Stypendium i akademik, czyli czego student może domagać się od swojej uczelni

1 Większe stypendium socjalne

Student studiów stacjonarnych znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej może otrzymać większe stypendium socjalne, jeżeli mieszka w domu studenckim lub innym obiekcie, a jego codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.

Wysokość stypendium socjalnego wyznaczają same uczelnie wyższe. Dla przykładu w tym roku stypendia z funduszu materialnej na Uniwersytecie Warszawskim będą wynosić: - stypendium socjalne - 950 zł (kwota bazowa) minus dochód netto na osobę w rodzinie studenta wyrażony w pełnych złotych, z tym, że kwota najniższego stypendium nie może być niższa niż 200 zł (osoby uzyskujące dochód netto na osobę w rodzinie studenta od 750 zł do 850 zł otrzymują stypendium w wysokości 200 zł), a kwota najwyższego stypendium nie może być wyższa niż 950 zł;

- stypendium socjalne w zwiększonej wysokości o dodatek mieszkaniowy - 950 zł (kwota bazowa) minus dochód netto na osobę w rodzinie studenta wyrażony w pełnych złotych plus 100 zł, z tym, że kwota najniższego stypendium nie może być niższa niż 300 zł, a kwota najwyższego stypendium nie może być wyższa niż 1050 zł.

Studenci mogą się także ubiegać się o stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowe. Na przykład na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi stypendium na wyżywienie wynosiło w roku akademicki 2013/2014 roku 200 zł miesięcznie, a stypendium mieszkaniowe mógł otrzymać tylko doktorant studiów stacjonarnych w wysokości 250 zł miesięcznie.

2 Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych

Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych może otrzymywać student z tytułu niepełnosprawności potwierdzonej orzeczeniem właściwego organu.

Szczegółowe zasady wypłacania tego typu stypendiów określają poszczególne uczelnie, a jego wysokość jest uzależniona od stopnia niepełnosprawności.

Dla przykładu na Politechnice Łódzkiej w roku akademickim 2013/2014 osoby z orzeczonym znacznym stopniem niepełnoprawności mogły otrzymać 266 zł miesięcznie, z umiarkowanym stopniem niepełnoprawności - 200 zł miesięcznie, a z lekkim stopniem niepełnoprawności - 150 zł miesięcznie. Na Uniwersytecie Jagiellońskim sumy te wynosiły kolejno 450 zł, 300 zł i 150 zł miesięcznie, a na Uniwersytecie Gdańskim 270 zł, 220 zł i 170 zł.

3 Stypendium rektora

Stypendium rektora przyznawane jest tym studentom, którzy mają za sobą I rok studiów I stopnia (licencjackich) lub jednolitych magisterskich (wyjątkiem są tu studia II stopnia, tzw. uzupełniające studia magisterskie).

Oprócz wysokiej średniej ocen - minimalnym progiem jest 4,0 - student musi wykazać się osiągnięciami naukowymi, artystycznymi lub wysokimi wynikami sportowymi we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym.

Stypendium rektora dla najlepszych studentów może otrzymać nie więcej niż 10 proc. studentów każdego kierunku studiów prowadzonego na uczelni.

I tak Uniwersytet Warszawski za osiągnięcia naukowe uznaje między innymi publikacje naukowe w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym lub publikacje naukowe w formie książki (autorstwo/współautorstwo/artykuł w książce), wystąpienia na konferencjach naukowych i osiągnięcia w konkursach o zasięgu co najmniej krajowym (pod uwagę nie są brane działania czysto organizatorskie tj. uczestnictwo w pracach kół naukowych); za osiągnięcia artystyczne - osiągnięcia w konkursach o zasięgu co najmniej krajowym, wybitne dzieła artystyczne (plastyczne, muzyczne, teatralne) czy udział w projektach artystycznych prowadzonych przez uczelnię lub we współpracy z innymi ośrodkiem akademickim lub kulturalnym (pod uwagę nie jest brane zaangażowanie w teatr akademicki/chór/ zespół pieśni i tańca itp.), a za osiągnięcia sportowe uważa się udział w igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata, wymienionych zawodach organizowanych dla osób niepełnosprawnych oraz zajęcie co najmniej siódmego miejsca w mistrzostwach Europy, akademickich mistrzostwach świata, akademickich mistrzostwach Europy, uniwersjadzie, wymienionych zawodach organizowanych dla osób niepełnosprawnych.

Ile wynosi stypendium rektora? Stawki zależą od uczelni i na przykład w roku akademickim 2013/2014 wynosiły: - Uniwersytet Śląski w Katowicach - 520 zł (dla osób, które uzyskały szczególnie wysoką punktację - 770 zł); - Uniwersytet Łódzki - 450 zł; - Katolicki Uniwersytet Lubelski - 460 zł, 610 zł i 760 zł.

4 Zapomoga

Uczelnia ma prawo także przyznać studentowi zapomogę. Może ją otrzymać student, który z przyczyn losowych znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej. Chodzi tutaj o wydarzenia losowe, takie jak na przykład śmierć lub ciężka choroba członka rodziny czy klęski żywiołowe (np. pożar, powódź).

Ten rodzaj pomocy materialnej może być przyznany studentowi zazwyczaj maksymalnie dwa razy w ciągu roku akademickiego, jednak decydują o tym, tak jak o wysokości zapomogi, władze danej uczelni.

5 Dla kogo miejsce w akademiku

Część studentów może także starać się o miejsce w domu studenta. Pierwszeństwo w uzyskaniu miejsca w akademiku przysługuje osobom, które mają utrudniony codzienny dojazd na uczelnię oraz znajdują się w trudnej sytuacji materialnej.

Ponadto kryteriami decydującymi o pierwszeństwie są też zazwyczaj (każda uczelnia ustala to samodzielnie): średnia ocen, udokumentowana przewlekła choroba, szczególna sytuacja życiowa (np. sieroctwo), zaliczenie etapu studiów w terminie określonym Regulaminem Studiów, prowadzenie aktywnej pracy naukowej lub pracy społecznej na rzecz uczelni czy akademika. W przypadku wolnych miejsc o przydział w domach studenckich mogą ubiegać się pozostali studenci.

Studenci pierwszego roku muszą złożyć wniosek o miejsce w akademiku na swoim wydziale wtedy, gdy dostarczają dokumenty wymagane przy rekrutacji. Pozostali mają czas do 30 czerwca każdego roku.

Ceny w poszczególnych domach różnią się w zależności od uczelni. Na przykład w akademikach Politechniki Poznańskiej miejsce w pokoju trzyosobowym kosztowało w roku akademickim 2013/2014 od 337 zł, w pokoju dwuosobowym – od 364 zł, za pokój jednoosobowy trzeba było zapłacić – od 524 zł. Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za miejsce w "trójce" student zapłacił co najmniej 325 zł, w "dwójce" – od 370 zł, pokój jednoosobowy był natomiast kosztem od 420 złotych wzwyż.