Większość zarządów województw przedstawiła wreszcie projekty regionalnych programów operacyjnych, które będą finansowane z budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Środki z tej perspektywy to ostatni tak duży zastrzyk z funduszy unijnych. Dlatego tak ważne jest optymalne ich wykorzystanie.
Pieniądze z Unii
Z analiz regionalnych programów operacyjnych wnioskować można, że priorytetem województw na lata 2014-2020 będą innowacje i jeszcze raz innowacje. Oczekuje się, aby były wdrażane nie tylko w przedsiębiorstwach - innowacyjna ma być nawet edukacja. Zbieżny z tym jest także kolejny ważny priorytet, czyli cyfryzacja. Następny to kompleksowa rewitalizacja, zarówno w wymiarze infrastrukturalnym, jak i społecznym. Zmieniamy otoczenie terenów zdegradowanych, ale pamiętamy o społeczeństwie zamieszkującym te tereny i również do nich kierujemy konkretne wsparcie umożliwiające zmianę postaw życiowych oraz determinujące dalsze losy tych ludzi. Tak jak w minionej perspektywie, ciągle mamy wiele do zrobienia w obszarze środowiska naturalnego, transportu, dziedzictwa kulturowego czy gospodarki niskoemisyjnej – te ważne cele minionej perspektywy pozostają nadal aktualne. Zdecydowanie większa uwaga w latach 2014-2020 w porównaniu do lat wcześniejszych zostanie poświęcona zauważalnemu procesowi starzenia się społeczeństwa – środki regionalne nowej perspektywy wspierać będą zarówno infrastrukturę placówek opieki nad osobami starszymi, jak i działania miękkie przeznaczone dla tej części społeczeństwa, takie jak profilaktyka, programy zdrowotne, działania aktywizujące. Nadal inwestować będziemy w edukację, począwszy od dzieci w wieku do lat trzech, aż po kształcenie ustawiczne dorosłych.
Spośród 16 województw tylko 4 nie ogłosiły jeszcze harmonogramów naboru wniosków. Jest już nawet pierwszy konkurs z nowej perspektywy.
W zależności od województwa harmonogramy mają różną postać. Są regiony, które precyzują dokładnie miesiąc planowanego ogłoszenia konkursu, wskazują typy projektów, które będą dofinansowane, podają alokację środków przeznaczoną na konkurs. Są takie, w których harmonogramy są dość ogólnikowe – znany jest tylko kwartał, w którym planowane jest przeprowadzenie naboru, jak również nazwa działania, w ramach którego będzie prowadzony. Wiele zarządów województw wskazuje, że ogłoszenie pierwszych konkursów możliwe będzie np. po pojawieniu się odpowiednich rozporządzeń i wytycznych na poziomie krajowym. Stąd też zastrzeżenia zarządów, że terminy naborów mogą się zmienić.
W II kwartale brak naborów dla jednostek samorządu.
W III i IV kwartale konkursy będą dotyczyć:
●e-usług publicznych (działanie 2.1),
●efektywności energetycznej w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym (działanie 3.3),
●wysokosprawnej kogeneracji (działanie 3.5),
●dziedzictwa kulturowego (działanie 4.3),
●ochrony i udostępniania zasobów przyrodniczych (działanie 4.4),
●drogowej dostępności transportowej – drogi lokalne (działanie 5.1),
●rewitalizacji zdegradowanych obszarów (działanie 6.3),
●inwestycji w edukację przedszkolną, podstawową i gimnazjalną (działanie 7.1),
●zapewniania dostępu do zatrudnienia (działanie 8.1),
●samozatrudnienia, przedsiębiorczości oraz tworzenia nowych miejsc pracy (działanie 8.2),
●godzenia życia zawodowego i prywatnego (działanie 8.3),
●aktywnego i zdrowego starzenia się (działanie 8.5),
●aktywnej integracji (działanie 9.1),
●dostępu do wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych (działanie 9.2),
●zapewnienia równego dostępu do edukacji przedszkolnej, podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej (działanie 10.1),
●poprawy dostępności i wspierania uczenia się przez całe życie (działanie 10.2).
