Dodatek motywacyjny, wiejski, za wychowawstwo, a oprócz tego - wynagrodzenie za zastępstwa, nagrody, trzynastki i dodatkowe świadczenia urlopowe czy "gwiazdkowe". To ekstra pieniądze, które wpływają na wysokość pensji nauczyciela. Wiele mówi się o tym, że zasadnicze wynagrodzenia pedagogów są niskie. Czy dodatkami można nieźle "podbić" zarobki w szkole? Czy jest to tylko smutny dodatek do "gołej" pensji?
- Z czego składa się pensja pedagoga?
- Zarobki nauczycieli 2023. Jakie wynagrodzenie zasadnicze?
- Jakie dodatki otrzymują nauczyciele?
- Dodatki dla nauczycieli. Ile wynoszą?
- Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw
Ile tak naprawdę zarabiają nauczyciele? Odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista. I choć powszechnie znane są widełki wynagrodzenia zasadniczego pedagogów, to oprócz niego, nauczyciele mają prawo do szeregu dodatków, nagród i innych świadczeń ze stosunku pracy (o ile zatrudnieni są na podstawie Karty Nauczyciela). Tym samym średnie wynagrodzenie belfrów jest wyższe od zasadniczego.
Z czego składa się pensja pedagoga?
O tym, jakie składniki tworzą nauczycielską pensję, mówi art. 30 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762). Zgodnie z nim składa się ona z:
- wynagrodzenia zasadniczego
- dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy, wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw; nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia na start i dodatku wiejskiego.
Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zajęć obowiązkowych, a wysokość dodatków odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy.
Zarobki nauczycieli 2023. Jakie wynagrodzenie zasadnicze?
Pensja nauczycieli uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego oraz od wysokości kwoty bazowej, która każdego roku określana jest w ustawie budżetowej. Przepisy dokładnie regulują - procentowo, ile ma wynosić płaca pedagogów.
Średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla:
- nauczyciela początkującego - 120%,
- nauczyciela mianowanego - 144%,
- nauczyciela dyplomowanego - 184% - kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
A ile konkretnie zarabiają nauczyciele w 2023 r.? Minimalne wynagrodzenie nauczyciela z wykształceniem wyższym (tytuł magistra) i przygotowaniem pedagogicznym wynosi:
- nauczyciel dyplomowany - 4550 zł brutto
- nauczyciel mianowany - 3890 zł brutto
- nauczyciel początkujący - 3690 zł brutto.
Natomiast minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli z pozostałym wykształceniem wynosi:
- nauczyciel początkujący – 3600 zł
- nauczyciel mianowany – 3700 zł
- nauczyciel dyplomowany – 3960 zł.
Są to stawki obowiązujące obecnie (stan na dzień: 18.08.2023 r.). Nauczyciele zabiegają aktywnie o podwyżki. To oznacza, że od września 2023 r. ich wynagrodzenia mogą wzrosnąć.
Jakie dodatki otrzymują nauczyciele?
Nauczyciele - oprócz "gołej" pensji" - mogą też liczyć na ekstra pieniądze. Mają bowiem zapewnione wynagrodzenie zasadnicze wraz z dodatkami. Wśród dodatków dla nauczycieli możemy wyróżnić:
- dodatek za wysługę lat
- dodatek motywacyjny
- dodatek funkcyjny
- dodatek z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy
- dodatek za warunki pracy
- dodatek wiejski
- świadczenie na start
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
- wynagrodzenie za godziny doraźnych zastępstw
- nagroda specjalna dla nauczycieli.
/>
Dodatki dla nauczycieli. Ile wynoszą?
Dodatek za wysługę lat
Nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek motywacyjny
Wysokość dodatku motywacyjnego określa dyrektor szkoły. Kwota tego typu świadczenia nie może być jednak większa niż 50% wynagrodzenia zasadniczego. W rzeczywistości dodatek motywacyjny wynosi na ogół około 200-300 zł. Jest on przyznawany za szczególną aktywność nauczycieli, która przekłada się m.in. w osiągnięciach uczniów. Na jaki okres przyznawany jest dodatek motywacyjny? Według rozporządzenia Ministra jest to okres nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Dodatek funkcyjny
Dodatek funkcyjny dla nauczyciela za funkcję doradcy metodycznego, mentora lub nauczyciela opiekującego się oddziałem przedszkolnym wynosi do 20 proc. minimalnej stawki zasadniczego wynagrodzenia wyliczonego dla danego nauczyciela.
