Na tydzień przed startem egzaminów ósmoklasisty prezydent podpisał nowelizację ustawy o systemie oświaty, która ustawowo i na stałe przesuwa je z kwietnia na maj. Ten dodatkowy miesiąc miał dać tegorocznym absolwentom szkół podstawowych, którzy ostatnie dwa lata uczyli się w trybie mieszanym – zdalnym lub bezpośrednim – więcej czasu na przygotowanie się do tego, bez wątpienia, niełatwego zadania. Czy nowe rozwiązania przyniosą spodziewany efekt? Tego dowiemy się za jakiś czas. Pewne jest jednak, że wraz z przesunięciem terminu egzaminu ósmoklasisty zmieniają się także terminy na niektóre czynności w procesie rekrutacji do szkół średnich. Włodarz, jeśli zażąda tego przewodniczący komisji rekrutacyjnej, będzie miał tylko pięć dni na sprawdzenie informacji podanych w oświadczeniach kandydata dołączonych do wniosku o przyjęcie do szkoły. Skrócone będzie też postępowanie odwoławcze.

ikona lupy />
Co nowego w edukacji / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe
Dla absolwentów podstawówek nowelizacja ustawy o systemie oświaty przynosi jeszcze jedną dobrą zmianę - nie muszą zdawać egzaminu z czwartego obowiązkowego przedmiotu, co było wcześniej planowane.
Jest też pakiet zmian dla maturzystów - w przyszłym roku szkolnym i jeszcze kolejnym wymagania wobec nich zostaną zmniejszone: do uzyskania świadectwa dojrzałości wystarczy przekroczenie 30 proc. progu punktowego z egzaminów obowiązkowych i podejście do przedmiotu dodatkowego. Niekoniecznie jego zdanie. To ułatwienie nie ma jednak charakteru stałego i dotyczy, podkreślmy to jeszcze raz, tylko dwóch przyszłych roczników maturzystów.
Pandemia wymusiła także zmiany dotyczące zatrudniania w szkołach specjalistów zajmujących się wsparciem psychologiczno-pedagogicznym dzieci i młodzieży. Po długotrwałej izolacji eksperci obserwują bowiem pogorszenie kondycji psychicznej uczniów. W związku z tym stopniowo, od nowego roku szkolnego, w placówkach oświatowych będzie coraz więcej specjalistów, a ich zatrudnianie nie będzie już zależało od woli dyrektora, tylko stanie się obligatoryjne. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty porządkuje również niektóre kwestie dotyczące zawieszenia nauki i przejścia w system zdalny. Szkoły i przedszkola muszą w związku z tym zmienić swoje statuty.
Dzięki najnowszej nowelizacji ustawy minister oświaty zyska natomiast możliwość uruchamiania programów inwestycyjnych, w tym adresowanych do samorządów (np. inicjujących budowę szkół). A starosta w ramach programu wsparcia dla rodzin „Za życiem” zleci prowadzenie działań edukacyjnych dla młodzieży szkół ponadpodstawowych w zakresie świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa oraz powierzy rolę ośrodka wiodącego szerszemu kręgowi podmiotów, np. placówkom niepublicznym.
BŁ

Ułatwienia dla absolwentów podstawówek i maturzystów

Pandemia spowodowała, że uczniowie - a wśród nich osoby, które kończą jakiś etap edukacji - realizowali zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Wymusiło to zmiany w organizacji egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego oraz w procedurach rekrutacyjnych

zmiana terminu egzaminu ósmoklasisty już w tym roku

W latach szkolnych 2019/2020-2021/2022 modyfikacje dotyczące nauki on-line uregulowano w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2022 r. poz. 493). Rozporządzenie to miało charakter czasowy - obowiązywało wyłącznie w czasie zawieszenia nauki stacjonarnej - więc niezbędne było określenie sposobu przeprowadzania egzaminów zewnętrznych w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024. Przy czym art. 44zt ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1915; ost.zm. Dz.U. z 2022 r., poz. 583; dalej u.s.o.) wskazywał, że egzamin ósmoklasisty jest przeprowadzany:
1) w terminie głównym:
a) w szkołach dla dzieci i młodzieży oraz w szkołach dla dorosłych, w których nauka kończy się w semestrze wiosennym - w kwietniu,
b) w szkołach dla dorosłych, w których nauka kończy się w semestrze jesiennym - w styczniu;
2) w terminie dodatkowym:
a) w szkołach dla dzieci i młodzieży oraz w szkołach dla dorosłych, w których nauka kończy się w semestrze wiosennym - w czerwcu,
b) w szkołach dla dorosłych, w których nauka kończy się w semestrze jesiennym - w kwietniu
- zgodnie z corocznym komunikatem o konkretnych terminach egzaminów wskazanym przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE) (art. 9a ust. 2 pkt 10 lit. a). ramka 1 Jednak według komunikatu z 20 sierpnia 2021 r. w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego w 2022 r. egzamin ósmoklasisty został zaplanowany na maj. By nie było rozdźwięku w przepisach, termin został też zmieniony w ustawie o systemie oświaty, mocą nowelizacji przyjętej przez Sejm 12 maja i podpisanej przez prezydenta cztery dni później. Przesunięcie terminu z kwietnia na maj ma umożliwić uczniom lepsze przygotowanie się do sprawdzenia wiedzy.

Ramka 1

Zadania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
• Każdego roku CKE ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej komunikaty w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego - w terminie głównym i terminie dodatkowym, a w przypadku egzaminu maturalnego - również w terminie poprawkowym, oraz egzaminów eksternistycznych.
• Do zadań komisji należy też szkolenie egzaminatorów i kandydatów na egzaminatorów. Nowelizacja wprowadza istotne ułatwienie w szkoleniu tych osób, wprowadzając do u.s.o. nowy art. 9c ust. 2ab. Zgodnie z nim szkolenie może zostać przeprowadzone za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub innych środków łączności. Chodzi tu m.in. o rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość - przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną. O tym, jakie narzędzie zostanie wybrane, decyduje CKE.
Do szkoły pod nadzorem. Tylko kogo?
Do szkoły pod nadzorem. Tylko kogo?

Zobacz również
Mniej przedmiotów
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 44 u.s.o. egzamin ósmoklasisty od roku szkolnego 2021/2022 miał obejmować następujące przedmioty obowiązkowe:
1) język polski;
2) matematykę;
3) język obcy nowożytny;
4) jeden przedmiot do wyboru spośród przedmiotów: biologia, chemia, fizyka, geografia lub historia.
Jednak wsłuchując się w głosy rodziców i nauczycieli, Ministerstwo Edukacji i Nauki zdecydowało o rezygnacji z czwartego przedmiotu obowiązkowego. Nie bez znaczenie były też argumenty, że do przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego do szkół ponadpodstawowych w sposób sprawny, obiektywny i sprawiedliwy wystarczą wyniki z trzech przedmiotów: języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego.
Harmonogram egzaminu ósmoklasisty
▶ Sprawdzenie wiedzy z trzech głównych przedmiotów rozpocznie się każdego dnia o godz. 9.
- 24 maja 2022 r. - egzamin z języka polskiego,
- 25 maja 2022 r. - egzamin z matematyki,
- 26 maja 2022 r. - egzamin z języka obcego nowożytnego.
▶ Na uczniów, którzy z powodów zdrowotnych lub losowych nie będą mogli przystąpić do egzaminów w pierwszym terminie, czekają testy w czerwcu, czyli w terminie dodatkowym:
- 13 czerwca 2022 r. - egzamin z języka polskiego,
- 14 czerwca 2022 r. - egzamin z matematyki,
- 15 czerwca 2022 r. - egzamin z języka obcego nowożytnego.
Uwaga! Podobna zmiana dotyczy terminu przeprowadzania egzaminów w szkołach dla dorosłych, w których nauka kończy się w semestrze jesiennym, bowiem tu również nowelizacja zmienia ów termin na maj.
Zaświadczenie nie ze świadectwem
Zgodnie z obowiązującym art. 44zza ust. 8 pkt 1 ustawy o systemie oświaty zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty wydane jest przez okręgową komisję egzaminacyjną. Przekazuje go uczniowi lub jego rodzicom dyrektor szkoły - dokument ten jest wydawany wraz ze świadectwem. Jednak zmiana terminu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, czyli przesunięcie terminu z kwietnia na maj, powoduje, że nie będzie możliwe wydanie tego zaświadczenia wraz ze świadectwem ukończenia szkoły podstawowej, a w przypadku szkoły artystycznej (realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, w której klasa odpowiadająca klasie VIII szkoły podstawowej nie jest ostatnią klasą w cyklu kształcenia szkoły artystycznej) wraz ze świadectwem promocyjnym. Nowelizacja wprowadza zatem zmianę terminu przekazywania zaświadczenia - odbędzie się to w terminie wskazanym w komunikacie CKE, który do czasu oddania poradnika do druku nie został jeszcze opublikowany.
Postępowanie rekrutacyjne też zmodyfikowane
Przesunięcie terminu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty z kwietnia na maj wymaga dostosowania innych ustawowych terminów ważnych dla postępowania rekrutacyjnego do szkół średnich, o których mowa w art. 150 ust. 7 i art. 158 ust. 6-9 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz.1082; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655). Chodzi m.in. o sytuacje, w których przewodniczący komisji rekrutacyjnej uzna, że konieczne jest sprawdzenie prawdziwości informacji podanych przez kandydata, które są dołączone do wniosku rekrutacyjnego ramka 2. Jeśli przewodniczący ma podejrzenia, że rodzice kandydata lub sam pełnoletni kandydat złożyli oświadczenie w treści niezgodnej z prawdą - co wpływa na jego szanse przy przyjmowaniu do szkoły - może domagać się potwierdzenia faktów z oświadczeń od wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata. Włodarz na przekazanie informacji miał dotychczas 14 dni - nowelizacja skróciła ten termin dla niektórych przypadków do 5 dni, o czym piszemy dalej. Ta dodatkowa, odrębna procedura zweryfikowania informacji z oświadczeń została wprowadzona do prawa oświatowego ze względu na to, że przewodniczący komisji rekrutacyjnej może nie dysponować żadną wiedzą na temat informacji przekazanych w oświadczeniach kandydata.
Szkoły nie są z gumy. Większa liczba uczniów jest efektem tzw. półtora rocznika
Szkoły nie są z gumy. Większa liczba uczniów jest efektem tzw. półtora rocznika

