Nasz powiat zamierza zmienić dotacyjną uchwałę oświatową dla szkół niepublicznych, by lepiej nadzorować wydawanie pieniędzy. W korekcie chcielibyśmy uzależnić wypłatę środków od spełnienia przez te placówki pewnych warunków związanych m.in. z przekazaniem różnych informacji. Czy takie zapisy będą prawnie uzasadnione?
Niestety nie, bo ustawodawca w sposób wyczerpujący określił warunki uzyskania dotacji m.in. przez niepubliczne placówki oświatowe, co oznacza, że jednostka samorządowa nie może samodzielnie zmieniać tych reguł. Zarówno orzecznictwo regionalnych izb obrachunkowych, jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje, że aktem wykonawczym niższego rządu nie należy modyfikować przepisów ustawowych.
Kwestie, o które pyta czytelnik, reguluje ustawa o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.), zwłaszcza art. 38 ust. 1 oraz art. 33. Pierwszy z nich to ogólny przepis delegacyjny potrzebny do podjęcia uchwały. Na jego podstawie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, a więc np. rada powiatu, ustala w uchwale tryb udzielania i rozliczania dotacji oraz sposób, w jaki będzie sprawowana kontrola nad prawidłowością wydatków. W uchwale powinno być też wskazane, jakie informacje muszą się znaleźć we wniosku o dotację, w jej rozliczeniu oraz jaki jest termin przekazania danych o liczbie uczniów. Również powinien być podany termin i sposób rozliczenia otrzymanej pomocy.
Z kolei w art. 33 są wyszczególnione warunki przyznania dotacji, które musi spełnić organ prowadzący m.in. szkołę. I tak, musi on przekazać dotującemu informacje: o planowanej liczbie dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków lub uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy oraz dane do systemu informacji oświatowej – także według stanu na 30 września roku bazowego (czyli poprzedzającego rok budżetowy). Z kolei w ust. 3 i 4 tejże ustawy postanowiono o sytuacjach wyjątkowych, gdy dotacja może być przekazana mimo niewystępowania tych przesłanek (np. dla placówki rozpoczynającej działalność po 30 września).
Ustawodawca dokładnie wyliczył także warunki uzyskania dotacji m.in. przez niepubliczne placówki oświatowe. Dlatego ich określanie w odmienny sposób w uchwale dotacyjnej nie wydaje się prawidłowe. Znajduje to potwierdzenie w najnowszym RIO, np. w uchwale kolegium RIO w Opolu z 14 marca 2018 r., nr 7/1/42018. Wskazano w niej, że w uchwale znajduje się zmodyfikowane powtórzenie regulacji zawartej w art. 33 u.f.z.o., a także nie uwzględnia ona wskazanych przez ustawodawcę w tym przepisie wyłączeń dotyczących m.in. przekazywania danych do systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 30 września roku bazowego. Podkreślono ponadto, że na podstawie art. 38 ust. 1 u.f.z.o. organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnemu nie przyznano kompetencji do określenia warunków przekazywania dotacji. Powołano się w tym zakresie na wyrok NSA z 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt II GSK 2114/11, w którym także krytycznie oceniono modyfikowanie przepisu ustawowego przez akt wykonawczy niższego rzędu. Ostatecznie zaś stwierdzono nieważność zapisów dotyczących warunków przekazywania dotacji.
Podstawa prawna
Art. 33 i 38 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2203 ze zm.).
