Gminy będą mogły tak ustalić zasady udzielania dofinansowania na dzieci przebywające w prywatnych placówkach, że wsparciem nie będą objęte maluchy mieszkające na terenie innych samorządów.
Taką możliwość przewiduje projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin, który zakłada modyfikacje m.in. w ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 157 ze zm.). Jednym z jej zmienianych przepisów jest art. 60., który reguluje kwestie związane z udzielaniem dotacji celowej prywatnym żłobkom, klubom dziecięcym oraz podmiotom zatrudniającym dziennych opiekunów. Wprawdzie jej przyznawanie nie jest dla gmin obowiązkowe, ale jeśli już się na to zdecydują, zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów muszą wypłacać dotację na każde dziecko przebywające w placówce (art. 60 ust.1), a w uchwale radnych określić wysokość, zasady ustalania i rozliczania wsparcia (art. 60 ust. 2).
Zaproponowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) zmiana sprowadza się do tego, że wykreślony będzie zapis wskazujący, że dotacja ma przysługiwać na każde dziecko. Jednocześnie radni będą mogli w uchwale określić grupy dzieci, na które będzie ona wypłacana.
Jest to dla gmin istotna zmiana, bo sformułowanie o dofinansowaniu należnym na każde dziecko było powodem, dla którego przyjmowane przez nie uchwały często kwestionowały potem regionalne izby obrachunkowe (RIO) i wojewódzkie sądy administracyjne (WSA). W szczególności za sprzeczne z art. 60 ustawy żłobkowej były uznawane te kryteria uzyskiwania dotacji, które np. przewidywały, że nie będą nimi objęte dzieci pochodzące z innych gmin lub mające bezrobotnych rodziców. Samorządy argumentowały, że skoro dotacje są finansowane z ich własnego budżetu i są fakultatywne, to mogą ustalać takie zasady ich udzielania, aby bezpośrednimi beneficjentami wsparcia byli mieszkańcy, którzy płacą na ich terenie podatki, a nie osoby pochodzące z sąsiednich gmin. Jednak zdaniem RIO i sądów właśnie takie różnicowanie dotacji jest niezgodne z wymogiem przyznawania jej na każde dziecko.
– To korzystna dla samorządów zmiana, bo powinna skończyć trwające od momentu wejścia w życie ustawy żłobkowej problemy z interpretacją art. 60. – mówi Izabela Miłoszewska, dyrektor wydziału zdrowia i polityki społecznej Urzędu Miasta w Toruniu.
Co więcej, może ona zachęcić do podejmowania uchwał przez te samorządy, które do tej pory wstrzymywały się z dotowaniem prywatnych placówek ze względu na obowiązujące przepisy.
Zmiany w art. 60 nie muszą też oznaczać, że właściciele prywatnych placówek będą otrzymywać niższe wsparcie, jeśli gmina postanowi, że będzie dotować tylko swoje dzieci. Samorząd będzie bowiem dalej mógł na podstawie nowo dodanego w tym artykule ust. 3 przyznawać dofinansowanie na dzieci z innych jednostek. Ponadto na podstawie art. 60a samorządy będą mogły zawierać między sobą porozumienia w sprawie zasad finansowania opieki nad dziećmi, które nie pochodzą z jednostki dotującej placówki.
Etap legislacyjny
Konsultacje projektu ustawy