Zobacz również

Ramka 2

Dodatkowe elementy wniosku rekrutacyjnego
Kandydat dołącza do niego wiele oświadczeń, tj. o:
• wielodzietności rodziny;
• dochodzie na osobę w rodzinie kandydata - jeżeli organ prowadzący takie określił;
• nieposiadaniu żadnych kwalifikacji zawodowych przez kandydata.
Jeśli prośba o potwierdzenie okoliczności wskazanych we wniosku rekrutacyjnym trafi do włodarza, to - zgodnie z art. 150 ust. 8 prawa oświatowego - może on sprawdzić, czy są one prawdziwe na podstawie informacji urzędu lub wystąpić o to do innych instytucji publicznych. Wójt może również zweryfikować oświadczenie przez wywiad środowiskowy, np. w sytuacji, gdy do wniosku rekrutacyjnego dołączone zostało pismo o samotnym wychowywaniu dziecka. Stosuje się wówczas przepisy dotyczące rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzanego w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2270).
Na żądanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielenia wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności zawartych w oświadczeniach, jeżeli takie informacje posiadają. Co istotne, do przeprowadzenia procedury potwierdzenia okoliczności wskazanych w oświadczeniach kandydata wójt może upoważnić: kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych, kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy lub inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy.
Mniej czasu dla włodarza
Przesunięcie terminu egzaminu ósmoklasisty powoduje konieczność skrócenia - w niektórych przypadkach - czasu na potwierdzenie okoliczności wskazanych w oświadczeniach. Po wejściu nowelizacji w życie wójt na potwierdzenie okoliczności wskazanych w oświadczeniach dołączanych do wniosku rekrutacyjnego będzie miał tylko:
▶5 dni - w przypadku ubiegania się kandydata o przyjęcie do:
- pierwszych klas publicznych szkół ponadpodstawowych;
- pierwszych klas publicznych branżowych szkół II stopnia;
- publicznych szkół policealnych;
- klasy I publicznej szkoły ponadpodstawowej sportowej, publicznej szkoły ponadpodstawowej mistrzostwa sportowego, oddziału sportowego w publicznej szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej lub oddziału mistrzostwa sportowego w publicznej szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej;
- oddziału międzynarodowego w publicznej szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej;
- klasy I publicznej szkoły ponadpodstawowej dwujęzycznej lub oddziału dwujęzycznego w publicznej szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej;
publicznej szkoły podstawowej dla dorosłych i na semestr pierwszy klasy I publicznego liceum ogólnokształcącego dla dorosłych;
- publicznych szkół i publicznych placówek artystycznych;
- publicznej szkoły ponadpodstawowej prowadzonej przez ministra obrony narodowej;
- publicznych placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (bursy i internaty);
- form pozaszkolnych kształcenia ustawicznego;
- oraz na kwalifikacyjne kursy zawodowe.
▶14 dni - w przypadku ubiegania się kandydata o przyjęcie do:
- publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych lub publicznych innych form wychowania przedszkolnego;
- postępowania do klasy I publicznej szkoły podstawowej sportowej, publicznej szkoły podstawowej mistrzostwa sportowego, oddziału sportowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej lub oddziału mistrzostwa sportowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej lub do klasy wyższej niż I w tych szkołach;
- postępowania do pierwszych klas oddziałów międzynarodowych w publicznych szkołach podstawowych;
- postępowania rekrutacyjnego do oddziałów dwujęzycznych w publicznych szkołach podstawowych.
Postępowanie odwoławcze
Nowelizacja u.s.o. wprowadza też zmiany terminów w postępowaniu odwoławczym, z którego mogą skorzystać rodzice kandydata lub sam pełnoletni kandydat, jeżeli nie zostanie przyjęty do placówki oświatowej. Generalnie na wiele czynności będzie mniej czasu. I tak skrócono terminy:
▶z 7 do 3 dni - na wystąpienie do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata do danej szkoły czy przedszkola, na kurs zawodowy czy kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych (od dnia podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych);
▶z 5 do 3 dni - na sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata (od dnia wystąpienia przez rodzica kandydata lub kandydata pełnoletniego z wnioskiem);
▶z 7 do 3 dni - na wniesienie odwołania od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej (od otrzymania uzasadnienia)
▶z 7 do 3 dni - na rozpatrzenie odwołania od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej przez dyrektora placówki (od dnia otrzymania odwołania).
Taki ruch ustawodawcy jest w pełni uzasadniony i wynika wprost z art. 130 ust. 6a i ust. 7 prawa oświatowego. Zgodnie z tymi przepisami dla usprawnienia i przyspieszenia procedury ustalenia wyników postępowania rekrutacyjnego oraz ograniczenia konieczności osobistego udziału rodziców lub pełnoletnich kandydatów w tym procesie rozszerzono także zakres czynności, które mogą być dokonywane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Także samo postępowanie rekrutacyjne może być prowadzone z wykorzystaniem systemów informatycznych, a niektóre czynności podejmowane przez członków komisji rekrutacyjnej - w trybie obiegowym. Jednak wówczas konieczne jest sporządzenie odpowiedniego protokołu, notatki czy adnotacji. Co ważne, decyzja o tym, jakie środki komunikacji niebezpośredniej zostaną wykorzystane w postępowaniu rekrutacyjnym, należy do organu prowadzącego publiczne przedszkole, publiczną inną formę wychowania przedszkolnego, publiczną szkołę lub publiczną placówkę. ramka 3
RAMKA 3
To w formie elektronicznej
Za pomocą środków komunikacji na odległość mogą zostać przeprowadzone następujące czynności postępowania odwoławczego:
• złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata do danego publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego, szkoły lub innego rodzaju publicznej placówki oraz na kwalifikacyjny kurs zawodowy czy na kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych;
• sporządzenie przez placówkę oświatową uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata;
• wniesienie przez kandydata odwołania od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej;
• rozpatrzenie odwołania od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej;
• żądanie przez przewodniczącego komisji rekrutacyjnej potwierdzenia okoliczności zawartych w oświadczeniach dołączanych do wniosku rekrutacyjnego;
• wystąpienie przez wójta do instytucji publicznych o udzielenie informacji o okolicznościach zawartych w oświadczeniach kandydata, dołączanych do wniosku rekrutacyjnego;
• udzielenie wyjaśnień przez instytucje publiczne i organizacje pozarządowe co do okoliczności zawartych w oświadczeniach.
Według ustawodawcy skrócenie terminów na przeprowadzenie weryfikacji oświadczeń oraz wykonywania czynności w postępowaniu rekrutacyjnym nie wpłynie na prawidłowość prowadzenia postępowania. Wniosek ten płynie z tego, że skrócone terminy w postępowaniu odwoławczym obowiązują już od dwóch lat - za sprawą rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r., poz. 493; ost.zm. Dz. U. z 2022 r. poz. 339). Czynności te, podobnie jak było przez ostatnie dwa lata, mogą być prowadzone za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub za pomocą innych środków łączności, zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia. Według uzasadnienia nowelizacji u.s.o. doświadczenia z tych dwóch lat pozwalają potwierdzić, że skrócone terminy nie były kwestionowane, a umożliwienie przeprowadzania czynności za pomocą środków komunikacji elektronicznej mogło usprawnić przebieg postępowania rekrutacyjnego i skrócić czas oczekiwania na ostateczne rozstrzygnięcie tego postępowania.

