Największą swobodę w dorabianiu w czasie wakacji mają nauczyciele, którzy praktycznie przez cały ten okres mogą wykonywać inną pracę. Z takiej możliwości nie może skorzystać pedagog na urlopie zdrowotnym. Pod pewnymi warunkami i za zgodą przełożonego mogą też dodatkowo popracować mundurowi i urzędnicy mianowani.
Czy na urlopie zdrowotnym można pracować
Pedagog przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Otrzymał propozycję zatrudnienia w letniej szkole językowej. Czy może w tym czasie zatrudnić się w takiej placówce?
NIE
W czasie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. Jeśli okaże się, że w tym okresie podjął on pracę – dyrektor szkoły ma obowiązek odwołać go z urlopu, określając termin, w którym powinien wrócić do placówki. Każda działalność zarobkowa prowadzona w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia, także w czasie wakacji, jest sprzeczna z celem przerwy. Z kolei pojęcie działalności nie jest określone w Karcie nauczyciela. Przed odwołaniem z urlopu dyrektor musi zatem sam rozstrzygnąć, czy działania podejmowane przez pedagoga mieszczą się w jej ramach. Podstawą takiej decyzji jest uzyskiwanie przez nauczyciela przychodów z tytułu podjętej aktywności. Można zatem przyjąć, że każda forma działalności, która przynosi zainteresowanemu przychody, jest zarobkowa.
Warto przypomnieć, że wspomniany urlop udzielany jest w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia oraz regeneracji sił. W opisanym więc przypadku nauczyciel może pomagać uczniom w innej szkole, ale nieodpłatnie.
Podstawa prawna
Art. 73 ust. 1 i 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy mundurowy może dorobić w okresie letnim
Jestem żołnierzem szeregowym i chciałbym dodatkowo dorobić sobie w okresie wakacyjnym jako instruktor w firmie organizującej skoki spadochronowe. Czy dowódca wyda mi zgodę na podjęcie takich zajęć?
TAK
Generalną zasadą jest, że żołnierzowi zawodowemu nie wolno podejmować pracy zarobkowej i prowadzić działalności gospodarczej. Jednak za zgodą dowódcy jednostki wojskowej może on dorabiać, prowadząc firmę lub zatrudniając się. Dodatkowa praca nie może kolidować z wykonywaniem zadań służbowych żołnierza. Argumentem wpływającym na pozytywną decyzję dowódcy jest wykonywanie dodatkowej pracy, która prowadzi do podwyższenia kwalifikacji. Zgody nie otrzyma żołnierz, jeśli dodatkowe zajęcie będzie miało wpływ na obniżenie prestiżu wykonywanej służby. Przepisy ustawy o służbie żołnierzy zawodowych zabraniają im zasiadania w organach spółek, innych przedsiębiorstw oraz fundacji. Żołnierz może jedynie uczestniczyć w zgromadzeniu akcjonariuszy lub wspólników. Prowadzona przez żołnierza firma nie może być związana ze świadczeniem usług, robót budowlanych lub zamówieniem i dostawą wyrobów obronnych dla jednostki wojskowej, w której służy. Dla przykładu żołnierz prowadzący firmę budowlaną nie może remontować budynków w jednostce wojskowej. Nie może też wykonywać dodatkowej pracy w jednostce bezpośrednio podległej. Żołnierz podejmujący dodatkową pracę lub prowadzący firmę nie ma żadnych ograniczeń w osiąganiu przez niego dochodów. Ponadto jego zaangażowanie w dodatkowe zajęcie nie może obniżać jego sprawności w wykonywaniu obowiązków służbowych.
Podstawa prawna
Art. 56 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1414 ze zm.).
Czy nauczyciele mogą pracować w czasie urlopu
Kilku nauczycieli i wicedyrektor chciało dodatkowo dorobić w okresie wakacji. Postanowili się zatrudnić jako kierownicy zorganizowanego wypoczynku dla dzieci. Czy mogą bez zgody szefa w czasie urlopu podjąć się takiej pracy?
TAK
Dyrektor szkoły nie wnika, w jaki sposób podwładni spędzają czas wolny od pracy. Muszą oni jednak pamiętać, że do kierowania kolonią trzeba mieć odpowiednie kwalifikacje. Niezbędne w tym przypadku jest zaświadczenie o ukończeniu kursu kierowników wypoczynku. Obowiązek taki nie dotyczy wyłącznie osób zajmujących obecnie stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach publicznych. Organizatorzy wyjazdów dla dzieci powinni przechowywać kopie dokumentów poświadczających takie kwalifikacje. Z kolei np. samorząd, który decyduje się na prowadzenie takiego wypoczynku, musi wcześniej zatrudnić kierowników i wychowawców. Podstawowym warunkiem, jaki musi spełniać kierujący tym przedsięwzięciem, jest posiadanie zaświadczenia o ukończeniu kursu. Ponadto osobami uprawnionymi do zarządzania wypoczynkiem są: nauczyciele, instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej podharcmistrza lub inne osoby, które spełniają następujące warunki:
● mają zaświadczenie o ukończeniu kursu dla kierowników wypoczynku,
● są pełnoletni, z co najmniej średnim wykształceniem i nie byli karani,
● mają odpowiednie warunki zdrowotne i predyspozycje do pracy z dziećmi i młodzieżą,
● mają co najmniej trzyletni staż pracy opiekuńczo-wychowawczej lub dydaktyczno-wychowawczej.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy nauczyciel może dorobić w urzędzie
Od sierpnia do września urząd miasta poszukuje pilnie pracownika do wydziału edukacji. Wynika to z braków kadrowych i potrzeby pilnego przygotowania nowego roku szkolnego. Zwrócono się o pomoc do byłego pracownika tej komórki, który obecnie uczy matematyki w jednej ze szkół. Czy nauczyciel może zostać tam zatrudniony na czas wakacji?