W II kwartale:
Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna w regionie (Program Operacyjny 3)
●Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.
Region przyjazny środowisku (PO 4)
●Konkurs dotyczący zachowania, ochrony, promowania i rozwoju dziedzictwa naturalnego i kulturowego.
●Konkurs dotyczący wspierania inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy, rozwijanie systemów zarządzania klęskami i katastrofami.
Solidarne społeczeństwo i konkurencyjne kadry (PO 6)
●Dwa konkursy dotyczące inwestycji w infrastrukturę zdrowotną i społeczną zostaną ogłoszone w II kwartale.
●Dwa konkursy dotyczące inwestowania w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie przez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej zostaną ogłoszone w II kwartale.
Solidarne społeczeństwo (PO 9)
●Konkurs dotyczący aktywnego włączenia, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększania szans na zatrudnienie (ogłoszenie i nabór w II kwartale 2015).
●Konkurs dotyczący wspierania przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do zatrudnienia zostanie ogłoszony w II kwartale.
Innowacyjna edukacja (PO 10)
●Konkurs dotyczący wyrównywania dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzania wiedzy, podnoszenia umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowania elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji.
●Dwa konkursy dotyczące lepszego dostosowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwienia przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacniania systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym przez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowanie programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się przez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami. Trzeci konkurs w tym zakresie przewidziano w IV kwartale 2015 r.
Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (PO 11)
●Konkurs dotyczący strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.
Brak naborów w II kwartale.
W III i IV kwartale:
●Nabory w zakresie gospodarki wodno-ściekowej (m.in. sieci kanalizacyjne), dziedzictwa naturalnego, godzenia życia zawodowego z prywatnym (żłobki, aktywizacja zawodowa i inne), włączenia społecznego, usług społecznych i zdrowotnych, edukacji przedszkolnej, kształcenia ustawicznego w zakresie języków obcych i ICT, infrastruktury usług społecznych (żłobki i przedszkola).
Brak naborów w II kwartale.
W III kwartale:
●ograniczenie niskiej emisji w miastach – ZIT Zielona Góra (poddziałanie 3.3.3),
●przeciwdziałanie katastrofom naturalnym i ich skutkom – środki na wsparcie służb ratownictwa technicznego i przeciwpożarowego (działanie 4.1),
●poprawa dostępności i jakości edukacji przedszkolnej – projekty realizowane poza formułą ZIT (poddziałanie 8.1.1),
●wyrównanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie elementarnym realizowane przez ZIT Zielona Góra (poddziałania 8.1.3),
●wyrównanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie ogólnym oraz dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i zdrowotnych – ZIT Zielona Góra (poddziałania 8.2.3).
Nie przewidziano naborów w II kwartale.
W III kwartale:
e-usługi dla Mazowsza (poddziałanie 2.1.1)
●projekty związane z informatyzacją służby zdrowia oraz elektroniczną administracją (28 mln euro), dla różnego typu placówek ochrony zdrowia mających kontrakt z NFZ,
●wzmocnienie potencjału ochotniczych straży pożarnych (2,95 mln euro),
● aktywizacja społeczno-zawodowa osób wykluczonych (3,2 mln euro).
Większa dostępność do edukacji przedszkolnej (poddziałanie 10.1.4)
●na inwestycje, dzięki którym powstaną miejsca przedszkolne, także na prowadzenie zajęć dodatkowych oraz na wsparcie nauczycieli (2,2 mln euro),
Kształcenie dorosłych (poddziałanie 10.3.4)
●dotacje do projektów wspierających kształcenie i szkolenia zawodowe osób dorosłych (1,8 mln euro).