Od przyszłego roku mniejsze wymagania na maturze

Ustawodawca przygotował też ułatwienia dla uczniów, którzy w przyszłym roku szkolnym (2022/2023) oraz kolejnym (2023/2024) będą przystępować do egzaminu dojrzałości. Do tej pory zgodnie z art. 44 zzl u.s.o. absolwent zdał egzamin maturalny, jeżeli:
1) z każdego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej i w części pisemnej otrzymał co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania, oraz
2) z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej otrzymał co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania.
Nowelizacja wprowadza art. 13, określający warunki zdania matur w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024. Zgodnie z nim absolwent zda maturę, jeżeli:
1) z każdego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej i w części pisemnej otrzymał co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania, oraz
2) przystąpi do przedmiotu dodatkowego w części pisemnej.
Nie ma zatem progu zdawalności przy podchodzeniu do przedmiotu dodatkowego w części pisemnej. Dla zdania matury wystarczające będzie wyłącznie podejście do przedmiotu dodatkowego. Co istotne, obowiązek przystąpienia do przedmiotu dodatkowego nie dotyczy absolwentów wymienionych w art. 44z zd ust. 4b u.s.o., czyli tych, którzy posiadają:
1) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika albo
2) dyplom zawodowy w zawodzie nauczanym na poziomie technika, albo
3) świadectwa potwierdzające kwalifikacje w zawodzie ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie nauczanym na poziomie technika, albo
4) certyfikaty kwalifikacji zawodowych ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie nauczanym na poziomie technika, albo
5) świadectwa potwierdzające kwalifikacje w zawodzie i certyfikaty kwalifikacji zawodowych, ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie nauczanym na poziomie technika.
Od 20 lat wynagrodzenia nauczycieli zbliżają się do najniższej krajowej. W przyszłym roku dysproporcja będzie ogromna
Od 20 lat wynagrodzenia nauczycieli zbliżają się do najniższej krajowej. W przyszłym roku dysproporcja będzie ogromna

Zobacz również
Czasowa regulacja
Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji rezygnacja z obowiązku uzyskania na maturze co najmniej 30 proc. punktów z jednego przedmiotu dodatkowego jest przewidziana w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024, tak aby zachować równość szans absolwentów nowego ustroju szkolnego przystępujących do egzaminu maturalnego po raz pierwszy, tj. absolwentów czteroletniego liceum ogólnokształcącego, którzy ukończą tę szkołę w roku szkolnym 2022/2023, oraz absolwentów pięcioletniego technikum, którzy ukończą tę szkołę w roku szkolnym 2023/2024. Natomiast od roku szkolnego 2024/2025 obowiązek uzyskania 30 proc. punktów z jednego przedmiotu dodatkowego będzie dotyczył wszystkich absolwentów szkół ponadpodstawowych.
W uzasadnieniu również podkreślono, że w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 do egzaminu maturalnego będą przystępowali absolwenci, którzy dużą część swego kształcenia realizowali w warunkach stanu epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2, tj. mieli lekcje z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Stąd też, zdaniem ustawodawcy, należało określić nową podstawę przeprowadzania egzaminu maturalnego oraz ujednolicić warunki zdania tego egzaminu dla absolwentów starego i nowego ustroju szkolnego, co uwzględnia skutki realizacji kształcenia w warunkach stanu epidemii. Podkreślić jednak należy, że art. 13 nowelizacji nie wprowadza stałej zmiany do ustawy o systemie oświaty, a ma zastosowanie wyłącznie do roku szkolnego 2022/2023 i 2023/2024.
Ponowne podejście
Absolwent, który w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024 przystąpi do egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych w części ustnej i pisemnej oraz do co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej i nie zda egzaminu maturalnego wyłącznie z jednego przedmiotu obowiązkowego albo nie przystąpi do egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej, może te egzaminy poprawić jeszcze w tym samym roku.
Z kolei art. 15 nowelizacji umożliwia ponowne podejście do matur z wykorzystaniem regulacji obowiązujących w czasie pierwszego podejścia. I tak:
  • absolwent, który w roku szkolnym 2022/2023 albo 2023/2024 nie zda egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów obowiązkowych (w części ustnej lub pisemnej) będzie mógł przystąpić do nich ponownie zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym ponownie przystępuje do egzaminu maturalnego, w okresie pięciu lat od pierwszego egzaminu maturalnego, licząc od października roku, w którym absolwent przystąpił do egzaminu maturalnego po raz pierwszy. Innymi słowy, jeżeli w wymienionych latach szkolnych uczeń nie zda matury, to ma pięć lat na ponowne przystąpienie do tego egzaminu, przy czym będzie go zdawał już na zasadach, które będą obowiązywały przy ponownym podejściu.
  • osoba, która w roku szkolnym 2022/2023 lub 2023/2024 nie przystąpi do egzaminu maturalnego z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej albo któremu egzamin ten zostanie unieważniony, będzie mogła podejść do niego ponownie, zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym ponownie przystępuje do egzaminu maturalnego, w okresie pięciu lat od pierwszego egzaminu maturalnego, licząc od października roku, w którym absolwent przystąpił do egzaminu maturalnego po raz pierwszy.
Zasada jest tu zatem podobna jak w punkcie poprzednim z tym zastrzeżeniem, że dotyczy osoby, która nie przystąpi do egzaminu lub do niego przystąpi, ale egzamin został unieważniony. I znów osoby będące w takiej sytuacji będą mogły podejść do egzaminu w ciągu pięciu lat na zasadach obowiązujących w roku podejścia do egzaminu, czyli np. w roku 2027.
Ponadto przepisy przejściowe projektu ustawy przewidują, że od roku szkolnego 2024/2025 egzamin maturalny będzie przeprowadzany na podstawie:
  • wymagań określonych w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 467; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 622) - dla absolwentów nowego ustroju szkolnego;
  • wymagań określonych w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r., poz. 977; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 895) - w przypadku absolwentów starego ustroju szkolnego.
Podstawa i rozszerzenie
Nowelizacja wprowadza również zmiany w art. 44 zze ust. 2 ustawy o systemie oświaty, który dotyczy egzaminów pisemnych z przedmiotów dodatkowych na maturze. Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisu, jeśli egzaminy te są przeprowadzane na poziomie rozszerzonym, to sprawdzian wiedzy obejmuje wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego i rozszerzonego. Przyszłoroczni maturzyści na egzaminach pisemnych z przedmiotów dodatkowych będą musieli wykazać się wiedzą na poziomie rozszerzonym, a egzamin będzie obejmować wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla:
1) zakresu podstawowego i rozszerzonego z jednego przedmiotu;
2) zakresu rozszerzonego z jednego przedmiotu;
3) zakresu podstawowego z jednego przedmiotu i zakresu rozszerzonego z drugiego przedmiotu.
Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji przedmioty mogą być nauczane w szkole tylko w zakresie podstawowym (np. muzyka, etyka), w zakresie podstawowym i zakresie rozszerzonym (np. matematyka, biologia, historia) i tylko w zakresie rozszerzonym (historia muzyki, historia sztuki). Z przedmiotu dodatkowego, dla którego w podstawie programowej ustalono treści kształcenia dla zakresu podstawowego i dla zakresu rozszerzonego, egzamin maturalny będzie obejmował wymagania określone dla obu zakresów tego przedmiotu. W przypadku przedmiotu dodatkowego, dla którego w podstawie programowej ustalono treści kształcenia tylko dla zakresu rozszerzonego, egzamin maturalny będzie obejmował wymagania określone tylko dla zakresu rozszerzonego z tego przedmiotu.
Historia i teraźniejszość
W związku z planowanymi zmianami w podstawie programowej kształcenia ogólnego, tj. wprowadzeniem przedmiotu historia i teraźniejszość, dla którego planuje się określić treści kształcenia tylko dla zakresu podstawowego, oraz zmian związanych z przedmiotem wiedza o społeczeństwie, dla którego planowany jest tylko zakres rozszerzony, nowelizacja przewiduje możliwość przeprowadzania egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego. Obejmie on treści kształcenia określone w podstawie programowej dla dwóch przedmiotów należących do tej samej lub zbliżonej dziedziny nauk. Tym samym planuje się przeprowadzenie egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego - wiedza o społeczeństwie - który będzie sprawdzał wymagania określone dla przedmiotu historia i teraźniejszość (zakres podstawowy) i przedmiotu wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony). Nazwa przedmiotu, z którego będzie przeprowadzany egzamin maturalny, będzie taka sama jak nazwa przedmiotu, dla którego ustalono treści kształcenia dla zakresu rozszerzonego.
Michał Łyszczarz

