Aktualizacja listy RDTL (Ratunkowego Dostępu do Technologii Lekowych) to jedno z najważniejszych wydarzeń dla pacjentów leczonych nowoczesnymi terapiami poza standardowymi programami refundacyjnymi. Zmiany dotyczą zarówno onkologii, jak i wielu innych dziedzin – od neurologii po dermatologię.

RDTL – co to za program i kogo dotyczy?

Ratunkowy Dostęp do Technologii Lekowych (RDTL) to procedura, która pozwala NFZ sfinansować leczenie pacjentów wyjątkowo ciężko chorych, gdy dana terapia nie jest jeszcze objęta refundacją, ale może uratować zdrowie lub życie.

Wniosek o sfinansowanie leku składa szpital lub lekarz, a każda decyzja jest indywidualnie analizowana przez Ministerstwo Zdrowia.

Z RDTL korzystają m.in. pacjenci:

  • z chorobami nowotworowymi, dla których brak innych opcji terapeutycznych,
  • z chorobami rzadkimi, np. SMA, hemofilia, dziedziczny obrzęk naczynioruchowy,
  • z ciężkimi chorobami autoimmunologicznymi, gdy leczenie standardowe zawiodło.

RDTL działa jako „pomost” między badaniami klinicznymi a refundacją, więc lista leków objętych i wyłączonych z programu zmienia się kilka razy w roku.

GIF przypomina: ten popularny lek nadal wycofany. Pacjenci mogą oddać go bez paragonu
GIF przypomina: ten popularny lek nadal wycofany. Pacjenci mogą oddać go bez paragonu

Zobacz również

85 terapii poza refundacją NFZ – najnowsze zmiany w RDTL

Zgodnie z komunikatem Ministra Zdrowia z 22 października 2025 r., od początku listopada NFZ nie będzie finansował 85 leków w określonych wskazaniach. Powody to m.in. wejście niektórych terapii do programów refundacyjnych, pojawienie się tańszych alternatyw lub zmiana zaleceń klinicznych.

Lista obejmuje m.in.:

Neurologia i choroby rzadkie

  • Zolgensma (onasemnogene abeparvovecum) – terapia genowa SMA, obecnie tylko dla pacjentów z programów lekowych.
  • Orladeyo (belotralstatum) – leczenie dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u dzieci i dorosłych.
  • Brineura (cerliponase alfa) – terapia w lipofuscynozie neuronalnej typu 2 (CLN2).
  • Sialanar (glycopyronium bromidum) – stosowany u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym i nasilonym ślinotokiem.

Onkologia

  • Imjudo (tremelimumabum) i Imfinzi (durvalumab) – rak wątroby w terapii skojarzonej.
  • Keytruda (pembrolizumab) i Bavencio (avelumab) – rak nerki, nowotwory z przerzutami.
  • Opdivo (nivolumab) – rak urotelialny po niepowodzeniu terapii platyną.
  • Yervoy (ipilimumab) – czerniak, rak przełyku (terapia II linii).
  • Lynparza (olaparib) – rak prostaty i rak trzustki z mutacją BRCA1/2.
  • Tafinlar (dabrafenib) i Mekinist (trametinib) – rak płuca (terapia skojarzona).
  • Tepkinly (epcoritamab), Kymriah, Yescarta – chłoniaki B-komórkowe i terapie CAR-T.
  • Zejula (niraparib) – rak jajnika i otrzewnej.
  • Fotivda (tivozanib) – rak nerki.
  • Xtandi (enzalutamidum) – rak prostaty po leczeniu abirateronem.

Pełen wykaz produktów leczniczych niepodlegających finansowaniu w ramach procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych znajdziesz poniżej.

Wykaz leków niefinansowanych w ramach RDTL 10.2025
pobierz plik
Ministerstwo Zdrowia ostrzega przed brakami leków. Na liście m.in. insuliny, Ozempic i leki na serce
Ministerstwo Zdrowia ostrzega przed brakami leków. Na liście m.in. insuliny, Ozempic i leki na serce

Zobacz również

Kardiologia i choroby metaboliczne

  • Verquvo (vericiguat) – niewydolność serca u dorosłych.
  • Lojuxta (lomitapidum) – homozygotyczna hipercholesterolemia rodzinna.
  • Vyndaqel (tafamidisum) – amyloidoza transtyretynowa i polineuropatia rodzinna.
  • Respreeza (inhibitor alfa-1-proteinazy) – ciężki niedobór alfa-1-antytrypsyny i rozedma płuc.

