Subskrybuj nas na Youtube
Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk opublikował opinię dotyczącą flagowego projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej, czyli Profilu Absolwenta. Naukowcy zarzucają mu szereg błędów i odradzają przyjęcie go jako podstawy do wielkiej reformy edukacji.
Profil Absolwenta nie rokuje na wprowadzenie zmiany
Naukowcy podkreślają, że stworzony przez resort Nowackiej, Profil Absolwenta jest oparty na nieaktualnej wiedzy naukowej. Dodatkowo fragmentarycznej i niepogłębionej. „Dokument ewidentnie oparty został na koncepcji szkoły behawioralnej, która nie odpowiada na potrzeby przyśpieszonej globalizacji, tempa doświadczanych zmian i radzenia sobie w nieokreśloności” – piszą naukowcy i zaznaczają: „Wbrew zapowiedziom, utrwala model szkoły przeszłej, nieprzystającej do dzisiejszej rzeczywistości i niepozwalającej na przygotowanie do dynamiki przyszłości”.
Podejście, jakie zaprezentowali autorzy Profilu Absolwenta, „nie rokuje pozytywnie dla wprowadzenia społecznie oczekiwanej zmiany, a także dowodzi braku zrozumienia wartości założeń kierunku zmiany edukacyjnej”.
Mocny zarzut naukowcy kierują pod adresem nie odnoszenia się w projekcie do współczesnego dyskursu dziecka i dzieciństwa. „Szczególnie widoczna jest infantylizacja dziecka, niedocenianie jego możliwości rozwojowych, brak partycypacji w propozycjach odnoszących się do przedszkola. Ogólnie etap ISCED 0 – projektu profilu kompetencji trudno nam przyjąć - wymaga całkowitej przebudowy. Cele edukacji przedszkolnej w projekcie przedstawione są tradycyjnie, dodatkowo nie są wywiedzione z celów ogólnych” – piszą.
Reforma edukacji bez wartości
Komitet zwraca też uwagę, że właściwie nie wiadomo, na jakich wartościach ma się oprzeć proponowany model. "Obecnie nie wiadomo, według jakich założeń aksjologicznych skonstruowano model wartości, dlaczego takiego wyboru dokonano, a nie innego" - piszą pedagodzy.
To nie wszystko. Badacze z PAN zwracają uwagę na język projektu, który jest "technologiczny" i uprzedmiotawia ucznia. "Sformułowania takie jak "ukształtować u uczniów" czy "rozwijanie w uczniach i uczennicach" sugerują bierną rolę dziecka w procesie edukacji. „Jest to język uprzedmiotowiający, traktujący ucznia jako obiekt oddziaływania edukacyjnego, co jednak nie koresponduje z takimi kompetencjami wskazanymi w profilu absolwenta jak: odpowiedzialność, przekonanie o własnej skuteczności” – czytamy.
Instrumentalne, technologiczne wyrażanie procesów edukacyjnych deprecjonuje ucznia i nauczyciela. Natomiast przekaz dotyczący konstruowania środowiska uczenia się, umożliwiającego nauczycielom wykorzystywanie w ich pracy sprawdzonych metod nauczania z obszaru dydaktyki kognitywnej brzmi groźnie dla realizacji całego pomysłu zmian w edukacji.
- czytamy w dokumencie
Czym jest Profil Absolwenta
Profil Absolwenta ma zawierać kluczowe kompetencje, z którymi kończyć będzie on edukację szkolną. "Będą one podstawą do opracowania zmian w edukacji, dzięki czemu będzie ona w większym stopniu odpowiadać na wyzwania XXI wieku" - czytamy na stronie MEN. - Na 2026 rok planujemy reformę podstaw programowych, dlatego chcemy wiedzieć, na co należy położyć szczególny nacisk - mówiła Barbara Nowacka podczas konferencji prasowej, na której ogłoszono początek konsultacji Profilu. Jak podkreślała, absolwent i absolwentka polskiej szkoły powinni posiadać trzy podstawowe umiejętności: muszą mieć wiedzę, kompetencję i sprawczość. - Wokół tej triady zbudowane są podstawy programowe i propozycje wypracowane przez Instytut Badań Edukacyjnych - mówiła Nowacka.
Projekt był realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych i kosztował blisko 3 miliony złotych.