Nowe standardy zatrudnienia nauczycieli specjalistów

Od nowego roku szkolnego, a więc od września 2022 r., w placówkach oświatowych ma być więcej pedagogów specjalnych i osób, które pomogą dzieciom i młodzieży w sytuacjach kryzysowych będących następstwem długotrwałej izolacji i zmiany sposobu edukacji
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadza nowe standardy zatrudnienia takich osób. Mają one obowiązywać w nieco okrojonej formie już od 1 września 2022 r., zaś w pełnej dopiero od 1 września 2024 r. Przyczyny wprowadzenia tych zmian zostały jasno określone - chodzi o zwiększenie dostępu do specjalistów oraz podniesienie jakości wsparcia, jakie jest udzielane dzieciom i młodzieży, którzy po pandemii koronawirusa są w gorszej kondycji psychicznej.
Warto zauważyć, że informacja o tym, że zostaną wprowadzone standardy zatrudnienia nauczycieli specjalistów, pojawiła się już 13 kwietnia, gdy Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowało założenia nowelizacji ustawy o systemie oświaty na swojej stronie internetowej, stwierdzając jednocześnie, że zgodnie z przewidywaniami ustawa zostanie uchwalona i podpisana przez prezydenta w maju 2022 r. MEiN zaleciło uwzględnienie nowych standardów zatrudnienia specjalistów w opracowywanych na rok szkolny 2022/2023 arkuszach organizacji, co zważywszy na termin opublikowania ww. informacji, czyli 13 kwietnia, byłoby niezwykle trudne do wykonania. Dlaczego? Otóż zgodnie z par. 17 ust. 7 rozporządzenia z 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r., poz. 502; ost.zm. Dz.U. z 2022 r., poz. 644) dyrektor szkoły lub przedszkola przekazuje arkusz organizacji szkoły lub przedszkola organowi prowadzącemu do 21 kwietnia danego roku. Musi on już być zaopiniowany przez organizacje związkowe. Te zaś, zgodnie z par. 17 ust. 8 tego samego aktu wykonawczego, na sporządzenie ww. opinii muszą mieć co najmniej 10 dni roboczych od dnia otrzymania arkusza organizacji, przy czym mają obowiązek je przygotować nie później niż do 19 kwietnia danego roku. Oznacza to, że w chwili pojawienia się komunikatu MEiN arkusze były już na etapie opiniowania przez organizacje związkowe. Poza tym wielu dyrektorów nie czeka do ostatniego momentu na wysłanie arkusza do opinii organizacji związkowych i w efekcie trafiają one do nich nieraz już na początku kwietnia. Do tego należy podkreślić, że wymóg uwzględnienia nowych regulacji w arkuszu nie mógł być wykonany nie tylko z uwagi na termin publikacji komunikatu przez MEiN, ale również z uwagi na to, że nowe przepisy czekały wówczas jeszcze na podpis prezydenta, który podpisał ustawę nowelizującą dopiero 18 maja. Zatem w pierwszej, kwietniowej wersji arkuszy organizacyjnych nie było absolutnie żadnej podstawy do tego, aby uwzględnić w nich przepisy, które formalnie nie stały się jeszcze obowiązującym prawem.

Przygotowania raczej po wakacjach

Co jednak istotne, pierwszy arkusz na dany rok, przygotowywany jeszcze w kwietniu, jest potocznie nazywany projektem arkusza, pomimo tego, że prawo oświatowe i rozporządzenie w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli oczywiście go tak nie nazywają, używając jedynie określenia „arkusz”. O tym, że jest on traktowany przez dyrektorów jednostek oświatowych jak projekt, przesądza to, że należy go przygotować praktycznie przed całym ruchem kadrowym, jaki odbywa się w szkołach, przedszkolach i innych placówkach oświatowych przed rozpoczęciem przygotowań do nowego roku szkolnego. Ta pierwsza wersja arkusza, rzadko kiedy faktycznie odpowiada organizacji jednostki, jaka wyłania się od 1 września, stąd konieczne jest przygotowanie aneksu do arkusza organizacji i przepisy ww. rozporządzenia taką możliwość przewidują. Tak więc zmiany w standardach zatrudnienia nauczycieli specjalistów bez wątpienia będą uwzględnione w arkuszu, ale jednak w drodze aneksu sporządzanego we wrześniu, gdy nowelizacja stanie się obowiązującym prawem.
•O jakich specjalistów chodzi?
Przez nauczycieli specjalistów należy rozumieć osoby wymienione w par. 4 ust. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1280). Wskazuje on, że wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w przedszkolu, szkole lub innej placówce oświatowej udzielają dzieciom i uczniom nauczyciele i wychowawcy oraz specjaliści, w tym w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni. Nowelizacja u.s.o. dodaje do tego katalogu pedagogów specjalnych - do tej pory, co do zasady, nie byli oni zatrudniani w szkołach ogólnodostępnych.
•Czy zatrudnienie pedagoga specjalnego będzie obowiązkowe?
Tak, obowiązek zatrudnienia specjalistów wynika z nowej regulacji, a mianowicie art. 42d, wprowadzanego do ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1762; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 935; dalej: KN). W ust. 1 tego przepisu jest wyraźnie wskazane, że „w przedszkolu niebędącym przedszkolem specjalnym, w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia, niebędących szkołami specjalnymi, w szkole artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz w zespole, w skład którego wchodzi to przedszkole lub ta szkoła, zatrudnia się nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych”.
Przepis ten jest zatem sformułowany kategorycznie, a użyte przez ustawodawcę określenie „zatrudnia się” oznacza bezwzględny obowiązek zatrudnienia specjalisty, niezależnie od diagnozowanych w szkole czy przedszkolu potrzeb w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Obowiązek ten nie będzie dotyczył wspomnianych w tej regulacji specjalnych jednostek oświatowych, a także szkół dla dorosłych oraz szkół i zespołów szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c prawa oświatowego.
•Na ile godzin?
Obecnie nie obowiązują żadne normy zatrudnienia specjalistów, a decyzja o tym, ilu nauczycieli poszczególnych specjalności potrzebuje jednostka systemu oświaty, należy do dyrektora i organu prowadzącego. Dyrektor ma jednak obowiązek realizowania zapisów z orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych. ramka 4 Jeśli dziecko takie dokumenty ma, placówka musi zapewnić mu odpowiednie wsparcie, a organ prowadzący znaleźć na to środki - wynika to z rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1309).

Ramka 4

Orzeczenie zobowiązuje
Zgodnie z par. 5 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym jednostki oświatowe zapewniają:
• realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
• warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów;
• zajęcia specjalistyczne;
• inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne;
• integrację uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z uczniami pełnosprawnymi;
• przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ma walor decyzji administracyjnej - jest wydawane na wniosek (najczęściej rodziców czy opiekunów dziecka) w indywidualnej sprawie i przysługuje od niego odwołanie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 2 lipca 2014 r. (sygn. akt IV SA/Po 223/14) stwierdził, że status organów administracji przysługuje tworzonym w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych zespołom orzekającym w sprawach opinii i orzeczeń. Zespoły orzekające podejmują swe rozstrzygnięcia, nazwane orzeczeniami, w formie decyzji administracyjnych, a do postępowań w sprawie wydania orzeczeń stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. ©℗
Zatrudnienie specjalistów do tej pory było realizowane stosownie do stwierdzonych potrzeb, a nie według sztywnych standardów. Tymczasem nowelizacja u.s.o. wprowadza obowiązek zatrudnienia specjalisty skorelowany z liczbą uczniów danej jednostki oświatowej, niezależnie od tego, czy uczniowie wykazują konieczność objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, czy też mają orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Remedium na długotrwałą izolację
Cel wprowadzenia nowych przepisów dotyczących zatrudnienia w szkołach psychologów czy pedagogów wyjaśniono w uzasadnianiu projektu nowelizacji. Czytamy w nim, że:
„…regulacje te mają na celu zwiększenie dostępności oraz podniesienie jakości wsparcia udzielanego dzieciom i młodzieży w procesie kształcenia, wychowania i opieki, co jest konieczne z punktu widzenia informacji płynących z badań dotyczących kondycji psychofizycznej dzieci i młodzieży. Stan epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 i związany z nią reżim sanitarny (zwłaszcza aspekt izolacji społecznej) doprowadziły do znaczącego osłabienia kondycji psychicznej uczniów. Zjawisko to może się nadal pogłębiać i to nawet w optymistycznym przypadku szybkiego wygaśnięcia epidemii, co sprawia, że konieczne jest podjęcie pilnych działań mających na celu objęcie dzieci i młodzieży wsparciem wychowawczym, profilaktycznym i pomocowym w różnorodnych formach i na jak najszerszą skalę. Wyniki badań naukowych oraz najnowsze raporty pokazują jednoznacznie, że najbardziej efektywnym rozwiązaniem jest zwiększenie dostępu dzieci i młodzieży do wczesnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej, udzielanej przez specjalistów zatrudnionych w przedszkolu i szkole we współpracy z nauczycielami, wzmocnienie profilaktyki oraz wzrost wykrywalności jak najwcześniej trudności w rozwoju i funkcjonowaniu dzieci i uczniów. Aby osiągnąć ten cel, konieczne jest zwiększenie liczby zatrudnionych w przedszkolach i szkołach nauczycieli specjalistów. Wsparcie z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniów jest udzielane przez nauczycieli odpowiednio wychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej, nauczycieli przedmiotu oraz nauczycieli praktycznej nauki zawodu we współpracy z nauczycielami pedagogami, psychologami, terapeutami pedagogicznymi i logopedami. Zaproponowano uzupełnienie tych stanowisk o pedagoga specjalnego poprzez wprowadzenie zmian w art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (Dz.U. z 2021 r. poz. 1762). O ile w specjalnych przedszkolach, szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy - Prawo oświatowe, wszyscy nauczyciele posiadają odpowiednie przygotowanie w zakresie pedagogiki specjalnej, to w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych przygotowanie w tym zakresie wymagane jest wyłącznie od dodatkowo zatrudnionych nauczycieli współorganizujących kształcenie w oddziałach integracyjnych lub oddziałach ogólnodostępnych, do których uczęszczają uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Tymczasem pedagodzy specjalni mogą stanowić wsparcie dla pozostałych nauczycieli prowadzących zajęcia z dziećmi i uczniami w sposób uwzględniający zróżnicowanie ich potrzeb, a także realizować specjalistyczne zajęcia bezpośrednio z uczniami i udzielać porad i konsultacji rodzicom uczniów. Zadania pedagoga specjalnego zostaną określone, tak jak pozostałych nauczycieli specjalistów, w przepisach w sprawie zasad organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej”.
Maksymalnie 22 godz. tygodniowo
Nowelizacja wprowadza też zmiany w treści art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. b Karty nauczyciela. Przepis ten stanowi upoważnienie dla organów prowadzących do ustalenia wymiaru pensum nauczycieli - specjalistów niewymienionych w tabeli zawartej w ust. 3 tego przepisu KN. Organ prowadzący ustala wymiar pensum pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych, doradców zawodowych, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, z tym że wymiar ten nie może przekraczać 22 godzin. Nowe brzmienie tej regulacji rozszerza katalog tych specjalistów - jak już pisaliśmy - o pedagogów specjalnych. Aktualne pozostaje zastrzeżenie, zgodnie z którym wymiar pensum takiego pracownika nie może przekraczać 22 godz. tygodniowo, i to jest maksymalny wymiar pensum, jaki może wskazać w uchwale organ prowadzący.
Uwaga! Zmiana ta nie ma zastosowania do poradni psychologiczno-pedagogicznych, bowiem wymiar pensum wszystkich nauczycieli zatrudnionych w tych jednostkach jest już ustalony przez Kartę nauczyciela i wynosi 20 godz.