W II kwartale:
Ochrona środowiska, dziedzictwa kulturowego i naturalnego (PO 5)
Ochrona różnorodności biologicznej (działanie 5.1). Dofinansowanie projektów w zakresie:
●reintrodukcji, ochrony ex situ, ochrony in situ gatunków zagrożonych, ochrony i odbudowy zdegradowanych i zagrożonych siedlisk przyrodniczych, m.in. na obszarach parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody (w tym położonych na obszarach Natura 2000),
●tworzenia centrów ochrony różnorodności biologicznej na obszarach miejskich i pozamiejskich w oparciu o gatunki rodzime,
●budowy, rozbudowy, modernizacji i doposażenia obiektów oraz infrastruktury towarzyszącej, niezbędnych do realizacji zadań z zakresu ochrony różnorodności biologicznej oraz prowadzenia działalności w zakresie edukacji ekologicznej,
●podniesienia standardu bazy technicznej i wyposażenia parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody,
●opracowania planów/programów ochrony dla parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody ( w tym położonych na obszarach Natura 2000) oraz pozostałych obszarów cennych przyrodniczo (z wyłączeniem obszarów Natura 2000), inwentaryzacji przyrodniczej,
●tworzenia nowych oraz ochrony, pielęgnacji i konserwacji istniejących pomników przyrody, użytków ekologicznych, stanowisk dokumentacyjnych, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.
Nabór do pierwszego konkursu miał trwać do 11 maja (3,75 mln zł). W harmonogramie wskazano kwotę 15 mln zł – należy się spodziewać kolejnych konkursów w II kwartale.
Integracja społeczna (PO 8)
Dostęp do wysokiej jakości usług zdrowotnych i społecznych (działanie 8.1):
●- rozwój usług opiekuńczych nad osobami zależnymi (w tym starszymi i niepełnosprawnymi) z uwzględnieniem aspektu jakościowego (w tym deinstytucjonalizacja usług),
●wsparcie rodziny przeżywającej problemy opiekuńczo-wychowawcze, w tym w sytuacji zagrożenia utraty możliwości opieki nad dziećmi oraz wsparcie pieczy zastępczej,
●poprawa dostępu do mieszkań chronionych/ wspomaganych/treningowych.
Kwota przeznaczona na konkurs - 36 mln zł.
Włączenie społeczne (działanie 8.2)
●programy ukierunkowane na aktywizację społeczno-zawodową z zastosowaniem instrumentów m.in. aktywizacji edukacyjnej, społecznej, zawodowej,
●usługi reintegracji i aktywizacji społeczno-zawodowej,
●kompleksowa integracja dzieci i młodzieży wymagającej resocjalizacji.
Kwota przeznaczona na konkurs - 20 mln zł.
Wysoka jakość edukacji (PO 9)
Wsparcie kształcenia ogólnego (poddziałanie 9.1.1.)
●rozwój wśród uczniów tzw. kompetencji kluczowych oraz umiejętności i postaw niezbędnych do funkcjonowania na rynku pracy (kreatywność, innowacyjność, praca zespołowa),
●wykorzystanie metod eksperymentu w edukacji w celu podnoszenia jakości nauczania przedmiotów ścisłych,
●korzystanie z nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych przez kontynuację rządowego programu Cyfrowa szkoła (w zakresie komponentu e-nauczyciel, e-szkoła),
●indywidualizacja podejścia do ucznia, m.in. przez zapewnienie specjalistycznych narzędzi diagnostyki psychologiczno-pedagogicznej i prowadzenie terapii uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów niepełnosprawnych, realizacja indywidualnych planów rozwoju,
●doskonalenie kompetencji i kwalifikacji nauczycieli przy tworzeniu i realizacji procesu dydaktycznego w obszarze kształcenia umiejętności interpersonalnych i społecznych, korzystania z nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, wykorzystania metod eksperymentu naukowego w edukacji, a także zapewnienia diagnostyki psychologiczno-pedagogicznej i metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia,
●uzupełniające doradztwo edukacyjno-zawodowe,
●doposażenie, wyposażenie bazy dydaktycznej i naukowej szkół i placówek oświatowych w sprzęt do nauczania przedmiotów ścisłych przez doświadczenia i eksperymenty oraz sprzęt TIK.
