Co prawda niezmiennie od lat zajmujemy dalsze miejsca w międzynarodowych rankingach innowacyjności, jednak polscy przedsiębiorcy coraz chętniej inwestują w badania i rozwój, a niektóre efekty ich współpracy z naukowcami są naprawdę imponujące.
Całkowite wydatki na badania rosną w naszym kraju szybciej niż w Unii Europejskiej. Od 2004 roku zwiększyły się ponad trzykrotnie. W tym samym czasie w UE wzrost wyniósł nieco ponad 40 proc. – wynika z raportu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Dużym optymizmem napawa fakt, że nakłady na badania i wdrożenia innowacyjnych rozwiązań zwiększają się przede wszystkim w przedsiębiorstwach. Odchodzi więc do przeszłości, tak niegdyś popularna w polskich ośrodkach naukowych, produkcja wynalazków do szuflady. Wpływ na taki stan rzeczy ma dostępność dofinansowania do projektów, których efektem jest opracowanie i wdrożenie nowych lub znacząco ulepszonych produktów, procesów lub usług. Środki udostępniane są zarówno z polskiego budżetu, jak i Funduszy Europejskich.
Różne możliwości
Jednym z najbardziej popularnych źródeł wsparcia współpracy przedsiębiorstw z jednostkami badawczo-rozwojowymi jest tzw. Szybka ścieżka i Demonstrator. To działania z programu Inteligentny Rozwój, obsługiwane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Mogą z nich korzystać zainteresowani z całego kraju, chcący realizować bardzo ambitne i niemałe, pod względem kosztów, projekty. Jednocześnie w programach regionalnych dostępne są działania wspierające analogiczne przedsięwzięcia prowadzone na mniejszą skalę. Aby projekt miał szansę na dofinansowanie, przewidziane w nim prace muszą wpisywać się pod względem tematyki w tzw. inteligentne specjalizacje – krajowe, w przypadku dwóch pierwszych działań i regionalne w programach poszczególnych województw.
Wspólnym mianownikiem jest to, aby w wyniku realizacji projektu powstały nowe rozwiązania. Mogą one być efektem badań przemysłowych, prac rozwojowych lub ich miksu. Te pierwsze wiążą się z wypracowaniem całkowicie nowych rozwiązań – nie tylko pod względem finalnego efektu, ale również technologii czy materiałów umożliwiających jego osiągnięcie. Eksperymentalne prace rozwojowe to dążenie do nowych produktów, procesów lub usług poprzez zdobywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i biznesu.
W trakcie weryfikacji projektu, ocenie podlega czy przewidywane jest wdrożenie wyników prac rozwojowych powstałych w efekcie realizacji projektu na terytorium RP. Jest ono rozumiane jako:
● wprowadzenie wyników prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników projektu lub
● udzielenie licencji (na zasadach rynkowych) na korzystanie z przysługujących mu praw własności przemysłowej w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę, lub
● sprzedaż (na zasadach rynkowych) praw do wyników prac badawczo-rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy (z zastrzeżeniem, że za wdrożenie prac rozwojowych nie uznaje się ich zbycia w celu ich dalszej odsprzedaży).
Na sam proces wdrażania również można uzyskać dofinansowanie – tym razem instytucją udzielającą go w skali ogólnopolskiej jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, a działanie nazywa się Badania na rynek. W programach regionalnych obu rodzajów wsparcia udzielają z reguły te same instytucje.
Współpraca buduje
Jak podkreśla prof. Maciej Chorowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, polska nauka ma wciąż ogromny niewykorzystany potencjał oddziaływania na gospodarkę. Dlatego w programach finansowania badań stawia się na konsorcja naukowo-przemysłowe i interdyscyplinarne zespoły badawcze.
– Udział przedsiębiorcy w projekcie badawczo-rozwojowym jest swego rodzaju gwarancją, że jest on oparty na przesłankach ekonomicznych. Ponadto, nawet jeśli projekt jest ryzykowny, ma szanse na wdrożenie – wyjaśnia Maciej Chorowski.
W działaniach dofinansowujących projekty badawczo-rozwojowe nie ma co prawda wymagania, aby w realizacji uczestniczyli również przedstawiciele świata nauki, jednak doświadczenia pokazują, że właśnie takie zespoły tworzą najciekawsze rozwiązania.
– Zbliżenie do siebie tych dwóch środowisk jest naszą misją. Efektywność projektów naukowych będzie bardzo znacząco podnoszona, ponieważ w obecnej perspektywie finansowej to biznes nimi zarządza. Mechanizmy premiujące współpracę nauki i biznesu to rdzeń programów NCBR – podkreśla prof. Chorowski.
O zaletach kooperacji nauki i biznesu mówią też przedsiębiorcy.
– Współpraca z uczelniami pozwoliła nam rozszerzyć zakres prac badawczo-rozwojowych, między innymi dzięki możliwości wykorzystania sprzętu, którym nasza firma nie dysponuje. Oprócz dostępu do specjalistycznych analiz i pomiarów mieliśmy także szansę na wymianę naszych spostrzeżeń, doświadczeń i wiedzy z pracownikami naukowymi Politechniki Warszawskiej i Poznańskiej. Dzięki uzyskanemu dofinansowaniu możemy urzeczywistniać ambitne przedsięwzięcia, a nie tylko o nich marzyć – mówi Rafał Białek, kierownik zarządzania projektami, Solaris Bus & Coach SA – firmy, która dzięki dotacjom podbija rynek pierwszym polskim autobusem klasy MEGA z wieloosiowym napędem hybrydowym zasilanymi gazowymi paliwami ekologicznymi.
WAŻNE TERMINY
Nabory wniosków:
● Szybka ścieżka – Projekty B+R przedsiębiorstw, www.ncbr.gov.pl
o Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa: do 29.07.2016 r.
o Duże firmy: do 30.12.2016 r.
● Badania na rynek – www.parp.gov.pl
o do 31 sierpnia 2016 r.
● programy regionalne – informacje o konkursach w Wyszukiwarce Dotacji na portalu www.FunduszeEuropejskie.gov.pl oraz na stronach programów regionalnych.
Informacje o dofinansowaniu są również udzielane w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich. Ich lista znajduje się na stronie: www.FunduszeEuropejskie.gov.pl/punkty
PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
Więcej bezpłatnych informacji znajdziesz na www.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich.