Przelicznik zatrudnienia

Same normy zatrudnienia zostały przez ustawodawcę wprowadzone mocą nowelizacji u.s.o. do Karty nauczyciela. I tak zgodnie z art. 42d ust. 3 łączna liczba etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole lub zespole nie może być niższa niż:
  • dwa etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każde kolejne 100 dzieci lub uczniów - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
  • 1,5 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
  • jeden etat - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
  • 0,8 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
  • 0,6 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
  • 0,4 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
  • 0,25 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.
Zmiany te będą jednak wprowadzane stopniowo. I tak w etapie I - od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r. - będą obowiązywały niższe, przejściowe wartości standardów, tj.:
  • 1,5 etatu + 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 uczniów - w przypadku liczby dzieci od 101 wzwyż;
  • 1 etat - od 51 do 100 dzieci;
  • 0,5 etatu - od 31 do 50 dzieci;
  • 0,25 etatu - od 1 do 30 dzieci.
Tu jednak należy przypomnieć o obowiązku zapewnienia odpowiedniej liczby pedagogów i psychologów w ogólnej liczbie nauczycieli specjalistów zatrudnianych w danej jednostce. Obowiązek ten wynika z art. 42d ust. 11 dodawanego do Karty nauczyciela, zgodnie z którym w przypadku przedszkola, szkoły lub zespołu, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli,:
  • pedagogów specjalnych - nie może być niższa niż 25 proc. łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów;
  • psychologów - nie może być niższa niż 25 proc. łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów.
Zatem w przypadku jednostek liczących powyżej 50 dzieci łączna liczba etatów pedagogów i psychologów musi wynosić połowę spośród zatrudnionych specjalistów.
•Jak ustalić etaty?
Zgodnie z art. 42d ust. 9 i 10 Karty nauczyciela w przypadku szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, do liczby uczniów wlicza się także dzieci uczęszczające do oddziału przedszkolnego oraz uczniów szkoły filialnej, jeśli taka jest. Z kolei liczbę dzieci i uczniów będącą podstawą określania łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów oblicza się według stanu na dzień 1 września danego roku szkolnego (art. 42d ust. 12).
Zasady obliczania wymiaru etatu specjalisty określa art. 42d ust. 4 Karty nauczyciela, zgodnie z którym łączną liczbę etatów nauczycieli specjalistów oblicza się jako sumę ilorazów, w których:
  • dzielną jest suma liczby godzin zajęć realizowanych na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć i liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych w ramach pracy na tym stanowisku,
  • dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, określony dla tego nauczyciela zgodnie z art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. b, czyli ustalony przez organ prowadzący.
Przykładowo, jeżeli mamy jednostkę, do której uczęszcza ponad 50 uczniów, to w ogólnej liczbie specjalistów musimy uwzględnić 25 proc. etatów pedagogów specjalnych oraz 25 proc. etatów psychologów. Zatem co najmniej połowa etatów specjalistów musi przypadać na te dwie specjalności. Natomiast w szkole liczącej od 51 uczniów do 100 musi zostać utworzony jeden etat specjalisty, oczywiście według standardów, które będą obowiązywały od 1 września 2022 r. Od 1 września 2024 r. będzie to już 1,5 etatu.
Zmiany kadrowe w przyszłym roku szkolnym. Dyrektorzy muszą się spieszyć z dopełnieniem formalności
Zmiany kadrowe w przyszłym roku szkolnym. Dyrektorzy muszą się spieszyć z dopełnieniem formalności

Zobacz również
Problem, jaki jednak się tu pojawia, to konieczność zatrudnienia dwóch osób, czyli pedagoga i psychologa. Nie ma przeszkód, aby wyłącznie te osoby były zatrudnione na stanowisku specjalistów w jednostce powyżej 50 uczniów, a ponieważ obydwie te specjalności muszą być obecne, to rozwiązaniem jest zatrudnienie każdego z tych specjalistów w wymiarze pół etatu. Dla mniejszych jednostek nie ma wymogu odpowiedniego udziału pedagoga i psychologa w ogólnej licznie specjalistów, zatem możliwe jest zatrudnienie przykładowo wyłącznie psychologa.
Uwaga! Do łącznej liczby etatów specjalistów nie wlicza się etatów nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, czyli nauczycieli wspomagających wymienionych w par. 7 rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

Wymogi dla jednostek niesamorządowych

Zgodnie z wprowadzanym do Karty nauczyciela art. 42 ust. 5 w przypadku placówek prowadzonych przez osoby fizyczne lub inne niż jednostki samorządu terytorialnego osoby prawne oraz ich zespoły łączną liczbę etatów nauczycieli specjalistów oblicza się jako „sumę ilorazów, w których:
  • dzielną jest suma liczby godzin zajęć realizowanych na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, a
  • dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, określony dla tego nauczyciela przez organ prowadzący”.
Zasada liczenia wymiaru etatów są tu zatem identyczne jak w przypadku szkół, przedszkoli i placówek publicznych samorządowych, a przepis ten wskazuje przede wszystkim na konieczność stosowania normy zatrudnienia również dla podmiotów oświatowych niesamorządowych. Taki obowiązek został potwierdzony przez nowo dodany do Karty Nauczyciela art. 42d. I tak w ust. 14 tego przepisu jest mowa, że do przedszkoli i szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne, które nie są jednostkami samorządu terytorialnego, oraz innych placówek o charakterze niepublicznym mają zastosowanie przepisy określające normy zatrudnienia specjalistów. W praktyce oznacza to, że każda szkoła i przedszkole - zarówno samorządowe, jak i niesamorządowe, publiczne czy niepubliczne - muszą się zastosować do norm zatrudnienia specjalistów i zacząć poszukiwania takich pracowników praktycznie natychmiast, aby byli zatrudnieni od 1 września 2022 r., gdy normy w swojej przejściowej, zmniejszonej wersji, zaczną obowiązywać.

Zadania i kwalifikacje specjalistów

Uzasadnienie do nowelizacji ustawy o systemie oświaty wskazuje, że „pedagodzy specjalni mogą stanowić wsparcie dla pozostałych nauczycieli prowadzących zajęcia z dziećmi i uczniami w sposób uwzględniający zróżnicowanie ich potrzeb, a także realizować specjalistyczne zajęcia bezpośrednio z uczniami i udzielać porad i konsultacji rodzicom uczniów. Zadania pedagoga specjalnego zostaną określone, tak jak pozostałych nauczycieli specjalistów, w przepisach w sprawie zasad organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej wydawanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo oświatowe, a kwalifikacje wymagane od nauczycieli zatrudnianych na tym stanowisku w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta nauczyciela”.
I tak wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo oświatowe rozporządzenie ministra edukacji narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach zawiera kilka regulacji dotyczących zadań specjalistów. Zgodnie z par. 20 tego aktu wykonawczego do zadań specjalistów w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:
1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów;
2) określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
3) rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie uczniów i ich uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki;
4) podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi kompetencji oraz potencjału uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy ich funkcjonowania;
5) współpraca z poradnią w procesie diagnostycznym i postdiagnostycznym, w szczególności w zakresie oceny funkcjonowania uczniów, barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie uczniów i ich uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki oraz efektów działań podejmowanych w celu poprawy funkcjonowania ucznia oraz planowania dalszych działań.
Ponadto w przedszkolu specjaliści prowadzą także obserwację pedagogiczną mającą na celu wczesne rozpoznanie u dziecka dysharmonii rozwojowych i podjęcie wczesnej interwencji, a w przypadku dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne - obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna). Z kolei w szkole specjaliści prowadzą także obserwację pedagogiczną mającą na celu rozpoznanie u uczniów trudności w uczeniu się (w tym w przypadku uczniów klas I-III szkoły podstawowej deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych oraz ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, a także potencjału ucznia i jego zainteresowań) oraz szczególnych uzdolnień. Wspomagają też uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu.
•Co należy do obowiązków psychologa i pedagoga?
Do zadań pedagoga i psychologa w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:
1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
3) udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
4) podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży;
5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
6) inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych;
7) pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
8) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
•Czym mają się zająć logopeda, doradca zawodowy i terapeuta pedagogiczny
Ich zadania określają odrębne przepisy. I tak do zadań logopedy w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:
1) diagnozowanie logopedyczne, w tym prowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy oraz poziomu rozwoju językowego uczniów;
2) prowadzenie zajęć logopedycznych dla uczniów oraz porad i konsultacji dla rodziców i nauczycieli w zakresie stymulacji rozwoju mowy uczniów i eliminowania jej zaburzeń;
3) podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami uczniów;
4) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Do zadań doradcy zawodowego należy:
1) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
2) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
3) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Z kolei obszarem pracy terapeuty pedagogicznego jest:
1) prowadzenie badań diagnostycznych uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się w celu rozpoznawania trudności oraz monitorowania efektów oddziaływań terapeutycznych;
2) rozpoznawanie przyczyn utrudniających uczniom aktywne i pełne uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
3) prowadzenie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;
4) podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających niepowodzeniom edukacyjnym uczniów, we współpracy z rodzicami uczniów;
5) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Będą modyfikacje rozporządzeń

