O udziale w zajęciach z religii lub etyki decydują rodzice ucznia bądź sam uczeń po osiągnięciu pełnoletniości, składając stosowne oświadczenie do dyrektora szkoły. Po jego złożeniu udział ucznia w tych zajęciach staje się obowiązkowy.
Nie ma potrzeby składania co roku nowego oświadczenia potwierdzającego wybór religii lub etyki, ale dokonany wybór może zostać zmieniony w każdym czasie – zarówno podczas pierwszego, jak i drugiego semestru. Zatem pełnoletni uczeń ma prawo zmienić deklarację złożoną przez rodziców.
W przypadku oświadczeń dotyczących nauki religii lub etyki przepisy przyznają wprost uprawnienia uczniom pełnoletnim. Nie zawierają one jednak dokładnej procedury składania oświadczeń. Mówią wyłącznie o tym, iż życzenie rodzica lub ucznia powinno być w najprostszej formie, czyli złożonym na piśmie oświadczeniu. Szczegółowa procedura jego składania zazwyczaj zawarta jest w statucie szkoły i nie jest potrzebne pośrednictwo wychowawcy ani katechety, a szkoła nie ma prawa wymagać uzasadnienia decyzji o rezygnacji z lekcji religii.
Od tego roku szkolnego uczeń uczęszczający zarówno na zajęcia z religii, jak i na zajęcia z etyki ma wliczane do średniej ocen roczne i końcowe oceny klasyfikacyjne uzyskane z tych zajęć. Inne są też zasady dotyczące umieszczania ocen z religii i etyki na świadectwach szkolnych. Na świadectwie szkolnym promocyjnym i na świadectwie ukończenia szkoły, w miejscu przeznaczonym na wpisanie ocen klasyfikacyjnych z religii/etyki, wpisuje się:
- poziomą kreskę, jeżeli uczeń nie uczęszczał na żadne z tych zajęć (bez dodatkowych adnotacji),
- ocenę z religii i ocenę z etyki, jeżeli uczęszczał zarówno na zajęcia z religii, jak i na zajęcia z etyki,
- ocenę z religii albo etyki, jeżeli uczeń uczęszczał na jedne z tych zajęć, bez wskazywania, z jakich zajęć jest to ocena.
Podstawa prawna
Par. 1–2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. nr 36, poz. 155 ze zm.). Par. 29–21 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. poz. 843).