Ósmoklasiści nie są gotowi do egzaminu. Alarmująca diagnoza CKE

Egzamin po ósmej klasie będzie sprawdzał umiejętności z języka polskiego i matematyki oraz znajomość jednego języka obcego nowożytnego. W każdej z tych trzech części uczeń powinien posiąść kluczowe umiejętności, które pozwolą mu na osiągnięcie wysokiego wyniku. Okazuje się jednak, że uczniowie nie posiedli zdecydowanej większości z nich. - Nikogo chyba nie zaskoczyły wyniki diagnozy CKE wśród tegorocznych ósmoklasistów. Na jej podstawie można stwierdzić, że uczniowie nie są dobrze przygotowani do zbliżającego się egzaminu- mówi Małgorzata Grymuza, ekspert Mathrider.

W części diagnozy kompetencji polonistycznych uczniowie mają do opanowania siedem umiejętności: czytania utworów literackich i ich rozumienia na poziomie niedosłownym, tworzenia wypowiedzi, praktyczne stosowania zasad ortografii i interpunkcji, znajomości gramatyki języka polskiego rozumienie tekstów kultury oraz zróżnicowania języka polskiego (np. znajomość frazeologii). Z badania przeprowadzonego przez CKE wynika, że z czterema pierwszymi uczniowie nadal mają duży lub bardzo duży problem. Najtrudniejsze jest dla nich poprawne stosowanie zasad gramatyki.

Problemem jest jednak nie tylko opanowanie umiejętności, ale także zaznajomienie uczniów z samym arkuszem egzaminacyjnym. Zdecydowana większość uczniów twierdzi, że czas potrzebny na rozwiązanie wszystkich zadań jest wystarczający, jednak mniej niż połowa (43 proc.) oceniała wszystkie polecenia jako w pełni zrozumiałe.

W diagnozie kompetencji matematycznych były sprawdzane cztery umiejętności. Uczniowie dobrze radzą sobie zaledwie z jedną: wykorzystywaniem i tworzeniem informacji (np. odczytywaniem i interpretowaniem danych przedstawionych w formie tabel, diagramów, wykresów). Z pozostałymi:wykorzystywaniem i interpretowaniem reprezentacji, sprawnością rachunkową oraz umiejętnością rozumowania i argumentacji radzą sobie źle, a wprzypadku tej ostatniej – bardzo źle. „Trudność w rozwiązywaniu tzw. „zadań na dowodzenie” polega na właściwym doborze argumentów potwierdzających uzasadnianą tezę. Uzyskane przez uczniów wyniki i analiza rozwiązań zadań pokazały, że zapisanie kolejnych kroków prostego rozumowania przysparza ósmoklasistom problemów. Szczególną trudność sprawiają uczniom również zadania wymagające stosowania strategii wynikającej z treści zadania oraz łączenia wiedzy z różnych działów matematyki. Niełatwe okazało się zastosowanie wiedzy matematycznej zdobytej na lekcjach do rozwiązywania problemów praktycznych pojawiających się w zadaniach otwartych” – czytamy w analizie CKE.

W tej części CKE również sprawdzała czas potrzeby na rozwiązanie zadań i jasność poleceń. Wnioski są podobne jak w części kompetencji polonistycznych. Jak zauważa CKE jest bardzo duża dysproporcja w rozumieniu przez uczniów poleceń zamkniętych i otwartych. W przypadku tych drugich zdarzyło się, że jedno z zadań zrozumiało zaledwie 16 proc. uczniów.

Te wyniki nie dziwią ekspertów. Jak zauważa Małgorzata Grymuza dzieci mają zdecydowanie większe problemy z rozwiązywaniem zadań otwartych. - Zadania testowe, z zasady o bardziej zwięzłym i prostym poleceniu, są dla uczniów zdecydowanie łatwiejsze. Nie wymagają one dłuższej analizy oraz łączenia ze sobą wiedzy z kilku działów matematyki, co jest trudne dla większości uczniów - mówi.

- W szkole często dzieci prowadzone są przez kolejne tematy działu matematycznej wiedzy, które nie mają w książkach żadnej korelacji z działem poprzednim, zakończonym już sprawdzianem. Zbyt krótki czas poświęcony na analizę materiału sprawia, że jest szybko zapominany przez uczniów. W takim systemie pracy trudno wymagać od dzieci, żeby bez praktyki same się tego nauczyły. Matematyka w końcowych klasach szkoły podstawowej kojarzona jest już tylko ze żmudnym rozwiązywaniem zadań, rzadko są one praktyczne. Widok poleceń o długiej treści, wymagających łączenia wiedzy z różnych dziedzin oraz wykorzystania jej praktycznie na egzaminie sprawia, że dzieci często niestety nie podejmują nawet próby rozwiązania – mówi ekspertka.

Tradycyjnie najlepiej uczniowie wypadli podczas części językowej. Tu na pięć kluczowych kompetencji dobrze opanowali większość. Problem stwarza jeszcze znajomość środków językowych i tworzenie wypowiedzi pisemnej.