Wysokość należności za opiekę nad dzieckiem w gminnej placówce określa uchwała radnych. Po spełnieniu określonych warunków opiekunowie mogą liczyć na jej obniżkę.
Czy są bezpłatne godziny opieki nad maluchem
Pani Maryla wychowuje półtoraroczną córeczkę. Chciałaby ją zapisać do gminnego żłobka. Czy określona liczba godzin opieki jest dla rodziców wolna od opłat?
NIE
Rodzice, których dzieci uczęszczają do żłobków, klubów dziecięcych, są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt i wyżywienie. Co do zasady dziecko może przebywać w żłobku przez maksymalnie dziesięć godzin dziennie, a o połowę mniej w klubie dziecięcym. W tym czasie placówki realizują zadania, których część jest wskazana bezpośrednio przez przepisy ustawy żłobkowej. Należy do nich zapewnienie opieki w warunkach zbliżonych do domowych, sprawowanie opieki pielęgnacyjnej i edukacyjnej. W placówkach są też prowadzone zajęcia zabawowe, opiekuńczo-wychowawcze i edukacyjne, które uwzględniają rozwój dziecka i są dostosowane do jego wieku. Pozostałe cele i zadania powinny być szczegółowo określone w statucie żłobka lub klubu dziecięcego. Jednak żaden przepis nie przewiduje, że któreś z nich mają być realizowane bezpłatnie. Również wysokość opłaty, jaką mogą pobierać podmioty prowadzące placówki, nie jest w żaden sposób limitowana i zależy od ich indywidualnej decyzji. W żłobkach i klubach dziecięcych prowadzonych przez gminę, kwota opłaty jest wskazywana przez radnych w uchwale. Może być więc niewielka, o ile samorząd postanowi, że ze swoich pieniędzy będzie pokrywał większość kosztów pobytu malucha. Ta sama zasada swobody w stanowieniu wysokości opłaty obowiązuje placówki prowadzone w ramach działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Gminy nie mogą im w tym względzie nic narzucać ani wymagać.
Podstawa prawna
Art. 10, art. 23, art. 58 ust. 1–2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy dłuższy pobyt dziecka wymaga dopłaty
Synek pana Pawła od września będzie chodzić do żłobka. Ojciec usłyszał od osoby kierującej placówką, że jeśli pobyt dziecka przekroczy 10 godzin dziennie, będzie musiał dopłacić. Czy właściciel żłobka ma do tego prawo?
TAK
Wprawdzie żłobek może zapewniać opiekę nad dzieckiem przez nie dłużej niż 10 godzin dziennie, to w szczególnie uzasadnionych sytuacjach dopuszczalne jest, aby czas ten na wniosek rodzica został wydłużony. Wymaga to jednak dodatkowej opłaty. Jej wysokość jest ustalana w taki sam sposób jak tej, która jest pobierana za standardowy wymiar opieki. Jeżeli placówkę prowadzi samorząd, kwotę dodatkowej opłaty wskazują radni w uchwale, gdy jest prywatna, określa ją jej właściciel.
Podstawa prawna
Art. 12 ust. 2 i art. 58 ust. 1–2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy za wyżywienie trzeba zapłacić dodatkowo
Pani Elżbieta złożyła wniosek o przyjęcie dziecka do miejskiego żłobka. Czy oprócz opłaty za pobyt będzie musiała odrębnie płacić za wyżywienie syna?
TAK
Dziecko przebywające w żłobku musi mieć zapewnione posiłki (w klubie dziecięcym ze względu na krótszy czas opieki nie są one obowiązkowe). Płaci się za nie odrębnie, a opłata jest zwykle określana przez podmiot prowadzący w stawkach dziennych, ale wnoszona za cały miesiąc. W statucie placówki powinien być określony sposób postępowania z opłatą za posiłki w razie nieobecności dziecka w placówce. Wiele gmin i podmiotów prywatnych postępuje w ten sposób, że zwraca rodzicom kwoty należne za dni, w których maluch nie korzystał z posiłków. Zwykle polega to na zmniejszeniu wysokości opłaty za następny miesiąc, o dni, w których dziecko nie przebywało w żłobku.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 2 pkt 4, art. 22-23, art. 58 ust. 1–2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy opłata może być ryczałtowa
Pani Natalia chciałaby umieścić dziecko w gminnym żłobku, ale tylko na pięć godzin dziennie. Okazało się, że będzie musiała ponosić opłatę stałą, a nie za faktyczną liczbę godzin opieki. Czy samorząd może w ten sposób określić kwotę należności pobieranej od rodzica?
