Najszybciej dodatkowe wynagrodzenie roczne, a także podwyżki trafią w tym roku do osób zatrudnionych w administracji rządowej. Na te pieniądze dłużej poczekają nauczyciele pracujący w placówkach samorządowych.

Nauczyciele, członkowie korpusu służby cywilnej i służby mundurowe w tym roku wyczekują nie tylko podwyżek uposażeń, lecz także dodatkowego wynagrodzenia rocznego, zwanego trzynastką. Wydatki na ten cel corocznie rosną. Związkowcy obawiają się, że niektóre urzędy, zwłaszcza samorządy, będą zwlekać z ich wypłatą. Podobnie z podwyżkami, które dla wielu powinny być wypłacane co do zasady od 1 stycznia 2023 r., ale wciąż brakuje szczegółowych przepisów dotyczących podziału tych środków. Sprawy powinny przyspieszyć, bo ustawa bud żetowa, na podstawie której są naliczane m.in. podwyżki, została podpisana 2 lutego 2023 r. przez prezydenta.

Trzynastka do wypłaty

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1872 ze zm.) trzynastkę wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który ona przysługuje. W 2023 r. budżet przeznaczył na ten cel ok. 9 mld zł. Dla porównania jeszcze w 2015 r. było to ok. 6 mld zł.
- Otrzymaliśmy zapewnienie z rządu, że środki na trzynastkę dla nauczycieli powinny być na samorządowych kontach już 12 lutego, czyli nic nie stoi na przeszkodzie, aby pieniądze trafiły do tej grupy pracowników budżetówki najpóźniej w kolejnym dniu. Zdajemy sobie sprawę, że część lokalnych włodarzy będzie trzymać te środki do ostatniej chwili, aby mieć dodatkowe odsetki - mówi Krzysztof Baszczyński, wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Czekać z wypłatą trzynastek i podwyżek nie zamierza Przemysław Czarnek, szef resortu edukacji i nauki. Tam, podobnie jak w innych instytucjach państwowych, wydatki na to świadczenie z roku na rok rosną.
- Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2021 r. wyniosło ponad 5,1 mln zł, a za ubiegły rok 5,6 mln zł. Planowana data wypłaty tego świadczenia jest przewidziana na 14 lutego 2023 r. - wyjaśnia Adrianna Całus-Polak, rzecznik prasowy MEiN.

Wciąż liczą…

Z kolei Urząd Miejski w Żywcu przyznaje, że naliczanie trzynastek trwa, a ich wypłata dla osób uprawnionych nastąpi w marcu. Na pytanie skierowane do Urzędu Miejskiego w Białymstoku, kiedy ten zamierza wypłacić dodatkowe wynagrodzenie roczne, otrzymaliśmy odpowiedź, że ma na to czas do końca marca. Podobną informację otrzymaliśmy z Urzędu Miasta Częstochowy, w którym również trwa naliczanie tego świadczenia. Urząd Miasta Opola też zasłania się tym, że jest w trakcie naliczania trzynastki, a decyzja o jej wypłacie jeszcze nie zapadła.
- W 2022 r. na dodatkowe wynagrodzenie roczne pracowników oświaty przeznaczono ponad 21,9 mln zł, a w tym szacujemy, że będzie to ok. 22,6 mln zł - mówi Marcin Januchta, rzecznik prasowy prezydenta Urzędu Miasta Kielce.
Jego zdaniem świadczenie to jest planowane do wypłaty do 31 marca 2023 r.
Z sondy przeprowadzonej zarówno w samorządach, jak i w ministerstwach oraz urzędach wojewódzkich wynika, że lepiej zorganizowana w zakresie wypłaty świadczeń jest administracja rządowa, która nie ma takich dylematów, jak lokalni włodarze, skąd brać pieniądze na utrzymanie budynków, dróg i obsługę innych zobowiązań wynikających z przepisów.
- Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2021 r. zostało wypłacone pracownikom w kwocie przekraczającej 3,7 mln zł, a w tym roku świadczenie to zostało już naliczone i wyniosło ponad 4,7 mln zł. Wypłata tych pieniędzy jest przewidziana na 21 lutego 2023 r. - relacjonuje Agnieszka Strzępka, rzecznik prasowy wojewody lubelskiego.
Wydatki na trzynastkę rosną też w innych instytucjach rządowych. W Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim na wynagrodzenie roczne zostanie przeznaczone 5,1 mln zł, czyli o ponad 1 mln zł więcej niż w roku ubiegłym.
Przy tej okazji pojawiają się opinie ekspertów i samych urzędów, że warto rozważyć włączenie dodatkowego rocznego wynagrodzenia do pensji zasadniczej. W efekcie nie byłoby tylu pracowników działu księgowości zaangażowanych w naliczanie tych środków.
- Z opinii pracowników urzędu można wyciągnąć wniosek, że włączenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego do comiesięcznej pensji spotkałoby się z akceptacją. Stanowiłoby to ułatwienie w obszarze planowania wynagrodzeń pracowników urzędu, sprawozdawczości w zakresie finansów oraz szeroko rozumianych działań kadrowo-księgowych, czyli wypłat w okresie największego nasilenia zadań, ujmowania powyższych wypłat w księgach, zaświadczeniach czy też wliczania do podstaw wszelkiego rodzaju świadczeń - relacjonuje Jakub Horbacz, rzecznik prasowy wojewody dolnośląskiego.
Politycy, którzy analizują sprawy dotyczące sfery budżetowej, przyznają, że na ten temat powinni się wypowiedzieć sami zainteresowani.
- Dyskusja toczy się od wielu lat. Trzynastka w budżetówce jest reliktem z poprzedniego ustroju związanego z PRL. Dla części pracowników sfery budżetowej to świadczenie jest już tak zakorzenione w świadomości (w lutym lub w marcu otrzymają dwie pensje), że nie wiem, czy te osoby chciałyby nagle zrezygnować z tego rozwiązania na rzecz zwiększenia dodatkowo pensji miesięcznej o 8,5 proc. - mówi Tadeusz Woźniak, poseł PiS i były przewodniczący Rady Służby Publicznej.

Pensje w górę

Ministerstwa i urzędy wojewódzkie przyznają, że niezwłocznie po publikacji w Dzienniku Ustaw ustawy budżetowej członkowie korpusu służby cywilnej dostaną 7,8 proc. podwyżki z wyrównaniem od 1 stycznia 2023 r. Wspomniane instytucje zapewniają, że w tym przypadku żadnych opóźnień nie będzie.
- Nauczyciele otrzymają natomiast podwyżki po podpisaniu rozporządzenia ministra edukacji i nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli - potwierdza Adam Leszczyński, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Opola.
Wszystko wskazuje na to, że przywołane rozporządzenie płacowe dla nauczycieli będzie podpisane przez Przemysława Czarnka tuż po publikacji ustawy budżetowej. ©℗
Zasady wypłaty trzynastek / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe