Subskrybuj nas na Youtube
Matura międzynarodowa (ang. International Baccalaureate Diploma Programme, IBDP) to program, który oferowany jest obecnie w ponad 4 tys. szkół na całym świecie. Koordynacją tego i wielu innych programów edukacyjnych zajmuje się genewska fundacja o nazwie International Baccalaureate założona w 1968 roku. W Polsce klasy z programem maturalnym IB prowadzi 38 szkół.
Jak się dostać do klasy IB?
Co roku do klas z maturą międzynarodową dostaje się w Polsce kilkuset absolwentów gimnazjów. Maturalny program IB trwa co prawda dwa lata, ale przyjętą praktyką jest cykl 3-letni, gdzie pierwszy rok to tzw. klasa pre-IB, gdzie realizowana jest polska podstawa programowa a uczniowie są przygotowywani do właściwego, dwuletniego, programu. Znakomita większość uczniów przechodzi przez taką właśnie klasę pre-IB. Jeśli jednak ktoś nie ukończył klasy pre-IB droga do matury międzynarodowej nie jest jeszcze zamknięta. Szkoły z klasami IB organizują bowiem otwarte nabory, jeśli oczywiście dysponują wolnymi miejscami. Warunkiem jest ukończenie pierwszej klasy liceum, zdanie egzaminów i przejście kwalifikacji.
- Każda szkoła ma swoje wymagania jeśli chodzi o przyjmowanie uczniów do programu IB. U nas wygląda to tak: uczniowie naszej klasy pre-IB muszą na jej koniec uzyskać odpowiednio wysokie oceny z przedmiotów, które chcieliby później wybrać w programie. Jeśli nie sprostają tym wymaganiom, muszą przystąpić do egzaminów wstępnych, które organizujemy (w miarę posiadanych wolnych miejsc) dodatkowo do programu dla kandydatów spoza naszej klasy pre-IB lub spoza szkoły. - mówi Joanna Szcześniak, wicedyrektor Gimnazjum i Liceum im. Batorego w Warszawie.
- Kandydaci są zobowiązani zdać egzaminy wstępne z języka angielskiego (część pisemna i ustna), z matematyki (część pisemna) oraz uzyskać odpowiednią liczbę punktów z egzaminu gimnazjalnego. - mówi Monika Trznadel, koordynator programu IB w lubelskim I LO im. Staszica.
Kiedy znakomita większość uczniów LO zaczyna drugą klasę, uczniowie klas IB zaczynają dopiero dwuletni program. Całą wiedzę zdobywają na lekcjach w języku angielskim (choć w niektórych szkołach sieci IB na świecie językiem wykładowym bywa też hiszpański lub francuski). Na początku uczeń określa, jakich przedmiotów chce się uczyć na poziomie rozszerzonym (Higher Level, 6 godzin tygodniowo), a jakich na poziomie podstawowym (Standard Level, 4 godziny tygodniowo). Na wybranych poziomach trudności dane przedmiotu uczeń zdaje na egzaminach maturalnych IB. Ale zanim do nich przystąpi musi przedtem spełnić trzy dodatkowe wymogi.
Jak wygląda matura IB?
Aby uzyskać dyplom IB każdy uczeń przed sesją egzaminów maturalnych odbywa 150 godzin CAS (ang. Creativity, Action, Service – twórczość, działanie, pomoc). Są to akcje wolontariackie, prospołeczne, artystyczne, proekologiczne, itp., według zainteresowań ucznia. Ponadto uczniowie mają 100 godzin przedmiotu o nazwie Theory of Knowledge (TOK), gdzie zdobywają umiejętności krytycznego myślenia. TOK kończyy się napisaniem eseju i wykonaniem prezentacji. Trzecim wymogiem dodatkowym jest napisanie eseju na podstawie badań własnych pod kierunkiem nauczyciela (Extended Essay).
