochodowy w Polsce, bądź w kwotach netto, pomniejszone o zaliczkę na podatek dochodowy, w zależności od postanowień umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania, łączącej Polskę z państwem zamieszkania emeryta. Do krajów, z którymi Polska nie ma umów w sprawie zabezpieczenia społecznego, pieniędzy ZUS nie transferuje. Przekazuje je na konto emeryta w polskim banku lub upoważnionej przez niego osobie. Wykaz umów dwustronnych znajdziemy na stronie www.mpips.pl.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71.
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 859/2003.