Kwota przeznaczona na konkurs - 14,8 mln zł.
Wsparcie edukacji przedszkolnej (poddziałanie 9.1.3.)
●rozszerzenie oferty ośrodków wychowania przedszkolnego o zajęcia dodatkowe zwiększające szanse dzieci w ramach edukacji przedszkolnej,
●indywidualizacja pracy z dzieckiem 3-4-letnim, w tym o specjalnych potrzebach edukacyjnych, zakup specjalistycznego sprzętu i pomocy dydaktycznych do placówek wychowania przedszkolnego koniecznych do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym dzieci niepełnosprawnych,
●tworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego przy wykorzystaniu czy adaptacji istniejących budynków,
●dostosowanie i doposażenie istniejącej infrastruktury wychowania przedszkolnego.
Kwota przeznaczona na konkurs - 7,2 mln zł.
Harmonogram nie przewiduje naborów w II kwartale.
W III kwartale nabory mają dotyczyć: ochrony środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego (m.in. PO 4), cyfrowego Podkarpacia (PO 2).
W II kwartale:
Ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami (PO 6)
Ochrona zasobów bio- i georóżnorodności oraz krajobrazu (działanie 6.3.)
Konkurs planowany w maju-czerwcu 2015 r.
Kompetencje i kwalifikacje (PO 3)
Szkolnictwo zawodowe na rzecz konkurencyjności podlaskiej gospodarki – szkoły (działanie 3.3.)
Wzmocnienie potencjału i konkurencyjności gospodarki regionu (PO 1)
Promocja przedsiębiorczości oraz podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województwa - tereny inwestycyjne (działanie 1.4.)
Planowane ogłoszenie konkursu czerwiec-lipiec 2015 r.
Przedsiębiorczość i aktywność zawodowa (PO 2)
Działania na rzecz równowagi praca - życie - miejsca opieki nad dziećmi do lat 3 (działanie 2.2.)
Wsparcie dotyczyć będzie dotacji na udostępnianie usług w zakresie opieki nad dziećmi do 3 lat oraz dotacji dla pracodawców, w tym przedsiębiorców w stosowaniu rozwiązań na rzecz godzenia życia zawodowego z prywatnym przez granty na stanowisko w formie telepracy, świadczenia aktywizacyjne na zatrudnienie, szkolenia, doradztwo, działania informacyjne dotyczące elastycznych form pracy.
Konkurs planowany w maju-czerwcu 2015 r.
W II kwartale:
Edukacja (PO 3)
Upowszechnianie edukacji przedszkolnej – wsparcie ukierunkowane na tworzenie nowych miejsc edukacji przedszkolnej (działanie 3.1.)
Integracja (PO 6)
Integracja społeczno-zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poza terenem Obszaru Metropolitarnego Trójmiasta (poddziałanie 6.1.2.)
Konwersja (PO 8)
Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe (działanie 8.2.)
Środowisko (PO 11)
Ochrona różnorodności biologicznej (działanie 11.4.)
●dofinansowanie projektów polegających na opracowaniu planów ochrony dla parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody oraz realizacji zapisanych w nich działań,
●realizacja projektów dotyczących ochrony i przywracania wartości ekologicznych środowiska miejskiego, przede wszystkim polegających na zwiększaniu powierzchni obszarów zieleni w miastach.
W II kwartale:
Cyfrowe Śląskie (PO 2)
Wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych (działanie 2.1.)
●wsparcie rozwoju oraz zwiększenia dostępu obywateli i przedsiębiorców do cyfrowych usług publicznych,
●wsparcie cyfryzacji, w tym digitalizacji zasobów kulturowych, naukowych, planistycznych, geodezyjnych i kartograficznych, a także zapewnienie powszechnego, otwartego dostępu w postaci cyfrowej do tych zasobów.
