Brak promocji jest karą za zaniedbania. Dotyka ona nie tylko ucznia, ale także jego rodziców lub opiekunów. Zanim więc do tego dojdzie, warto szukać pomocy i zapobiegać szkolnym kłopotom
Czy w klasach I–III można powtarzać rok szkolny
Uczeń klasy II szkoły podstawowej ma poważne problemy z czytaniem i pisaniem. Rodzice obawiają się, że nauczycielka zdecyduje się na pozostawienie go w tym oddziale przez kolejny rok. Czy istnieje taka możliwość?
TAK
Z zastrzeżeniem, że dochodzi do tego w wyjątkowych przypadkach. Wtedy rada pedagogiczna może postanowić o powtarzaniu klasy przez ucznia klasy I–III szkoły podstawowej. Odbywa się to jednak na wniosek wychowawcy klasy oraz po zasięgnięciu opinii rodziców. Pozostawienie na drugi rok jest związane najczęściej z długotrwałą nieobecności z powodu choroby, rzadziej ze słabymi wynikami w nauce. Wtedy rodzice wspólnie z wychowawcą uznają, że lepiej będzie dla dziecka, aby powtórzyło klasę i nadrobiło zaległości. Generalnie z przepisów oświatowych wynika, że uczeń klasy I–III szkoły podstawowej otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej. Co więcej, jeśli jest zdolny, to na wniosek rodziców i po uzyskaniu zgody wychowawcy klasy rada pedagogiczna może postanowić o promowaniu ucznia klasy I i II szkoły podstawowej do III klasy również w ciągu roku szkolnego. Z takim wnioskiem może też wystąpić wychowawca klasy po uzyskaniu zgody rodziców. Poważniejsze zagrożenie pozostawieniem słabego ucznia na kolejny rok szkolny istnieje dopiero od IV klasy podstawówki.
Podstawa prawna
Par. 20 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 843 ze zm.).
Czy uczeń zostanie ukarany za dopisywanie ocen
Mój syn wygadał się siostrzeńcowi, że w ubiegłym roku szkolnym dopisał sobie kilka ocen do dziennika. Czy takie działania są przestępstwem?
TAK
Uczeń, który chce dopisać kilka ocen do dziennika, musi wiedzieć, że dziennik jest oficjalnym, państwowym dokumentem – a ingerować w jego zawartość mogą wyłącznie osoby bezpośrednio do tego upoważnione. Tak więc dopisanie w nim oceny jest traktowane jak zwykłe fałszerstwo, a jeśli sprawa zostanie wykryta, to raczej nie skończy się w murach szkoły. Fałszowanie ocen w dzienniku może więc doprowadzić do tego, że nieletni trafi do sądu rodzinnego, a ten może ustanowić mu kuratora. Warto pamiętać chociażby o historii 14-latki z Koszalina – kiedy dziewczyna została przyłapana na poprawianiu sobie ocen, dyrektorka szkoły wezwała policję. Uczennica stanęła przed sądem rodzinnym z zarzutem podrabiania dokumentów. Konsekwencji prawnych powinni spodziewać się też uczniowie, którzy dostarczają nauczycielowi podrobione zwolnienie lekarskie. Pełnoletniemu uczniowi za fałszowanie dokumentów grozi odpowiedzialność karna. Zgodnie z przepisem, kto w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Podstawa prawna
Art. 270 par. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137).
Czy szkoła ma obowiązek pomagać słabszym uczniom
Po pierwszym semestrze nauczycielka fizyki i matematyki powiadomiła opiekunów ucznia gimnazjum pierwszej klasy, że najprawdopodobniej nie otrzyma on promocji do kolejnej klasy. Czy rodzice mogą domagać się od dyrektora szkoły, aby zorganizował dodatkowe zajęcia dla ich dziecka?
TAK
Jeśli w wyniku klasyfikacji semestralnej stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia uniemożliwi lub utrudni kontynuowanie nauki w kolejnej klasie, to szkoła powinna udzielić mu pomocy. Przepisy wskazują, że placówka w miarę możliwości powinna stworzyć szansę uzupełnienia braków. Może się to odbyć w ramach godzin pozalekcyjnych, które muszą zrealizować nauczyciele. Dyrektor może więc zalecić nauczycielom matematyki i fizyki, aby zorganizowali dodatkowe zajęcia dla uczniów zagrożonych zostaniem w tej samej klasie przez kolejny rok.
Podstawa prawna
Par. 16 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 843 ze zm.).
Czy dostęp do rzecznika praw ucznia jest powszechny
Uczniom nie podoba się zachowanie jednego z nauczycieli matematyki. Chcieliby się zwrócić do rzecznika praw ucznia. Czy w naszym kraju jest taki urząd, tak jak istnieje urząd rzecznika praw dziecka?
NIE
Obecnie przepisy oświatowe nie przewidują funkcjonowania rzecznika praw ucznia. W niektórych kuratoriach są osoby, które pełnią tę funkcję społecznie albo jest specjalny etat. Nie ma jednak odgórnego nakazu, aby w każdym kuratorium był zatrudniony rzecznik praw ucznia. Takiego stanowiska nie ma też w resorcie edukacji narodowej. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby dyrekcja szkoły go powołała – wtedy jego zadania i kompetencje powinny być opisane w statucie szkoły.