Rozporządzenie ministra edukacji narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach nie określa obecnie zadań pedagogów specjalnych, zatem można się spodziewać jego nowelizacji w tym zakresie i wprowadzenia zadań właśnie dla tej grupy specjalistów. Dodatkowo uzasadnienie do nowelizacji u.s.o. wskazuje, że uzupełnione zostanie również rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1289), które nie określa jeszcze kwalifikacji wymaganych od pedagoga specjalnego, ale jedynie pozostałych specjalistów. Warto jednak zauważyć, że ruch kadrowy w szkołach odbywa się w maju, tymczasem nie wiadomo jeszcze, jakie osoby będą spełniać wymagania stawiane przed pedagogami specjalnymi, jakkolwiek oczywiście można tu wstępnie zakładać, że kwalifikacje te spełnią tyflopedagodzy, surdopedagodzy itd. Skoro jednak samo uzasadnienie do nowelizacji wskazuje, że wymagania te zostaną dodatkowo określone w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, oznacza to, że obecnie dyrektorzy nie mogą mieć pewności, jakie osoby spełniają wymagania i - co za tym idzie - jakie mogą stanowisko zajmować. Oczywiście można tu podnieść, że nadal istnieje znaczna dowolność w wyborze specjalności nauczyciela, a jedynie psycholog i pedagog, a nie pedagog specjalny, ma być obowiązkowo zatrudniony w jednostkach systemu oświaty.

Finansowanie z subwencji ogólnej

Zatrudnienie specjalistów w szkołach skutkować będzie, co oczywiste, wzrostem wydatków. Środki finansowe na ten cel mają się jednak znaleźć - rząd planuje zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. W tym celu zmieniony został art. 28 ust. 5 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1672; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655). Obecnie stanowi on, że po odliczeniu rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej minister edukacji dzieli część oświatową subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, biorąc pod uwagę zakres realizowanych przez nie zadań oświatowych, ale z wyłączeniem zadań związanych z dowozem uczniów, zapewnieniem kształcenia, wychowania i opieki dzieciom, które kończą pięć lat lub mniej w roku bazowym, w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, niezwiązanych z wychowaniem i kształceniem specjalnym, zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi oraz z finansowaniem jednorazowego świadczenia na start dla nauczyciela stażysty.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty modyfikuje treść tego przepisu i do zadań, które nie są nim objęte, dodaje zatrudnienie nauczycieli specjalistów, o których mowa w nowym art. 42d ust. 1 Karty nauczyciela. Zmieniony zostanie również art. 28 ust. 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z nim minister edukacji, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, określa w drodze rozporządzenia sposób podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne JST z uwzględnieniem:
  • typów i rodzajów szkół i placówek prowadzonych przez te jednostki;
  • stopni awansu zawodowego nauczycieli;
  • liczby uczniów w szkołach i placówkach;
  • liczby dzieci, które ukończyły sześć lat lub więcej w roku bazowym, objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego;
  • liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym oraz liczby uczniów w szkołach w związku z zatrudnieniem nauczycieli specjalistów (przy czym chodzi tu o placówki ogólnodostępne, nie specjalne);
  • zróżnicowania kwot ustalanych na dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym i realizujących obowiązek szkolny i obowiązek nauki z uwzględnieniem wyższej kwoty na dziecko objęte wychowaniem przedszkolnym w przedszkolach oraz wyższej kwoty w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego zlokalizowanych na terenach wiejskich i w miastach do 5000 mieszkańców;
  • zróżnicowania kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym na podstawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy;
  • liczby uczniów lub słuchaczy, niebędących uczniami lub słuchaczami niepełnosprawnymi, którzy uzyskali odpowiednio świadectwo dojrzałości, certyfikat kwalifikacji zawodowej, świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, dyplom zawodowy lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, w liceach ogólnokształcących dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia oraz szkołach policealnych, niebędących szkołami specjalnymi;
  • liczby nauczycieli stażystów uprawnionych do świadczenia na start;
  • sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego;
  • liczby słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, którzy zdali egzamin zawodowy lub egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, w szkołach lub placówkach prowadzących kwalifikacyjne kursy zawodowe;
  • zróżnicowania kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego.
Nowością jest rozwiązanie, zgodnie z którym do uwzględnienia w algorytmie podziału części oświatowej subwencji ogólnej bierze się pod uwagę liczbę dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym (w przedszkolach niebędących przedszkolami specjalnymi i oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych niebędących szkołami specjalnymi) oraz liczbę uczniów w szkołach niebędących szkołami specjalnymi, w związku z zatrudnieniem nauczycieli specjalistów.
Warto nadmienić, że zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji u.s.o. w 2022 r. część oświatowa subwencji ogólnej ma zostać zwiększona o 514 mln zł ze środków rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na zmiany systemowe w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego, w tym w finansowaniu zadań oświatowych. Konieczny będzie podział tej kwoty - pomniejszonej o rezerwę 0,5 proc. części oświatowej subwencji ogólnej - między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, biorąc pod uwagę realizację zadania związanego z zatrudnieniem nauczycieli specjalistów od 1 września 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. Podział taki będzie dokonany według stanu przyjmowanego do naliczenia subwencji na 2022 r., tj. na dzień 30 września 2021 r.
W związku z dodatkowymi środkami przewidzianymi w części oświatowej subwencji ogólnej należy zaktualizować także kwoty dotacji przekazywanych osobom fizycznym i osobom prawnym niebędącym jednostkami samorządu terytorialnego prowadzącym przedszkola, szkoły i zespoły, w których będą zatrudniani nauczyciele specjaliści, tak aby dotowane przedszkola, szkoły i zespoły także otrzymały dodatkowe środki na zatrudnienie specjalistów jeszcze w 2022 r. Oznacza to, że od 1 września nastąpić powinno przeliczenie przez gminy i powiaty dotacji należnej szkołom czy przedszkolom niesamorządowym, gdzie kwota dotacji pozostaje w ścisłym związku z wysokością subwencji otrzymywanej przez samorząd.
Michał Łyszczarz

Inne rozwiązania wprowadzone nowelizacją systemu oświaty

Zawieszenie zajęć przestanie mieć charakter uznaniowy, dyrektor będzie mógł uruchomić taką procedurę tylko w określonych sytuacjach, a zapisy o nauce zdalnej znajdą się w statutach placówek. Zmiany czekają też kształcenie ustawiczne

obowiązkowe zawieszenie zajęć

Jednym z podstawowych obowiązków dyrektora (art. 68 ust. 1 pkt 6 ustawy - Prawo oświatowe) jest zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez placówkę. Jest to przepis, który stanowi ogólną normę o charakterze kompetencyjnym i może być uzupełniany przez bardziej szczegółowe regulacje znajdujące się w aktach odrębnych. I tak na podstawie rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1604) dyrektor może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną może być zagrożone zdrowie uczniów. Ale może to zrobić tylko za zgodą organu prowadzącego i po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Podejmuje zatem decyzję w sprawie zawieszenia zajęć z konkretnego powodu, ale nie czyni tego samodzielnie, lecz opiera się na opinii organu o charakterze profesjonalnym, zajmującego się zagrożeniami epidemiologicznymi, czyli inspektora sanitarnego. Co jednak istotne, przepis nie jest sformułowany w sposób kategoryczny, bowiem na jego podstawie dyrektor jedynie „może” zawiesić zajęcia stacjonarne. Przy czym w praktyce w takim przypadku stosuje się jednak do opinii inspekcji sanitarnej.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty idzie dalej i wprowadza do prawa oświatowego nowy art. 125a. Zgodnie z nim zajęcia w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce zawiesza się (oczywiście nie tylko z powodu COVID-19) na czas oznaczony w razie wystąpienia na danym terenie:
1) zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych,
2) temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów,
3) zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną,
4) nadzwyczajnego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu lub zdrowiu,
5) uczniów innego niż określone w pkt 1-3
- w przypadkach i trybie określonych w przepisach w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 32 ust. 11 prawa oświatowego.
Dla wyjaśnienia, chodzi tu o przywołane już rozporządzenie z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach oraz rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1520). Co istotne, po wejściu zmian w życie prawo oświatowe będzie wyraźnie wskazywać, kiedy zawieszenie zajęć jest obligatoryjne. Można się natomiast spodziewać, że zachowana zostanie dotychczasowa procedura zawieszenia zajęć przewidziana dla zagrożenia epidemiologicznego, czyli niezbędna będzie opinia inspektora sanitarnego. Należy zauważyć, że obecnie rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach wskazuje, że zawieszenie zajęć nie jest obligatoryjne, bowiem dyrektor „może” zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną może być zagrożone zdrowie uczniów. W praktyce jednak opinia inspektora sanitarnego jest wiążąca dla dyrektora, bowiem trudno sobie wyobrazić, że dyrektor nie zawiesiłby zajęć, jeżeli inspektor sanitarny zaleciłby takie rozwiązanie, bowiem można by takie postępowanie dyrektora uznać za narażenie zdrowia i życia uczniów na niebezpieczeństwo. Nowe regulacje kończą zatem fikcją uznaniowości zawieszenia zajęć, a zawieszenie będzie obligatoryjne. Na marginesie warto dodać, że odwołanie do trybu zawieszania określonego w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach oznacza, że nadal konieczne będzie uzyskanie opinii inspektora.
Ponadto w dodanym do art. 125 ust. 6 prawa oświatowego znalazła się delegacja dla ministra edukacji do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków organizowania i prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Zmiany w dokumentach wewnętrznych

