Ponad 40 poprawek wprowadziły w czwartek sejmowe komisje edukacji i samorządu terytorialnego do rządowego projektu nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, dotyczącej głównie zmian w szkolnictwie zawodowym. Prawie wszystkie przyjęte poprawki mają charakter doprecyzowujący i porządkowy.

Poprawki przygotowało MEN, a przejęli je posłowie PiS. Jedna z przyjętych poprawek dotyczy nauczycieli stażystów odbywających staż na stopień nauczyciela kontraktowego. Związana jest z wydłużeniem od 1 września tego roku wymiaru tego stażu z roku do dwóch. Uwzględnia ona sytuację, gdy nauczyciel stażysta jest zatrudniony w szkole na podstawie umowy o pracę na czas krótszy niż na dwa lata, np. na zastępstwo.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami musiałby w kolejnej szkole rozpoczynać staż od początku. Poprawka umożliwi uwzględnienie mu stażu pracy w pierwszej szkole, o ile podejmie prace w drugiej nie później niż w ciągu trzech miesięcy po ustaniu stosunku pracy w pierwszej szkole.

Odrzucono za to poprawki zgłoszone przez posłów PO. Jedna z nich zakładała doprecyzowanie zapisów dotyczących udzielania urlopów dla poratowania zdrowia w sytuacji, gdy taki urlop nie zostanie udzielony i nauczyciel złoży od tej decyzji odwołanie. Druga odrzucona poprawka PO zakładała uchylenie wprowadzonych od 1 września przepisów dotyczących oceny pracy nauczyciela.

Poprawki tej samej treści znajdowały się w poselskim projekcie nowelizacji ustawy przygotowanym przez PO, którego pierwsze czytanie odbyło się w czwartek rano. Połączone komisje edukacji i samorządu opowiedziały się za odrzuceniem tego projektu.

Jak mówiła wówczas wiceminister edukacji Marzena Machałek, doprecyzowanie przepisów o urlopach nie jest potrzebne, gdyż wszystko jest uregulowane w prawie. Jeśli zaś chodzi o zasady oceny nauczycieli, przypomniała, że przepisy weszły już w życie. "Będziemy się przyglądać, jak one działają, i jeśli będziemy widzieli, że będzie taka potrzeba, to ze związkami zawodowymi przedyskutujemy to i po roku przedstawimy ewentualne propozycje korekt" – zaznaczyła.

Zgodnie z rządowym projektem nowelizacji dotyczącym szkolnictwa zawodowego samorządy otrzymają większą subwencję oświatową na uczniów szkół kształcących się w zawodach, na które jest wyższe zapotrzebowanie na rynku pracy (wskazane w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego). Wprowadzono też nowe kryterium do podziału subwencji oświatowej, polegające na zróżnicowaniu kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o charakterze unikatowym.

Uczniowie branżowej szkoły I stopnia (niebędący młodocianymi pracownikami) i uczniowie technikum będą mogli – na podstawie umowy z pracodawcą – realizować staż uczniowski. Koszty świadczeń pieniężnych, które uczeń otrzyma podczas stażu, zostaną wliczone pracodawcy w koszty uzyskania przychodu.

Szkoły i placówki prowadzące kształcenie zawodowe będą mogły gromadzić na wydzielonym rachunku dochody uzyskiwane z prowadzonej w ramach kształcenia w danym zawodzie działalności usługowej. Celem jest umożliwienie szkołom gromadzenia dochodów uzyskiwanych w ramach praktycznego kształcenia zawodowego (np. za usługi gastronomiczne, mechaniczne, fryzjerskie itp.) i sfinansowania z nich wydatków bieżących, w szczególności kosztów pomocy dydaktycznych, sprzętu, materiałów na potrzeby szkoły lub placówki. Na tych wydzielonych rachunkach gromadzone będą też pieniądze z zapisów i darowizn na kształcenie zawodowe.

Zgodnie z projektem od 1 września 2019 r. wprowadzony zostanie obowiązek przystępowania uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe do egzaminu zawodowego przeprowadzanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne albo do egzaminu czeladniczego przeprowadzanego przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (w przypadku ucznia – młodocianego pracownika kształcącego się u rzemieślnika).

Jeśli chodzi o nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczycieli praktycznej nauki zawodu, zaprojektowano nową formę doskonalenia – obowiązkowe szkolenia branżowe. Ujednolicono także wymiar pensum nauczycieli kształcenia zawodowego do 20 godzin tygodniowo. Obecnie pensum nauczycieli przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych wynosi 18 godzin, a nauczycieli praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych – 22 godziny.

Nowelizacja wprowadza też zmiany w innych dziedzinach edukacji, możliwość zorganizowania przez gminę bezpłatnego dowozu oraz zapewnienia opieki dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej podczas transportu do szkół ponadpodstawowych i ośrodków w przypadkach innych niż wskazane w prawie oświatowym jako obowiązkowe.

Zaproponowano rozwiązania dotyczące m.in. obowiązku zapewnienia uczniom szkoły podstawowej pomieszczenia umożliwiającego bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków i możliwości spożycia dziennie w szkole podstawowej jednego gorącego posiłku.

W projekcie znalazły się również propozycje zmian dotyczących uczniów i nauczycieli polonijnych, m.in. na ich wniosek szkolne punkty konsultacyjne przemianowane zostaną na polskie szkoły.

Zaproponowano także, by obowiązkowa ocena pracy nauczycieli była przeprowadzana nie co trzy lata, jak obecnie przewidują przepisy, ale co pięć lat.