Subskrybuj nas na Youtube
Studiuję zaocznie – pisze pani Zofia. – W związku z trudną sytuacją ekonomiczną, potwierdzoną stosownymi dokumentami, złożyłam w uczelni wniosek o pomoc materialną, tj. zwolnienie z opłat za czwarty rok studiów. Chodzi o wsparcie przyznawane na podstawie przepisów prawa o szkolnictwie wyższym. Został on pozytywnie rozpatrzony – wyjaśnia czytelniczka. – Czy jest to przychód do opodatkowania, który muszę rozliczyć w urzędzie skarbowym – pyta.
Pani Zofia nie musi rozliczać tego przychodu podatkowo. Wprawdzie go otrzymuje, ale w tym przypadku ma zastosowanie zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz prawa o szkolnictwie wyższym.
Zgodnie z tymi ostatnimi senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat oraz tryb i warunki zwalniania – w całości lub części – z nich studentów lub doktorantów, zwłaszcza tych, którzy osiągają wybitne wyniki w nauce lub uczestniczyli w międzynarodowych programach stypendialnych, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ustawy).
Z przepisów wynika więc, że uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne. Jednak uprawniony organ uczelni decyzją wydaną zgodnie z uchwałą Senatu, może zwolnić w całości lub części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej. Pomoc, którą otrzyma czytelniczka, będzie zatem zwolniona z PIT.
Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 2 marca 2016 r. (nr ITPB2/4511-28/16/MU). Wyjaśnił, że jeżeli zwolnienie z opłat za studia, z uwagi na trudną sytuację materialną, ma charakter świadczenia pomocy materialnej, to tego rodzaju świadczenie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wyjaśnił dyrektor bydgoskiej izby, w związku z tym uczelnia nie musi sporządzać informacji PIT-8C, nie zachodzi również konieczność wykazania tej kwoty w zeznaniu rocznym.
To jednak niejedyny przypadek, kiedy wsparcie dla studentów w spłacie czesnego nie jest opodatkowane. Jeżeli uczelnia oferuje taką pomoc wszystkim uczącym się osobom, to w ogóle nie powstaje przychód, ponieważ świadczenia nie mają charakteru indywidualnego.
Potwierdzają to dwie interpretacje dyrektora IS w Katowicach z 19 stycznia 2015 r. (nr IBPBII/1/415-865/14/BJ) i 20 stycznia 2015 r. (nr IBPBII/1/415-864/14/BJ). Obie dotyczyły uniwersytetu, który – w ramach pomocy materialnej dla studentów – udzielał 20-proc. upustu od kwoty czesnego.
Preferencja dotyczyła studentów pierwszego semestru studiów magisterskich z tytułem licencjata zdobytym na tej uczelni, żaków, którzy zdecydowali się przenieść ze studiów dziennych na wieczorowe i zaoczne, oraz tych, którzy w kolejnych semestrach uzyskali odpowiednio wysoką średnią. Zniżki obejmowały także studiujących z zagranicy oraz tych, którzy zdecydowali się na studia podyplomowe. Miał więc z nich korzystać każdy, kto spełniłby warunki określone w uczelnianym regulaminie. To przesądziło o interpretacji, że zniżka w ogóle nie jest przychodem.
Preferencją objęte są także stypendia naukowe, za wyniki w nauce oraz stypendia socjalne, jeżeli nie przekraczają kwoty 3800 zł rocznie. Zwolnienie z podatku w tym przypadku dotyczy stypendiów dla uczniów i studentów:
● których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego,
● przyznanych przez organizacje pożytku publicznego na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe.
Kiedy przysługuje zwolnienie
Wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:
● otrzymane świadczenie musi być pomocą materialną,
● powinna być ona przyznana na podstawie przepisów o systemie oświaty lub prawa o szkolnictwie wyższym,
● źródłem finansowania musi być budżet państwa, budżet jednostek samorządu terytorialnego lub środki własne szkół i uczelni,
● beneficjentem jest uczeń, student, uczestnik studiów doktoranckich lub osoba uczestnicząca w innych formach kształcenia.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 40 i pkt 40b ustawy z 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Art. 99 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
