Stypendia, granty oraz nagrody za wybitne osiągnięcia w wysokości po 500 tys. zł, a także utworzenie Szkoły Głównej im. Mikołaja Kopernika – to m.in. znajdzie się w ustawie o powołaniu Akademii Kopernikańskiej. Wczoraj prezydent skierował do Sejmu projekt w tej sprawie.
– Nowa instytucja ma służyć wzmocnieniu polskiej kadry akademickiej, zwiększeniu jej konkurencyjności i rozwijaniu współpracy międzynarodowej – podkreślił Andrzej Duda, prezentując założenia projektu. Dodał, że powstał on we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki (MEiN).
– W przyszłym roku, 19 lutego 2023 r., będziemy obchodzić 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. W 2023 r. wejdą też w życie przepisy, dzięki którym powstanie nowa akademia. Mam nadzieję, że Sejm i Senat szybko je uchwalą – dodał prezydent.
Jak wynika z informacji podanych przez prezydenta, celem nowych regulacji jest zwiększenie rozpoznawalności polskiej nauki w świecie. Proponowane przepisy uzupełniają rozpoczęte już reformy: powołanie Narodowego Centrum Nauki, Naukowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz Sieci Łukasiewicz.
Nowa akademia będzie dodatkowym forum współpracy dla badaczy z Polski i z zagranicy głównie w dziedzinie matematyki, fizyki i prawa. Jej podstawowym zadaniem będzie realizacja Narodowego Programu Kopernikańskiego, który ma wzmocnić więzi polskich naukowców oraz silniej włączyć zagranicznych badaczy we współpracę z polskimi ośrodkami naukowymi.
Informacja o tym, że rząd pracuje nad projektem ustawy o Akademii Kopernikańskiej, pojawiła się już w ubiegłym roku. MEiN najpierw potwierdziło, że projekt powstaje, potem jednak nie przyznawało się do dokumentu, który wyciekł do mediów. Po tym, jak sprawa ucichła, zamysł Akademii Kopernikańskiej pojawił się w Polskim Ładzie, jednak dość ogólnie opisany.
– Nie znamy jeszcze projektu ustawy. Pytanie, skąd rząd uzyska źródła finansowania dla nowej instytucji? Jeżeli nie przeznaczy na ten cel dodatkowych pieniędzy, będzie to oznaczało drenaż finansowy innych instytucji naukowych. Możliwe też, że dojdzie do wchłaniania jednostek Polskiej Akademii Nauk. To byłoby nie do zaakceptowania. Jeżeli jednak na nową instytucję będą zapewnione dodatkowe pieniądze oraz nie będzie ona powołana kosztem np. placówek PAN, nie widzę nic złego w powołaniu Akademii Kopernikańskiej. Rząd ma bowiem prawo tworzyć swoje instytucje – uważa Aleksander Temkin, przewodniczący Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej.
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do Sejmu