Nowością będzie także wymóg z art. 125 ust. 7 prawa oświatowego, zgodnie z którym - od 1 września 2022 r. - statut przedszkola, szkoły i placówki ma określać szczegółową organizację zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, w tym technologie informacyjno-komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do ich realizacji, sposób przekazywania uczniom materiałów, warunki bezpiecznego uczestnictwa uczniów w zajęciach. Dotychczas regulacje takie znajdowały się w zarządzeniach dyrektora placówki i były wydawane na podstawie par. 1 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 339). Przypomnijmy: zgodnie z tym aktem wykonawczym w okresie ograniczenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki, w tym zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć, w szczególności:
  • ustala, czy uczniowie i nauczyciele mają dostęp do infrastruktury informatycznej, oprogramowania i internetu umożliwiających interakcję między uczniami a nauczycielami prowadzącymi zajęcia;
  • ustala, we współpracy z nauczycielami, technologie informacyjno-komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji zajęć;
  • określa zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach w odniesieniu do ustalonych technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Do tej pory nie było zatem podstaw, aby zasady prowadzenia zajęć zdalnych znalazły się w statucie danej szkoły czy przedszkola. Zarządzenie dyrektora było jedynym aktem, w którym zasady te mogły się znaleźć. W czasie pandemii było to także rozwiązanie dość szybkie. Teraz ustawodawca jednak uznał, że placówki oświatowe powinny przystąpić do uzupełnienia statutów o treści z zarządzeń dyrektorów w sprawie prowadzenia nauki zdalnej.
WAŻNE! Statut szkoły ma określać tylko organizację nauki zdalnej. Nie zastępuje procedury zawieszenia zajęć, która wynika z prawa oświatowego i przepisów bhp w szkołach. Dlatego w razie zawieszenia lekcji konieczna będzie opinia sanepidu.

Monitorowanie karier

Nowelizacja przewiduje również nowe rozwiązania w zakresie monitorowania karier absolwentów. Dla przypomnienia, celem istniejących od kilku miesięcy przepisów (art. 26b dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. z 2021 r. poz. 619) jest zbieranie informacji na temat przebiegu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych - na potrzeby prowadzenia polityki oświatowej państwa na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym dostosowywania kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy oraz przygotowywania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Prowadzi go minister właściwy do spraw oświaty i wychowania na podstawie danych:
1) gromadzonych w systemie informacji oświatowej;
2) gromadzonych w Zintegrowanym Systemie Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on;
3) okręgowych komisji egzaminacyjnych;
4) gromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na kontach ubezpieczonych lub kontach płatników składek.
Monitoringiem karier absolwentów ma się zająć Instytut Badań Edukacyjnych - ma on przekazać ministrowi edukacji raporty w tej sprawie (krajowy, wojewódzkie, branżowe) do 30 listopada danego roku, a ten je udostępnić w Biuletynie Informacji Publicznej. Obowiązkiem instytutu będzie przechowywanie zebranych danych przez trzy miesiące od dnia przekazania opracowań szefowi MEiN.

Akredytacja na kształcenie ustawiczne

Zmiany czekają również instytucje rynku pracy prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, czyli np. publiczne służby zatrudnienia, ochotnicze hufce pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego czy partnerstwa lokalnego. Wszystkie będą one musiały mieć odpowiednie akredytacje, stanowiące potwierdzenie spełniania określonych wymogów i zapewniania wysokiej jakości kształcenia ustawicznego prowadzonego w danej formie pozaszkolnej. Akredytacje w drodze decyzji administracyjnej będzie przyznawał kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce prowadzenia kształcenia ustawicznego w danej formie pozaszkolnej - na maksymalnie pięć lat. Dzięki temu będzie mógł on zweryfikować te instytucje pod kątem m.in. zapewnienia przez nie odpowiedniej bazy i kadry dydaktycznej do prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym, a także zweryfikować program nauczania pod kątem jego zgodności z podstawą programową. Kontroli będzie mogła również podlegać liczba godzin zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość czy też ustalony przez organizatora sposób zaliczenia formy pozaszkolnej. Opisywany obowiązek jest wprowadzony poprzez zmianę treści art. 117 ust. 2 pkt 3 prawa oświatowego i ma na celu zapewnienie wysokiej jakości kształcenia.
W oświacie pandemia ma trwać jeszcze przez dwa lata. Łatwiejsze egzaminy także w 2023 i 2024 roku
W oświacie pandemia ma trwać jeszcze przez dwa lata. Łatwiejsze egzaminy także w 2023 i 2024 roku