Dodatek za wychowawstwo klasy
Nauczycielowi, któremu powierzono sprawowanie funkcji wychowawcy klasy, przysługuje dodatek funkcyjny z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy. Minimalna wysokość dodatku wynosi 300 zł.
Dodatek za warunki pracy
Dodatek za trudne warunki pracy 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela za prowadzenie zajęć rewalidacyjno–wychowawczych z dziećmi i młodzieżą upośledzonymi umysłowo w stopniu głębokim, a także za prowadzenie zajęć dydaktycznych i wychowawczych w specjalnych przedszkolach (oddziałach), szkołach (klasach) specjalnych oraz indywidualnego nauczania dziecka zakwalifikowanego do kształcenia specjalnego, dodatek za uciążliwe warunki pracy – z tytułu pracy w warunkach uciążliwych przysługuje dodatek w wysokości ustalonej według odpowiedniej stawki dodatku za trudne warunki pracy, powiększonej o 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek wiejski
Dodatek wiejski wynosi 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek na start
Nauczyciel odbywający przygotowanie do zawodu nauczyciela otrzymuje jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw
Są to dodatki, który potrafią nieźle podwyższyć pensję nauczyciela. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe wypłaca się za dodatkowe godziny ponad ustalone pensum nauczyciela. Nauczyciele mogą też liczyć na wynagrodzenie za doraźne zastępstwa za kolegów i koleżanki. Wysokość wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw uzależniona jest osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy. Mogą być to kwoty rzędu kilkuset złotych, a nawet więcej.
Nagrody dla nauczycieli: specjalna, jubileuszowa, dla profesora oświaty
Nagroda specjalna
W 2023 roku rząd przyznał pedagogom jednorazową, specjalną nagrodę w wysokości 1125 złotych brutto, czyli 900 złotych netto. Jest to dodatkowy bonus z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.
Nagroda dla profesora oświaty
Nauczycielowi dyplomowanemu, który uzyskał tytuł honorowy profesora oświaty, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania wypłaca jednorazową gratyfikację pieniężną w wysokości 18 tys. zł.
Nagrody jubileuszowe dla nauczycieli
Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową w wysokości:
- za 20 lat pracy - 75 % wynagrodzenia miesięcznego;
- za 25 lat pracy - 100 % wynagrodzenia miesięcznego;
- za 30 lat pracy - 150 % wynagrodzenia miesięcznego;
- za 35 lat pracy - 200 % wynagrodzenia miesięcznego;
- za 40 lat pracy - 250 % wynagrodzenia miesięcznego.
Trzynastka dla nauczycieli 2023/2024
Trzynastka to dodatkowe wynagrodzenie roczne. Jej wysokość wynosi 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje trzynastka. Minimalny okres zatrudnienia uprawniający do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego to sześć miesięcy w roku kalendarzowym.
Przy obliczaniu trzynastki uwzględnia się wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, dodatki, nagrody oraz czas pozostawania bez pracy. Trzynastka musi być wypłacona do końca marca roku następującego po tym, w którym przysługuje pracownikowi prawo do trzynastki.
ZFŚS - świadczenie urlopowe dla nauczycieli
Nauczyciele mogą też liczyć na dodatkowe pieniądze z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Wszyscy pedagodzy zatrudnieni na Karcie Nauczyciela do 31 sierpnia powinni otrzymać dodatkowe "świadczenie urlopowe" - zwyczajowo wypłacane jest ono na początku czerwca.
Świadczenie urlopowe dla nauczyciela zatrudnionego przez cały rok szkolny w pełnym wymiarze czasu pracy naliczane proporcjonalnie do okresu naliczania odpisu podstawowego wynosi:
- od września 2022 r. do czerwca 2023 r. ‒ 1385,81 zł,
- od lipca 2023 r. do sierpnia 2023 r. ‒ 319,06 zł.
Wysokość świadczenia urlopowego w 2023 r. ‒ 1704,87 zł.
Dodatkowo z ZFŚS nauczyciele mogą otrzymać dodatkowe pieniądze przed świętami Bożego Narodzenia ("gwiazdkowe") - ich wysokość regulują wewnętrzne przepisy szkoły.