Już 23 maja przed uczniami egzamin ósmoklasisty z języka polskiego. Pytań z jakich obszarów mogą się spodziewać uczniowie? Wyjaśniamy w niniejszym tekście. Tu znajdziesz wymagania egzaminacyjne obowiązujące na egzaminie ósmoklasisty w 2023 roku.

Nie bez powodu właśnie język polski rozpoczyna egzamin ósmoklasisty. Jak czytamy w podstawie programowej, „język polski jest kluczowym przedmiotem nauczania - poznawanie wybitnych utworów literackich sprzyja rozwojowi osobowemu ucznia, wprowadza go w świat kultury polskiej i europejskiej”. Które z przywołanych wybitnych utworów mogą znaleźć się na egzaminie?

Egzamin ósmoklasisty: wymagane lektury

Na egzaminie ósmoklasisty uczeń powinien być przygotowany z następującej listy lektur obowiązkowych:

  • Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
  • Aleksander Fredro, Zemsta;
  • Jan Kochanowski, wybór fraszek i trenów, w tym tren VII i VIII;
  • Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
  • Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, Dziady część II, Pan Tadeusz (całość);
  • Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
  • Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik;
  • Juliusz Słowacki, Balladyna;
  • Wiersze wybranych poetów i lektury uzupełniające wybrane przez nauczyciela.
Egzamin ósmoklasisty: Kiedy egzaminy i sesja dodatkowa? W jakich dniach wyniki? I czy będzie sesja poprawkowa?
Egzamin ósmoklasisty: Kiedy egzaminy i sesja dodatkowa? W jakich dniach wyniki? I czy będzie sesja poprawkowa?

Zobacz również

Ogólne wymagania obowiązujące na egzaminie ósmoklasisty

Zgodnie z wytycznymi określonymi w wymaganiach egzaminacyjnych uczeń powinien znać wybrane utwory z literatury polskiej i światowej oraz posiadać umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii. Powinien także znać podstawowe pojęcia oraz terminy służące do opisywania języka i językowego komunikowania się ludzi.

Zdający egzamin ósmoklasisty powinni posiadać umiejętność poprawnego pisania zgodnego z zasadami pisowni polskiej, rozpoznawać intencje rozmówcy oraz wyrażać intencje własne. Nie obce powinny być również zdającym środki stylistyczne, podstawowe zasady retoryki oraz umiejętności organizacji tekstu.

Jak wynika z lektury wymagań egzaminacyjnych, samodzielne docieranie do informacji, dokonywanie ich selekcji, syntezy oraz wartościowania również są działaniami, które nie powinny być obce młodym ludziom, których czeka egzamin ósmoklasisty.

Egzamin ósmoklasisty: szczegółowe wymagania egzaminacyjne

Zgodnie z wymaganiami egzaminacyjnymi uczeń powinien m.in.:

  • Rozpoznawać rodzaje literackie i określać cechy charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów być w stanie objaśnić morał bajki oraz samodzielnie sformułować przesłanie baśni.
  • Odróżniać fikcję artystyczną od rzeczywistości i realizm od fantastyki.
  • Scharakteryzować i ocenić bohaterów.
  • Skonfrontować sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami i wyrazić swój stosunek do postaci.
  • Określać w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddawać ją refleksji.
  • Nazywać swoje reakcje czytelnicze.
  • Dostrzegać swoistość artystyczną dzieła.
  • Wykorzystywać w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związanych z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi i etycznymi.
  • Dostrzegać relacje między częściami składowymi wypowiedzi.
  • Umieć interpretować dzieła sztuki.
  • Dostrzegać różnice między literaturą piękną a literaturą naukową, popularnonaukową, publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa.
  • Rozpoznawać gatunki dziennikarskie i określać ich podstawowe cechy.
  • Znajdować w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych.
  • Rozpoznawać w wypowiedziach podstawowe części mowy i wskazywać różnice między nimi.
  • Rozpoznawać formy przypadków, liczb, osób, czasów i rodzajów gramatycznych.
  • Poprawnie stopniować przymiotniki i przysłówki oraz używać ich we właściwych kontekstach.
  • Rozpoznawać podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedziach.
  • Poprawnie zapisywać zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące.
  • Przekształcać zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie.
  • Rozpoznawać imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany, poprawnie stosować imiesłowowy równoważnik zdania i rozumieć jego funkcje.
  • Rozumieć pojęcie stylu, rozpoznawać styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny.
  • Rozumieć, na czym polega grzeczność językowa i stosować ją w wypowiedziach.
  • Rozumieć, na czym polega błąd językowy.
  • Pisać poprawnie pod względem ortograficznym.
  • Poprawnie przytaczać cudze wypowiedzi z zastosowaniem odpowiednich znaków interpunkcyjnych.
  • Znać zasady pisowni wyrazów nieodmiennych i pisowni partykuły „nie” z różnymi częściami mowy.
  • Znać zasady pisania nazw własnych i nazw pospolitych.
  • Poprawnie używać znaków interpunkcyjnych.
  • Wykorzystywać znajomość zasad formułowania tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych.
  • Przeprowadzać wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego.
  • Tworzyć spójne teksty związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury.
  • Tworzyć spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: zaproszenie, ogłoszenie, rozprawka, opowiadanie z dialogiem (twórcze i odtwórcze), opis postaci, przedmiotu, krajobrazu, prosta notatka.
  • Wykonywać przekształcenia na tekście cudzym, w tym skracać, streszczać, rozbudowywać i parafrazować.