Prowadzę firmę budowlaną. Urząd miejski już od kilku miesięcy nie rozpoznaje mojego wniosku o odszkodowanie, mimo że wcześniej sąd stwierdził bezczynność urzędu i nakazał rozpoznać go w ciągu dwóch miesięcy. Co mogę jeszcze zrobić? Jak wpłynąć na burmistrza?
Jeśli gmina, a dokładniej burmistrz miasta jako jej organ wykonawczy, nie wykonuje wyroku sądu administracyjnego, to takie zaniechanie można próbować zwalczyć w dwojaki sposób.
Na szczególną uwagę zasługuje art. 154 par. 1 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: p.p.s.a.). Zgodnie z nim w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. Do wymierzenia grzywny niezbędne jest stwierdzenie bezczynności organu (np. burmistrza) po wyroku sądowym oraz uprzednie wezwanie do wykonania tego wyroku. W art. 286 p.p.s.a. postanowiono, że po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji kończącego postępowanie akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Zgodnie z par. 2 termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez sąd liczy się od dnia doręczenia akt organowi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 23 lutego 2018 r. (sygn. akt I SA/Wa 1767/17) wymierzył prezydentowi miasta grzywnę w wysokości 1500 zł. W uzasadnieniu podano m.in., że ustalając jej wysokość, sąd uwzględnił kontekst sprawy, w rozpoznaniu której organ pozostaje w zwłoce. Ta zaś dotyczy ustalenia odszkodowania za utraconą nieruchomości w trybie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sądowi z urzędu wiadome jest o znacznej liczbie tego typu spraw zawisłych przed organem oraz ich stopniu skomplikowania spowodowanym przede wszystkim historycznym charakterem, co determinuje zwłokę w ich załatwianiu. Okoliczności te nie zwalniają jednak organu od odpowiedzialności za niewykonanie prawomocnego wyroku, choć muszą być uwzględnione przy ustalaniu wysokości grzywny.
Z kolei w wyroku WSA w Warszawie z 13 lipca 2017 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1086/16, stwierdzono wprost, że niewykonanie prawomocnego wyroku w demokratycznym państwie prawnym nie może być tolerowane, taka sytuacja prowadzi bowiem do podważenia zaufania obywateli do organów państwa, świadczy o braku poszanowania prawa przez te organy, które same są zobowiązane do jego stosowania.
Przedsiębiorca może złożyć skargę na zaniechanie w trybie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). Należy tu przywołać art. 229 pkt 3 k.p.a., gdzie postanowiono, że organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2, jest rada gminy. Można więc skierować skargę na zaniechania burmistrza wprost do rady miasta.
Podstawa prawna
Art. 154 par. 1 i art. 286 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. ‒ Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.).
Art. 229 pkt 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.).
Art. 215 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.).