TAK
Na zastępstwo urzędnika samorządowego można zatrudnić bez konieczności przeprowadzania konkursu. W efekcie z dnia na dzień można zawrzeć umowę. Trzeba tylko spełnić warunki formalne. O pracę w urzędzie gminy może ubiegać się osoba, która ma obywatelstwo polskie. W przypadku zatrudnianych na podstawie umowy o pracę wymagane jest wykształcenie co najmniej średnie. Nauczyciel może więc starać się o stanowisko urzędnicze pracownika samorządowego lub zostać zatrudniony na zlecenie np. do zmodyfikowania arkusza organizacyjnego szkół (czyli planu nowego roku szkolnego). Jeśli odpowiadałaby mu ta praca, mógłby się tam zatrudnić na stałe po odejściu ze szkoły.
Podstawa prawna
Art. 6, art. 11–16 oraz 19 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202).
Czy pracownicy administracji muszą prosić o zgodę
Jestem pracownikiem służby cywilnej i chciałbym ze znajomym wyjechać na kilka tygodni do Niemiec. Tam z kolegą moglibyśmy dorobić przy sezonowym zbiorze owoców. Czy muszę występować o zgodę do dyrektora generalnego, jeśli nie będę zatrudniony na etacie?
NIE
Korpus służby cywilnej składa się z pracowników służby cywilnej i urzędników mianowanych. Do tych grup stosuje się odmienne zasady występowania o zgodę na dodatkowe zajęcie. Zgodnie z przepisami ustawy o służbie cywilnej członek korpusu służby nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu ani wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do służby cywilnej. Z kolei na podstawie ust. 2 przywołanego artykułu urzędnik mianowany nie może podejmować zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. Zajęcia zarobkowe to wykonywanie wszelkich czynności związanych z uzyskiwaniem dochodów w ramach różnorodnych form prawnych (np. stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, działalności gospodarczej). W efekcie ustawodawca bardziej restrykcyjnie potraktował urzędnika mianowanego, bo za każdym razem przy dodatkowej pracy musi występować o zgodę. Z kolei wobec pracownika służby cywilnej ustawodawca wprowadził tylko zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia bez pisemnej zgody dyrektora generalnego. Dotyczy to więc jedynie świadczenia pracy na podstawie stosunku pracy np. pół etatu na uczelni. A to oznacza, że pracownik służby cywilnej może np. wyjechać w czasie wakacji na zbiór truskawek i nie musi się z tego tłumaczyć przed dyrektorem generalnym ani występować o zgodę. Taka osoba musi jednak pamiętać, że przedmiot oraz czynności lub zajęcia wykonywane w ramach dodatkowego zatrudnienia lub zajęć zarobkowych nie mogą pozostawać w sprzeczności zarówno z obowiązkami wynikającymi z ustawy, jak i podważać zaufania do służby cywilnej. Ograniczenia swobody podejmowania dodatkowych zajęć przez członków korpusu służby cywilnej wynikają również z ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Określone w niej ograniczenia dotyczą m.in. pracowników urzędów państwowych, w tym członków korpusu służby cywilnej, zajmujących stanowiska kierownicze.
Podstawa prawna
Art. 80 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
Art. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 216, poz. 1584 ze zm.).
Czy gmina zapłaci za dodatkową pracę w letni czas
Urząd miasta chce zorganizować dla dzieci i młodzieży, która nie wyjechała na kolonie, zajęcia rekreacyjne na terenie szkół. Chce w tę akcję zaangażować nauczycieli. Czy samorząd musi z nimi zawrzeć dodatkowe umowy?
TAK
Nauczyciele w czasie wakacji otrzymują normalne wynagrodzenie, tak jak w pozostałych miesiącach, w których prowadzą zajęcia dydaktyczne czy opiekuńcze. Ten okres jednak jest przeznaczony dla nich na wypoczynek. Samorząd nie może ich więc zmusić, aby z niego zrezygnowali. Część pedagogów do wspólnych akcji w mieście na rzecz uczniów może się zaangażować nieodpłatnie w formie wolontariatu. Najczęściej są z nimi zawieranie umowy cywilnoprawne na okres dwóch miesięcy. Nauczyciele, poza opieką nad dziećmi, muszą też często pomagać gminom w samym zorganizowaniu wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Trzeba określić jego program, regulamin, a także przeprowadzić nabór i podzielić chętnych na grupy.
Podstawa prawna
Art. 64 ust. 1 i 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).