Matura IB składa się z 6 egzaminów, przy czym 3 lub 4 z nich uczeń zalicza na poziomie rozszerzonym, a 2 lub 3 na poziomie podstawowym. Pierwszy egzamin to język podstawowy (np. język polski). Drugi egzamin także obejmuje język, np. angielski lub niemiecki. W trzeciej grupie przedmiotów na maturze IB znajdują się nauki społeczne, do wyboru m.in. historia, geografia, ekonomia. Czwarta grupa to nauki doświadczalne (chemia, fizyka, biologia i inne), a piąta to nauki matematyczne. Ostatnim przedmiotem jest sztuka (np. malarstwo, film, muzyka), choć ten przedmiot uczeń może zamienić na inny z poprzednich grup. Maturzyści z klas IB oceniani są w skali od 1 do 7 (najwyższa nota). Łącznie za6 egzaminów abiturient może otrzymać 42 punkty. Dodatkowe 3 punkty można uzyskać za własną pracę badawczą i prezentację z zakresu Theory of Knowledge. Aby zdać maturę IB należy uzyskać minimum 24 punkty. Za każdym razem prace maturalne uczniów zostają w ciągu 24 godzin po zakończeniu egzaminu wysłane do zewnętrznych egzaminatorów (zawsze są to osoby spoza kraju szkoły).
Koszty
Ile kosztuje nauka w klasie z maturą międzynarodową? Wioletta Jankowska, sekretarz programu IB w II LO w Poznaniu ocenia, że dodatkowe koszty wynoszą ok. 3,5-4 tys. złotych, wliczając w to opłatę dla centrali programu w Genewie i opłaty dla szkoły za obsługę programu.
- Koszty wiążą się z udziałem szkoły w programie, zakupem podręczników angielskojęzycznych i opłatą egzaminacyjną wnoszoną na rzecz IBO w klasie maturalnej. W tym roku opłata ta wynosi 566 euro. Razem koszt udziału w dwuletnim programie IB to ok. 7 tys. złotych (w naszej szkole; podkreślam, że w każdej szkole może to wyglądać inaczej - tylko opłata egzaminacyjna jest jednakowa dla wszystkich). - mówi Szcześniak.
- Nasza szkoła (V LO we Wrocławiu) jest szkołą państwową i jako taka, nie pobiera opłaty za naukę w klasach IB. Uczniowie przyjęci na naukę w dwuletnim programie dyplomowym przekazują tylko jednokrotną darowiznę na rzecz działającej przy szkole fundacji (w wysokości 350 złotych), z których to pieniędzy systematycznie wzbogacamy księgozbiór, uzupełniamy sprzęt potrzebny do wykonywania doświadczeń z przedmiotów przyrodniczych, itp. Dodatkowo uczniowie muszą dokonać zakupu kalkulatora graficznego (wydatek rzędu 500 zł) oraz zestawu podręczników (każdy podręcznik używany jest przez cały dwuletni okres nauki i kosztuje około 25-28 funtów). Największy wydatek łączy się z samym przystąpieniem do matury. Koszt wczesnej rejestracji (pół roku przed samym egzaminem) wynosi obecnie 110 euro, a opłata za każdy zdawany przedmiot to 76 euro. - mówi Barbara Czuszkiewicz, koordynator programu IB w V LO we Wrocławiu.
W przypadku szkół prywatnych - a takie w większości prowadzą klasy IB - kwota powiększa się o czesne.
Studia za granicą? Niekoniecznie
Matura międzynarodowa jest dość szeroko rozpoznawalnym programem na uczelniach zagranicznych. Znaczna część absolwentów programu IB z Polski kontynuuje kształcenie na studiach m.in. w Wielkiej Brytanii i USA. Ale nie wszyscy. Absolwenci programu IB w poznańskim II LO wybierają zarówno uczelnie zagraniczne, jak i polskie. Zeszłoroczni absolwenci z dyplomem IB tej szkoły wybrali studia m.in. na brytyjskich University of Bristol i Imperial College London oraz kanadyjskim The University of British Columbia w Vancouver. Spora grupa została jednak w Polsce, a wielu wybrało pobliski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
- Około 50 proc. naszych uczniów wybiera różne uczelnie zagraniczne, reszta zostaje w kraju. Wiele osób studiuje na polskich uniwersytetach medycznych. Przykładowe uczelnie, w których studiują nasi absolwenci to: Oxford University, Copenhagen University czy Liverpool Institute for Performing Arts - mówi Monika Trznadel.
