Przedsiębiorcy do sprawozdań! Marzec to czas ekoobliczeń i ekoopłat.
Nadszedł miesiąc, w którym królują rozliczenia środowiskowe. Przy czym często więcej problemu sprawia samo ustalenie, za co i ile należy zapłacić, niż konieczność wniesienia, niekiedy stosunkowo niewielkich, opłat.
Wykonywać obliczenia, składać sprawozdania, a często także wnosić opłaty za różnego rodzaju działalność powiązaną z korzystaniem ze środowiska bądź jego zanieczyszczaniem musi duża grupa przedsiębiorców. Przepisy dotyczące rozliczeń, wykazów i kwot do zapłaty znajdują się w różnych aktach prawnych i nietrudno się w tym pogubić. Dziś przypominamy najważniejsze i najczęstsze rozliczenia – nie wszystkie bowiem informacje z powodu szczupłości miejsca uda się nam dzisiaj pomieścić. Są wśród nich i dobre wiadomości.
Wyjątek dla najmniejszych
Sprawozdania i opłaty muszą wnosić podmioty korzystające ze środowiska. Podmiotem takim jest zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 20 lit. a ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 672 ze zm.) m.in. przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.; dalej: u.s.d.g.), w tym zagraniczny (por. art. 5 pkt 3 u.s.d.g.), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. W dodatku Firma i Prawo zajmujemy się przedsiębiorcami i dlatego skupimy się na obowiązkach im przypisanych.
W tym roku jednak pewna grupa przedsiębiorców, która wnosi najniższe opłaty za korzystanie ze środowiska, będzie mogła odetchnąć z ulgą. Od 1 stycznia br., zgodnie z art. 289 ust. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 672 ze zm.; dalej: p.o.ś.), część z nich nie musi składać w urzędach marszałkowskich sprawozdań (zwanych zgodnie z ustawą wykazami) w przypadku gdy roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska spośród wymienionych w art. 273 ust. 1 nie przekracza 100 zł. I dotyczy to już sprawozdań za 2016 r.!
Nowość
Gdy roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska (spośród wymienionych w art. 273 ust. 1 p.o.ś.) nie przekracza 100 zł – nie trzeba składać w urzędach marszałkowskich wykazów z rozliczeniami.
Jakich wykazów nie trzeba składać? Tych zawierających informacje i dane wykorzystane do ustalenia wysokości opłat. Nie trzeba też wnosić opłat. Wykazy te składane są do 31 marca za rok poprzedni. Wyjątek dotyczy składanych przez podmioty odprowadzające ścieki pochodzące z chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych – te muszą zostać złożone do końca maja.
Ale w tej beczce miodu jest i łyżka dziegciu. Bo nowelizacja prawa ochrony środowiska nie zwalnia nawet w niewielkim stopniu korzystających ze środowiska z obowiązku prowadzenia ewidencji i przechowywania danych o wysokości naliczonej opłaty. Tak więc nie trzeba wypełniać formularzy, ale opłatę policzyć trzeba. W razie kontroli sprawdzający, np. inspektorzy GIOŚ, mogą o te dane zapytać. Omawiana zmiana została wprowadzona w art. 13 ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. poz. 2255).
Przypominamy, że podmioty korzystające ze środowiska ustalają we własnym zakresie wysokość opłat za okres, w którym to korzystanie miało miejsce. Trzeba to zrobić zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z 12 października 2015 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. poz. 1875), stosując stawki opłat obowiązujące w danym roku. Te za 2016 r. zostały określone w ww. rozporządzeniu.
Raz w roku podmioty te przedkładają marszałkowi województwa wykazy za rok poprzedni (czyli do końca marca 2017 r. za 2016 r.) zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych z tego tytułu opłat. Wykazy te przygotowuje się według rozporządzenia ministra środowiska z 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz.U. z 2014 r. poz. 274). Ale to, że sprawozdanie trzeba złożyć, nie zawsze oznacza, iż trzeba spełnić kolejny obowiązek – wniesienie opłaty. Nie wnosi się opłat z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód oraz składowania odpadów, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł. Wynika to z art. 289 p.o.ś.
Ten, kto musi płacić, należne kwoty za dany rok kalendarzowy wnosi na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Tu także obowiązuje termin 31 marca następnego roku. Przy czym opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wynikające z eksploatacji urządzeń mobilnych (np. samochodów) wpłaca się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska, a pozostałe opłaty – na rachunek urzędu właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska, zgodnie z art. 277 p.o.ś. Opłaty oblicza się na podstawie rozporządzenia z 16 listopada 2015 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. poz. 1875).
Schemat. Za co płacą korzystający ze środowiska
Korzystający ze środowiska wnoszą opłaty do urzędu marszałkowskiego za:
wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;
wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
pobór wód;
składowanie odpadów;
przydzielone uprawnienia do emisji*.
* na zasadach określonych w ustawie z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. poz. 1223 ze zm.), nie zajmujemy się tym w niniejszym dodatku.
RAMKA 1. Ważne przepisy
Przedsiębiorców rozliczających sprzęt elektryczny i elektroniczny obowiązują nadal następujące rozporządzenia:
● z 12 maja 2009 r. w sprawie wzorów sprawozdań o odpadach pochodzących z zużytego sprzętu (Dz.U. nr 81, poz. 684),
● z 4 maja 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o ilości i masie wprowadzonego sprzętu (Dz.U. nr 72, poz. 627),
● z 19 czerwca z 2009 r. w sprawie wzorów sprawozdań o zużytym sprzęcie (Dz.U. nr 102, poz. 856 ze zm.),
● z 12 maja z 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o masie zebranego i przekazanego do prowadzącego zakład przetwarzania zużytego sprzętu (Dz.U. nr 81, poz. 682),
● z 12 maja 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o przetworzonym zużytym sprzęcie (Dz.U. nr 81, poz. 683),
● z 8 czerwca 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej dla sprzętu (Dz.U. nr 94, poz. 784),
● z 19 stycznia 2015 r. w sprawie wzoru wykazu zakładów przetwarzania zużytego sprzętu (Dz.U. poz. 105).