TAK
Ustawa żłobkowa nie precyzuje, w jaki sposób ma być ustalana opłata ponoszona przez rodzica za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym. W związku z tym część samorządów wymaga od rodziców wnoszenia stałej, miesięcznej kwoty. Nie jest ona więc zależna od tego, na ile godzin dziennie rodzic faktycznie zostawia dziecko w placówce. Są też i takie gminy, które stosują stawkę godzinową – rodzice deklarują wtedy, przez jaki czas dziennie maluch będzie przebywał w żłobku i płacą za rzeczywisty czas opieki. Prawo do dowolnego sposobu określania opłaty mają również prywatni właściciele żłobków i klubów dziecięcych.
Podstawa prawna
Art. 58 ust. 1–2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy istnieje jakaś możliwość zwolnienia z opłaty
Pani Hanna wspólnie z mężem wychowuje czwórkę dzieci, w tym bliźnięta, które właśnie ukończyły pierwszy rok życia. Rodzice chcieliby zapisać je do gminnego żłobka, ale będzie to dla nich stanowić podwójny koszt. Czy mogą liczyć na jakąś zniżkę w opłacie?
TAK
Zgodnie z przepisami ustawy radni gminy mogą w uchwale określić warunki częściowego lub nawet całkowitego zwolnienia rodziców z opłat. To oznacza, że samodzielnie ustalają kryteria, które trzeba spełnić, aby skorzystać ze zniżki oraz jaką będzie ona miała wysokość. Niektóre samorządy przyznają ulgi w opłatach rodzinom wielodzietnym, czyli takim, które mają minimum troje dzieci na wychowaniu. Na zniżki mogą też liczyć rodzice, którzy tak jak czytelniczka, chcą umieścić w żłobku więcej niż jedno dziecko. Często stosowanym warunkiem udzielania ulg jest uzależnianie ich od wysokości dochodu rodziny i tego, czy nie przekracza on wskazanej w uchwale kwoty. Właściciele prywatnych żłobków i klubów dziecięcych również mają swobodę postępowania w tym zakresie.
Podstawa prawna
Art. 59 ust. 2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy zwrot opłaty jest obowiązkowy
Pani Sylwia zastanawia się nad zapisaniem córki do żłobka. Czy gdy dziecko będzie nieobecne w placówce, np. z powodu choroby, rodzic zawsze otrzyma zwrot opłaty za dni absencji malucha?
NIE
Przepisy nie nakładają na podmioty prowadzące placówki dla maluchów obowiązku zwracania części opłaty za okres, w którym dziecko z różnych powodów, np. choroby, w niej nie przebywało. Zależy to więc od ich decyzji. Kwestia związana z oddawaniem części opłaty powinna natomiast zostać uregulowana w statucie gminnego albo prywatnego żłobka lub klubu dziecięcego. Może to się odbywać w taki sposób, że zmniejszona zostanie należność za kolejny miesiąc pobytu dziecka w placówce. Zwrot części opłaty może też dotyczyć tylko dłuższej, obejmującej określoną liczbę dni, nieobecności malucha.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 2 pkt 4 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy rodzic płaci dziennemu opiekunowi
Gmina, w której mieszka pani Aneta, nie prowadzi żłobka ani klubu dziecięcego. Zatrudnia natomiast sześciu dziennych opiekunów, którzy zajmują się maluchami w lokalu należącym do samorządu. Czy umieszczając dziecko u takiej osoby, trzeba będzie płacić jej wynagrodzenie?
NIE
Dzienny opiekun to obok żłobka, klubu dziecięcego i niani kolejna forma opieki nad dziećmi, które nie skończyły trzech lat. Może być zatrudniany zarówno przez gminy jak i podmioty prywatne. Dzienny opiekun może zajmować się nie więcej niż pięciorgiem maluchów w swoim domu lub mieszkaniu albo w lokalu, który jest własnością jego pracodawcy. Zgodnie z przepisami rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt i wyżywienie swoich potomków u dziennych opiekunów. Jednak należną z tego tytułu kwotę uiszczają do pracodawcy takiej osoby, bo to on wypłaca jej wynagrodzenie. Wysokość opłaty jest ustalana w taki sam sposób jak w przypadku żłobków i klubów dziecięcych. Jeżeli dziennego opiekuna zatrudnia gmina, jest ona wskazywana w uchwale radnych, którzy mogą również częściowo lub całkowicie zwolnić rodziców z ponoszenia opłat.
Podstawa prawna
Art. 44, art. 58 ust. 1 i 3, art. 59 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
W placówkach prowadzonych przez gminy wysokość opłat uchwalają radni. W tych, które są w prywatnych rękach, decydują o tym ich właściciele