Rzecznikiem praw ucznia może być jeden z uczniów, nauczyciel albo para uczeń – nauczyciel. Rzecznik może dyżurować w stałych terminach, w znanym miejscu w szkole. Może także rozpowszechnić kontakt e-mailowy i telefoniczny. Jego rolą jest upowszechnianie w szkole wiedzy o prawach ucznia, zachęcanie do zapoznawania się z nimi, szczególnie zapisanymi w statucie. Jeśli nie uda się zrealizować takiej inicjatywy, uczniowie niezadowoleni z pracy nauczyciela mogą poskarżyć się do dyrektora szkoły, kuratorium, a nawet do ministerstwa.
Podstawa prawna
Art. 33 ust. 1 pkt 4, art. 39 ust. 2, art. 42 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).
Czy rodzice ponoszą odpowiedzialność za nieobecność dziecka
Uczeń ma 15 lat i nie chce chodzić do szkoły. Czy na opiekunach ciąży obowiązek wyegzekwowania od podopiecznego uczęszczania na zajęcia?
TAK
Zarówno konstytucja, jak i ustawa o systemie oświaty przewidują obowiązek nauki do 18. roku życia. W takiej sytuacji jak przedstawiona dyrektor szkoły wysyła do rodziców upomnienie. Niezależnie od upomnień, niespełnianie obowiązku szkolnego podlega egzekucji administracyjnej na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o systemie oświaty. Przepis ten odsyła do trybu przewidzianego w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wierzycielem w tym przypadku jest dyrektor szkoły z właściwego okręgu. Sąd będzie się starał wyegzekwować obowiązek szkolny, a na rodzica może zostać nałożona grzywna w celu przymuszenia (nawet kilkakrotnie). Jednorazowo nie może przekraczać ona 10 tys. zł, a grzywny nakładane wielokrotnie nie powinny łącznie być wyższe niż 50 tys. zł.
Podstawa prawna
Art. 15 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).
Czy chorujący przedszkolak może iśc do szkoły
Rodzice sześciolatka zapisali go do przedszkola, bo został objęty obowiązkiem rocznego wychowania przedszkolnego. Dziecko jednak przez siedem miesięcy chorowało i nie uczęszczało do placówki. Czy jej dyrektor zaliczy mu ten rok?
TAK
Wystarczy, że dziecko w wieku sześciu lat uczęszczało do przedszkola nawet tylko przez kilka dni. Od września 2016 r. dzieci kończące w danym roku sześć lat objęte są obowiązkiem nauczania – rocznym przygotowaniem przedszkolnym. Dopełnienie tego obowiązku przez wszystkie dzieci z rejonu kontroluje dyrektor szkoły. Przepisy oświatowe mówią tylko o obowiązku, nie zawierają szczegółowych przepisów, które wskazywałyby np., że przez ponad 50 proc. liczby dni w roku szkolnym dziecko powinno uczęszczać do przedszkola. Nieobecność dziecka przez tak długi czas z pewnością będzie jednak ze szkodą dla niego. Trudniej będzie mu rozpocząć naukę w szkole podstawowej. Takie wnioski mogą płynąć z diagnozy, którą przygotowuje nauczyciel o sześciolatku. Zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz ich dokumentowanie. Dlatego wszystkie dzieci w grupach sześciolatków powinny być objęte odpowiednim postępowaniem diagnostycznym. Z początkiem roku szkolnego poprzedzającego możliwe rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej (w październiku – listopadzie) należy przeprowadzić analizę jego gotowości do jej podjęcia. Później, w marcu, nauczyciel musi przeprowadzić kolejną diagnozę, której wynik posłuży do przygotowania informacji o gotowości do tego obowiązku. Ponadto przedszkola są zobowiązane do wydania rodzicom informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Tę informację wydaje się do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rozpoczęcie kolejnego.
Podstawa prawna
Art. 14 ust. 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).
Par. 3 ust. 5 i par. 4 ust. 7 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 893).
Czy przez wagary można nie przejść do następnej klasy
Uczeń znaczną część nieobecności miał nieusprawiedliwioną. Rodzice dowiedzieli się o tym dopiero pod koniec roku, gdy okazało się, że grozi mu pozostanie w tej samej klasie. Czy szkoła może nie pozwolić mu zaliczyć przedmiotów, z których grozi mu brak klasyfikacji?
TAK
Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich zajęć edukacyjnych, jeśli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej oceny klasyfikacyjnej. Dzieje się tak często z powodu nieobecności na zajęciach przekraczających połowę czasu przeznaczonego na ich realizację. Możliwość przystąpienia do zdawania egzaminu klasyfikacyjnego istnieje tylko wtedy, gdy niesklasyfikowanie ucznia wyniknie z usprawiedliwionej nieobecności.
Podstawa prawna
Par. 17 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 843 ze zm.).