- Nasi absolwenci IB najczęściej wybierają (i dostają się): w Wielkiej Brytanii: University College London, Imperial College, King's College London, London School of Economics, Oxford, Cambridge, St. Andrews w Szkocji, Warwick, Edinburgh, Bristol i in. W USA: New York University (lub ostatnio jego filia w Szanghaju), starają się do Harvardu (jeden z tegorocznych absolwentów, ale nie z IB tylko z polskiego programu dostał właśnie ofertę jako jedyny Polak), Yale (mamy tam jednego absolwenta), Stanford (też jest oferta w tym roku) i inne z Ivy League oraz spoza. W tym roku pojawiło się też zainteresowania Danią - chyba głównie ze względu na finanse. W Polsce nasi absolwenci wybierają m. in.: UW, WUM, SGH, PW, SGGW i UJ. - mówi Joanna Szcześniak.
Liceum w Wielkiej Brytanii
Matura międzynarodowa w polskiej szkole publicznej, a nawet prywatnej, jest znacznie tańszym rozwiązaniem niż posłanie dziecka np. do brytyjskiej szkoły średniej. Koszty - liczone w funtach szterlingach - obejmują nie tylko zakwaterowanie, wyżywienie i kieszonkowe, ale również ubezpieczenie medyczne. Okazji można szukać w organizacjach, które oferują różnorodne programy stypendialne, jak np. stypendia HMC, ale nie tylko.
- Jeśli chodzi o wyjazdy do UK do szkół średnich to na pewno przez: BAS - British Alumni Society, UWC - Towarzystwo Szkół Zjednoczonego Świata oraz Rotary Club (wiem, że wysyłają do USA) - mówi Joanna Szcześniak.
Dorota Kraśniewska, British Council
Na jakim poziomie należy szacować roczny koszt nauki w brytyjskim odpowiedniku polskiego liceum?
Każda szkoła sama ustala koszt nauki. W prywatnych szkołach (independent boarding schools) trzeba opłacić naukę i koszty utrzymania w internacie. Przeciętnie, dla młodszych uczniów koszt wynosi około 6 000 funtów za semestr; uczniowie ostatnich dwóch klas (sixth form) płacą ok. 9 000 funtów.
W szkołach państwowych nauka jest bezpłatna, koszt utrzymania wynosi od 2 000 do 4 000 funtów za semestr w zależności od szkoły. Koszty utrzymania obejmują zwykle: zakwaterowanie, jedzenie i picie, korzystanie z pralni itp. W niektórych szkołach trzeba zapłacić dodatkowo za mundurek, podręczniki, wycieczki.
O czym powinien pamiętać rodzić, który chce swoje dziecko wysłać do szkoły średniej w Wielkiej Brytanii?
Przede wszystkim dziecko powinno znać język angielski na odpowiednim poziomie, aby móc w pełni uczestniczyć w edukacji oraz w życiu szkoły. Rodzice powinni zawsze ustalić wcześniej ze szkołą, co dokładnie wchodzi w koszt czesnego, a co będą musieli opłacić sami. Powinni też pomyśleć o innych kosztach np.: koszt podróży do Wielkiej Brytanii, koszt ubezpieczenia zdrowotnego na czas pobytu i podróży, kieszonkowe na wyjścia do kina, książki, słodycze, itp.
Jakie organizacje lub strony www można polecić takim rodzicom?
Na stronie www.educationuk.org znajdują się podstawowe informacje o nauce w Wielkiej Brytanii wraz z odnośnikami do poszczególnych stron z bardziej szczegółowymi informacjami.