Harmonogram nie precyzuje, czy nabór będzie dotyczył obu typów projektów. Konkurs nie będzie dotyczył e-zdrowia (20 mln zł).
Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów (PO 5)
Wzmocnienie potencjału służb ratowniczych (działanie 5.5.)
●wyposażenie jednostek ochotniczej straży pożarnej w sprzęt niezbędny do przeciwdziałania i usuwania skutków klęsk żywiołowych (2 mln zł).
Wzmocnienie potencjału edukacyjnego (PO 11)
Ograniczenie przedwczesnego kończenia nauki szkolnej oraz zapewnienie równego dostępu do dobrej jakości edukacji elementarnej, kształcenia podstawowego i średniego (działanie 11.1.)
●poprawa efektywności kształcenia ogólnego (poddziałanie 11.1.4) - 13,17 mln zł.
Pierwsze nabory wniosków w III i IV kwartale.
W II kwartale:
Edukacja (PO 8)
Wsparcie szkół i placówek prowadzących kształcenie ogólne oraz uczniów uczestniczących w kształceniu podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym w ramach Strategii ZIT dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego (działanie 8.3)
●kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych oraz właściwych postaw i umiejętności niezbędnych na rynku pracy,
●doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli prowadzących kształcenie w zakresie stosowania metod i form organizacyjnych sprzyjających kształtowaniu i rozwijaniu u uczniów kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy oraz właściwych postaw/umiejętności,
●indywidualizacja pracy z uczniem ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym ucznia młodszego i wsparcie uczniów zagrożonych przedwczesnym zakończeniem nauki szkolnej,
●tworzenie warunków dla nauczania opartego na metodzie eksperymentu,
●korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Upowszechnienie edukacji przedszkolnej oraz wsparcie szkół i placówek prowadzących kształcenie ogólne oraz uczniów uczestniczących w kształceniu podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym w ramach Strategii ZIT dla Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego (działanie 8.4.)
●tworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego,
●rozszerzenie oferty ośrodka wychowania przedszkolnego o dodatkowe zajęcia zwiększające szanse edukacyjne dzieci oraz wyrównujące zdiagnozowane deficyty,
●doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli placówek wychowania przedszkolnego, niezbędnych do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, w tym z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
●kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych oraz właściwych postaw i umiejętności niezbędnych na rynku pracy,
●doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli prowadzących kształcenie w zakresie stosowania metod i form organizacyjnych sprzyjających kształtowaniu i rozwijaniu u uczniów kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy oraz właściwych postaw/umiejętności,
●indywidualizacja pracy z uczniem ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym ucznia młodszego i wsparcie uczniów zagrożonych przedwczesnym zakończeniem nauki,
●korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Ponadto w II kwartale 2015 r. w ramach kontraktów samorządowych będą nabory na następujące działania:
1.13. – tworzenie i rozbudowa infrastruktury na rzecz rozwoju gospodarczego w ramach Kontraktów Samorządowych:
●kreowanie zachowań zasobooszczędnych,
●transport miejski,
●programy zapewnienia i zwiększenia dostępu do opieki nad dziećmi w wieku do lat 3,
●upowszechnienie edukacji przedszkolnej oraz wsparcie szkół i placówek prowadzących kształcenie ogólne oraz uczniów uczestniczących w kształceniu podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym;
8.9 – wsparcie szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe oraz uczniów uczestniczących w kształceniu zawodowym i osób dorosłych uczestniczących w pozaszkolnych formach kształcenia zawodowego w ramach kontraktów samorządowych,
9.5 – infrastruktura edukacji ogólnej w ramach kontraktów samorządowych,
9.7 – ośrodki popularyzujące naukę w ramach kontraktów samorządowych,
9.9 infrastruktura szkolnictwa zawodowego w ramach Kontraktów Samorządowych.
Województwa łódzkie, małopolskie, wielkopolskie, warmińsko-mazurskie nie przedstawiły jeszcze harmonogramów.