Umowa o spłatę długu publicznego zakładu opieki zdrowotnej zawarta przez osobę trzecią bez zgody podmiotu tworzącego placówkę medyczną jest nieważna. Tak orzekł Sąd Najwyższy.
Sprawa dotyczyła roszczeń, jakie przeciwko jednemu ze szpitali w Przemyślu wytoczyła spółka M. Przy czym nie była ona bezpośrednim wierzycielem placówki. Była nim spółka V, która na zlecenie szpitala przeprowadzała badania z użyciem rezonansu magnetycznego. Placówka medyczna nie zapłaciła za te usługi, a jej dług wobec spółki V wynosił około 76 tys. zł. Ściągnięciem zaległych pieniędzy zajęła się firma M, którą ze spółką V łączyła umowa o obsługę wierzytelności.
Na podstawie tego dokumentu, po zgłoszeniu wierzytelności przez spółkę V (przedkładała faktury, rachunki lub inne dokumenty) spółka M regulowała dług i zgodnie z art. 518 k.c. nabyła spłaconą wierzytelność. Następnie we własnym imieniu wystąpiła do szpitala o uregulowanie należności. Placówka po otrzymaniu sądowego nakazu zapłaty natychmiast złożyła sprzeciw, ale sąd I instancji zasądził należność od szpitala na rzecz spółki M wraz z odsetkami. Orzeczenie to zmienił sąd II instancji – uchylił wyrok oraz wcześniejszy nakaz zapłaty i oddalił powództwo w całości.
Wydając wyrok, skład orzekający powołał się na art. 54 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej. Zgodnie z tym przepisem czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić tylko po wyrażeniu zgody przez podmiot go tworzący.
Spółka próbowała zmienić to orzeczenie, ale Sąd Najwyższy oddalił jej skargę kasacyjną w całości. SN w uzasadnieniu wskazał, że praktycznie każda umowa, w wyniku której w miejsce pierwotnego wierzyciela SPZOZ wchodzi inny podmiot, jest umową mającą na celu zmianę wierzyciela. To samo może dotyczyć poręczenia wierzyciela – a więc sytuacji, której dotyczył spór.
– Taka umowa jest umową pozorną, gdyż strony w istocie zmierzały do niedozwolonej cesji wierzytelności publicznego podmiotu leczniczego – powiedział sędzia Grzegorz Misiurek.
SN podkreślił, że oświadczenie woli – także umowa – wywołuje skutki nie tylko takie, które wynikają z niej samej, ale także takie, które wynikają z przepisów prawa. W opisanym przypadku umowa między spółkami V i M skutkowała zmianą wierzyciela.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 18 lutego 2015 r., sygn. akt I CSK 110/14.