Dermatologia i choroby autoimmunologiczne

  • Ebglyss (lebrikizumab), Rinvoq (upadacitinib), Skilarence (dimethyl fumaras) – atopowe zapalenie skóry i łuszczyca.
  • Enbrel (etanerceptum) i Humira (adalimumab) – reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, ZZSK.
  • Saphnelo (anifrolumab) – toczeń rumieniowaty układowy.
  • Ilaris (canakinumab) – wrodzone zespoły autozapalne (CAPS, TRAPS, HIDS).

Choroby oczu i neurologia

  • Ozurdex (dexamethasonum) – zapalenie błony naczyniowej i zakrzep żył siatkówki (zmiana wskazań).
  • Raxone (idebenone) – dziedziczna neuropatia wzrokowa Lebera (LHON).

Hematologia i immunologia

  • Hemlibra (emicizumab) – hemofilia A bez inhibitora (tylko w ściśle określonych przypadkach).
  • Adynovi, Esperoct – profilaktyka krwawień w hemofilii A i B u dzieci.
  • Fibryga (fibrinogenum humanum) – ciężkie krwotoki okołooperacyjne.
L4 w piątek daje nawet 300 zł ekstra – ale ZUS ostrzega, że to może się zemścić
L4 w piątek daje nawet 300 zł ekstra – ale ZUS ostrzega, że to może się zemścić

Zobacz również

Pacjenci w trakcie leczenia na NFZ – ważne zasady kontynuacji terapii

Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że osoby już leczone lekami z listy nie zostaną pozbawione terapii, ale pod pewnymi warunkami. Aby NFZ nadal finansował leczenie:

  1. Lekarz lub szpital muszą udokumentować skuteczność dotychczasowego leczenia.
  2. Informacja o kontynuacji musi zostać przekazana do właściwego oddziału NFZ.

Bez tego pacjent nie będzie mógł dalej otrzymywać leku w ramach RDTL, nawet jeśli wcześniej był on finansowany.

Dlaczego NFZ wprowadza takie zmiany?

Resort zdrowia podkreśla, że aktualizacja listy to nie cięcia, lecz porządkowanie systemu refundacji.

Część terapii przechodzi do programów refundacyjnych (czyli pacjenci nadal otrzymują je bezpłatnie, ale w innej procedurze), a inne są wycofywane z powodu:

  • braku potwierdzonej skuteczności klinicznej,
  • pojawienia się skuteczniejszych alternatyw,
  • wysokich kosztów leczenia w relacji do efektów.

Jak podkreśla resort, celem jest racjonalne wydatkowanie środków publicznych przy jednoczesnym utrzymaniu dostępu do najbardziej potrzebnych terapii.

Co trzecie L4 to nadużycie. Lekarka: tak rozpoznajemy pacjentów, którzy udają chorobę
Co trzecie L4 to nadużycie. Lekarka: tak rozpoznajemy pacjentów, którzy udają chorobę

Zobacz również

Leki refundowane i RDTR. Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy leki z listy będą nadal dostępne w aptekach?

Tak, ale pacjenci będą musieli zapłacić pełną cenę lub otrzymać lek w ramach innych programów refundacyjnych.

Czy mogę kontynuować terapię, jeśli rozpoczęłam ją wcześniej?

Tak, ale lekarz musi zgłosić kontynuację do NFZ i potwierdzić skuteczność leczenia.

Jak często Ministerstwo aktualizuje listę RDTL?

Zazwyczaj kilka razy w roku – zmiany są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Zdrowia.

Czy to oznacza mniej refundowanych leków w Polsce?

Nie zawsze – część leków znika z RDTL, bo trafia do regularnych list refundacyjnych, co w praktyce poprawia dostępność.

Podstawa prawna

  • Komunikat Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2025 r. w sprawie produktów leczniczych niepodlegających finansowaniu w ramach procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych (sygn. PLD.4731.3.2025.AK)
  • Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2024 poz. 146 z późn. zm.)