Zobacz również
Michał Łyszczarz
Co się zmieni w rządowych programach oświatowych
Jedną z nowości jest możliwość uruchamiania projektów inwestycyjnych przez ministra ds. oświaty, w tym adresowanych do JST. Nowelizacja poszerzy też możliwości zaangażowania podmiotów niepublicznych w realizację ministerialnych zadań
Ostatnia nowelizacja ustawy o systemie oświaty (dalej: u.s.o.) objęła swoim zakresem również przepisy dotyczące realizacji rządowych programów stanowiących narzędzia polityki oświatowej państwa, które są ujęte w jej rozdziale 8a „Pomoc materialna dla uczniów”. Większość zmian ma charakter porządkujący i uściślający przepisy dotyczące funkcjonujących już mechanizmów, są też jednak pewne nowości - i to od nich zaczniemy omawianie tego obszaru nowelizacji.
Uznaniowa decyzja ministra
Nowością jest możliwość uruchamiania ministerialnych programów inwestycyjnych. Zgodnie z dodanym art. 90x u.s.o. w celu realizacji polityki oświatowej państwa minister właściwy ds. oświaty i wychowania może ustanowić programy inwestycyjne, zapewniając przy tym środki finansowe na ich realizację. O ustanowieniu takiego programu resort edukacji jest zobowiązany zakomunikować przez własną stronę podmiotową Biuletynu Informacji Publicznej. W komunikacie ma obowiązek określić m.in.:
  • przedmiot programu inwestycyjnego i cel, jaki ma on realizować,
  • podmioty uprawnione do udziału w programie,
  • warunki udziału w programie,
  • tryb naboru do programu oraz
  • szczegółowe kryteria oceny składanych wniosków.
Ponadto ustawodawca dał ministrowi możliwość powołania operatora programu inwestycyjnego oraz zlecenia mu zorganizowania i przeprowadzenia naboru oraz oceny wniosków.
Wprowadzony przepis jest dość ogólny, co pozwoli ogłaszać ministrowi w zasadzie dowolne programy inwestycyjne związane z oświatą, w tym takie, które będą adresowane do jednostek samorządu terytorialnego. Przykładowo celem takich programów może być budowa nowych obiektów związanych z działalnością szkół i placówek oświatowych. Regulacja ta być może da zatem szansę samorządom na uzyskanie wsparcia finansowego dla wykonywania zadań własnych z zakresu edukacji, jednakże w zasadzie wszystkie kwestie związane z organizacją tych programów inwestycyjnych oraz decyzje o tym, kto i na jakich warunkach uzyska wsparcie - będą w gestii resortu edukacji. Tak więc, choć nowy instrument może się stać sposobem na doinwestowanie oświaty, to należy pamiętać, że będzie się to odbywało pod ścisłą kontrolą rządu.
WAŻNE! Ewentualne oświatowe programy inwestycyjne adresowane do samorządu będą realizowane prawdopodobnie w zbliżonym mechanizmie, jaki jest przewidziany w Programie Inwestycji Strategicznych w ramach tzw. Polskiego Ładu.
•Czy możliwe będzie ustanawianie programów współfinansowanych przez samorządy lub innych uczestników?
Wydaje się, że tak. Regulacja, według której minister ma zapewnić środki na realizację zadania, wcale nie musi oznaczać, że w organizowanych naborach do programu to resort edukacji będzie zapewniać 100 proc. środków na realizację konkretnych przedsięwzięć. Nie można wykluczyć, że wśród warunków udziału w programie będzie formułowany próg wejścia, a więc udział własny uczestnika. W praktyce więc może się okazać, że program inwestycyjny będzie mechanizmem współfinansowania projektów.
Programy i przedsięwzięcia: szerszy krąg współdziałających
Omówione wyżej programy inwestycyjne uzupełnią zestaw narzędzi znajdujący się w dyspozycji ministra, a służących do realizacji polityki oświatowej, który obecnie obejmuje programy i przedsięwzięcia. Najnowsza nowelizacja i tutaj wprowadza pewne zmiany. Mianowicie regulacja dotycząca realizacji programów lub przedsięwzięć została uzupełniona o przepis, który wprost wskazuje, że w zakresie ich realizacji minister właściwy ds. oświaty i wychowania może w szczególności współdziałać z takimi podmiotami, jak:
  • organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania;
  • pracodawcy, organizacje pracodawców, samorządy gospodarcze lub inne organizacje gospodarcze, stowarzyszenia lub samorządy zawodowe, sektorowe rady ds. kompetencji oraz Rada Programowa ds. kompetencji;
  • jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej oraz jednostki innych właściwych służb w działaniach służących podnoszeniu bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, w tym w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
I w tym przypadku o ustanowieniu programu lub przedsięwzięcia komunikuje się przez BIP (podobnie jak we wprowadzonych do ustawy programach inwestycyjnych). Treść komunikatu wskazano w art. 90w ust. 3a u.s.o. Co istotne, przepis ten sankcjonuje de facto możliwość realizacji przedsięwzięcia nie poprzez podmioty wyłonione w drodze naboru wniosków, ale wskazane przez ministra. To, jakie podmioty zostaną wskazane, ustawodawca pozostawił swobodnemu uznaniu ministra.
Nowości w programie „Za życiem”
Nowelizacja rozbudowuje też katalog zadań, jakie mogą być realizowane w ramach programu wsparcia dla rodzin „Za życiem”, oraz poszerza krąg podmiotów, którym może być? zlecana rola ośrodka wiodącego.
Chodzi tu o program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1329). Według nowego brzmienia art. 90v ust. 1 u.s.o. minister właściwy ds. oświaty i wychowania w celu realizacji zadań służących wykonaniu tego programu - tak jak do tej pory - współdziała z jednostkami samorządu terytorialnego, jednakże katalog tych zadań został poszerzony. Dotychczas przepis wymieniał:
  • zadania w zakresie pomocy uczennicom w ciąży przez stworzenie im możliwości kontynuowania nauki oraz
  • zadania w zakresie utworzenia ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych.
Po nowelizacji wśród możliwych zadań pojawiły się także „działania edukacyjne dla młodzieży szkół ponadpodstawowych w zakresie świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa”. Ponadto poszerzono katalog podmiotów, którym można powierzyć zadanie „tworzenia ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego wspomagania rozwoju dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością”. To odpowiedź na praktyczne problemy, jakie pojawiły się w trakcie realizacji programu. Otóż pierwotnie przepis dotyczący programu „Za życiem” wprowadzony do ustawy o systemie oświaty od września 2017 r. dawał możliwość tworzenia takich ośrodków wyłącznie publicznym jednostkom systemu oświaty (chodzi o poradnie psychologiczno-pedagogiczne, przedszkola, szkoły podstawowe, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze lub ośrodki koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńcze). Jak jednak wskazano w uzasadnieniu do projektu przyjętej noweli, „W trakcie realizacji programu w latach 2017-2021 okazało się, że na terenie niektórych samorządów nie funkcjonowały ww. publiczne jednostki systemu oświaty, które mogłyby realizować ww. zadanie, natomiast istnieją niepubliczne jednostki, które mogłyby to zadanie realizować. Zatem wskazane jest umożliwienie niepublicznym jednostkom systemu oświaty (poradniom psychologiczno-pedagogicznym, przedszkolom, szkołom podstawowym, specjalnym ośrodkom szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodkom wychowawczym lub ośrodkom koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczym) realizację zadania 2.4 w ramach Programu (chodzi o zadanie „Wieloaspektowa i kompleksowa pomoc niepełnosprawnemu dziecku w okresie od 0. roku życia do rozpoczęcia nauki w szkole oraz jego rodzinie” - przyp. red.). Zakłada się, że dzięki wprowadzonej zmianie do Programu zgłoszą się samorządy, które powierzą realizację zadania 2.4. osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego albo osobie fizycznej”.
Realizując powyższy postulat, dodano w art. 90v u.s.o. ustępy 3a do 3c, które rozszerzają krąg podmiotów, które mogą realizować omawiane zadania. I tak starosta będzie mógł powierzyć funkcję wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego również:
  • publicznemu albo niepublicznemu przedszkolu,
  • innej formie wychowania przedszkolnego,
  • szkole podstawowej, w tym specjalnej,
  • specjalnemu ośrodkowi szkolno-wychowawczemu,
  • specjalnemu ośrodkowi wychowawczemu dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania,
  • ośrodkowi rewalidacyjno-wychowawczemu, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655) - chodzi tutaj o ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację odpowiednio obowiązku odbycia przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, albo poradnie psychologiczno-pedagogiczne - w tym poradnie specjalistyczne, spełniające warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 1 prawa oświatowego.
We wszystkich przypadkach chodzi o podmioty, które działają na terenie powiatu i ich organem prowadzącym jest inna jednostka samorządu terytorialnego, osoba prawna niebędąca jednostką samorządu terytorialnego albo osoba fizyczna.
Dla niepublicznych konkurs
Powierzenie funkcji wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego jednej ze wskazanych wyżej jednostek będzie się odbywać na podstawie porozumienia zawieranego przez starostę z jej organem prowadzącym. Co istotne, ewentualny wybór jednostki niepublicznej ma się odbywać w trybie konkurencyjnym. Zgodnie bowiem z nowym art. 90v ust. 3c u.s.o. „w przypadku niepublicznego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły, ośrodka lub poradni powierzenie funkcji wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego następuje po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert”.
•Jakie obowiązki będzie miał starosta, który zdecyduje się na wyłonienie wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego w drodze konkursu, spośród placówek niepublicznych?
Ustawodawca wskazał, że do przeprowadzenia konkursu ofert mającego na celu wyłonienie takiego ośrodka stosuje się przepisy art. 11-19 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1057, ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 857).
Konsekwencją takiego odesłania jest m.in. to, że starosta, powierzając funkcję wiodącego ośrodka jednostce niepublicznej, będzie zobowiązany do zawarcia pisemnej umowy o powierzenie zadania publicznego. Podmiot realizujący będzie zobowiązany do składania sprawozdania z wykonania zadania publicznego, a starosta uprawniony do dokonywania kontroli i oceny realizacji zadania, w szczególności:
1) stopnia realizacji zadania;
2) efektywności, rzetelności i jakości realizacji zadania;
3) prawidłowości wykorzystania środków publicznych otrzymanych na realizację zadania;
4) prowadzenia dokumentacji związanej z realizowanym zadaniem.
W uzasadnieniu rządowego projektu nowelizacji argumentowano, że „zastosowanie ww. przepisów zapewni wysoką jakość wykonania zadania publicznego”. Ponadto zauważono, że „organizacje pozarządowe współpracują z samorządem terytorialnym ze względu na wspólne cele oraz środki publiczne będące w gestii władz terytorialnych”. W opinii rządu władze samorządowe „powinny w większym stopniu delegować zadania publiczne do tych organizacji, gdyż pozwoliłoby to na uzupełnienie luki w zaspokojeniu potrzeb mieszkańców oraz rozwiązywać różnorakie problemy społeczne we wspólnotach terytorialnych. Organizacje pozarządowe należą do szerokiej grupy podmiotów funkcjonujących na rynku, których działanie nie jest ukierunkowane na zysk, ale jedynie na wypełnienie luki w dostarczaniu ludności dóbr i usług w tych sferach, które nie są wykonywane przez sektor publiczny lub są wykonywane w sposób niewystarczający”.
Warto też zauważyć, że dzięki zmianie redakcji art. 90v ust. 4 u.s.o. także podmioty, o które rozszerzono bazę jednostek, mogących pełnić funkcję ośrodków wiodących (a więc także podmioty niepubliczne); w ramach zadań z programu będą mogły udzielać kompleksowego wsparcia rodzinom z dziećmi - od chwili wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do podjęcia nauki w szkole - ze szczególnym uwzględnieniem dzieci do trzeciego roku życia. Wsparcie to może obejmować w szczególności udzielanie informacji rodzinom, zapewnienie usług specjalistów w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny oraz koordynowanie działań służących wykorzystaniu dostępnych usług, w tym zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.
Poszerzenie bazy podmiotów dopuszczonych do wykonywania zadań w ramach programu „Za życiem” oczywiście potencjalnie stwarza szansę na lepsze zabezpieczenie potrzeb dzieci niepełnosprawnych lub zagrożonych niepełnosprawnością, jednakże faktyczne zwiększenie dostępu do specjalistycznych usług w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz do usług doradczych i wspierających, skierowanych do rodziców, nie zależy wyłącznie od norm prawnych, ale od tego, czy faktycznie w terenie istnieją podmioty o odpowiednim potencjale, w szczególności kadrowym.
Ważne! Poszerzenie katalogu podmiotów, którym można powierzyć funkcję wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego, powinno skłonić starostów do analiz istniejącego lokalnego rynku placówek, które pozwolą ocenić, czy efektywniej będzie powierzyć zadania podmiotowi własnemu, czy też na podstawie porozumienia - publicznej placówce innego organu prowadzącego albo placówce niepublicznej wyłonionej w konkursie.
dr Patryk Kuzior