Uważnie zapoznałem się z wywiadem z prof. Markiem Kornatem, opublikowanym 5 marca w DGP, [dotyczącym ustawy o szkolnictwie wyższym – red.], a także z treścią listu otwartego, który wcześniej powstał z jego inicjatywy. Oba teksty odebrałem jako bardzo pesymistyczne zestawy obaw i przestróg, wywiedzionych z prognoz, które są dla mnie niestety mało przekonujące.
Znacznie bardziej przekonuje mnie argumentacja zawarta w tekście prof. Jarosława Górniaka, dostępnym na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Autor tego tekstu bardzo szczegółowo analizuje każdy z merytorycznych elementów wspomnianego wyżej listu i przedstawia rzeczowe argumenty przemawiające na korzyść rozwiązań zaproponowanych w projekcie ustawy. Argumentacja ta została wypracowana na spotkaniach, w których brały aktywny udział setki polskich uczonych. Osobiście uczestniczyłem w części z tych spotkań i byłem świadkiem toczących się tam, nieraz gorących, dyskusji. Ich przebieg merytoryczny ciężar, a także zakres zmian, wprowadzonych pod ich wpływem do ostatniej wersji projektu ustawy, powodują, że trudno mi zaakceptować określenie ich przez prof. M. Kornata jako jedynie „ładnej inscenizacji”. Naprawdę warto było tam z nami być...
Zupełnie odmienną od opinii sygnatariuszy listu otwartego ocenę sytuacji zawiera podjęta 8 marca uchwała Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, której mam zaszczyt przewodniczyć. Rada, jako wyłoniona w drodze wyborów reprezentacja polskiego środowiska akademickiego, uważa, co następuje:
1. Podstawowe cele ustawy, jakimi są wzmocnienie roli nauki oraz szkolnictwa wyższego w rozwoju Polski oraz zwiększenie wkładu polskich uczonych do nauki globalnej, są w pełni zgodne z postulatami od dawna formułowanymi przez polskie środowisko akademickie.
2. Cele te stanowią poważne wyzwanie, lecz przy odpowiednim wsparciu polskie środowisko akademickie jest w stanie je osiągnąć, podobnie jak wcześniej potrafiło skutecznie odpowiedzieć na zwiększone aspiracje edukacyjne polskiej młodzieży.
3. W opinii Rady proponowane poszerzenie zakresu autonomicznych decyzji polskich uczelni w sprawach organizacji badań naukowych oraz kształcenia studentów i doktorantów jest jedyną drogą umożliwiającą skuteczne wykorzystanie potencjału intelektualnego polskich szkół wyższych dla osiągnięcia celów ustawy.
4. Rada z satysfakcją odnotowała przeprowadzenie szerokich konsultacji projektu ustawy oraz fakt uwzględnienia w projekcie ogłoszonym 22 stycznia wielu uwag zgłoszonych przez środowisko akademickie. Rada liczy na podobny tryb konsultacji aktów wykonawczych do ustawy.
5. Rada w pełni podziela opinię ministra nauki i szkolnictwa wyższego, wyrażoną podczas prezentacji projektu ustawy, że osiągnięcie jej ambitnych celów będzie możliwe jedynie przy solidnym, systemowym, strategicznym wsparciu finansowym. Rada zwraca uwagę na doświadczenia wielu krajów potwierdzające tezę, że nakłady na naukę i szkolnictwo wyższe należą do najbardziej opłacalnych inwestycji.