Bierzesz L4 na weekend? Można zyskać pieniądze, ale jest haczyk

Zwolnienie lekarskie na weekend może zaważyć na finansach osobistych i dostępnych dniach zasiłkowych. Z jednej strony wpływa na obniżenie miesięcznego wynagrodzenia, ale może też je podwyższyć. Sprawdź, jakie zasady obowiązują w 2025 roku. Kiedy L4 na dni wolne się opłaca, a kiedy lepiej go unikać.

Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, czy warto brać zwolnienie lekarskie, które obejmuje weekend. Decyzja o wzięciu L4 także na sobotę i niedzielę może mieć znaczący wpływ na finanse i limit dni zasiłkowych. Wyjaśniamy, jakie są zasady, komu i kiedy to się opłaca, jakie są potencjalne ryzyka związane ze zwolnienie lekarskim w dni wolne od pracy.

Zwolnienie lekarskie na weekend – podstawa prawna i zasady

Zwolnienie lekarskie, nazywane popularnie L4, to dokument wystawiany przez lekarza, który potwierdza czasową niezdolność pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych z powodu choroby, wypadku lub innych okoliczności zdrowotnych. Jego podstawowym celem jest usprawiedliwienie nieobecności w pracy i zapewnienie pracownikowi prawa do świadczeń finansowych w czasie trwania niezdolności do pracy.

Podstawowe informacje o udzielaniu zwolnienia lekarskiego w 2025 r. to:

• Forma dokumentu: Od 1 grudnia 2018 r. obowiązują zwolnienia elektroniczne (e-ZLA), które automatycznie trafiają do ZUS i pracodawcy.
• Prawo do świadczeń: Na jego podstawie pracownik może otrzymać wynagrodzenie chorobowe (przez 33 dni, a dla osób powyżej 50. roku życia – przez 14 dni) lub zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS.
• Wymogi prawne: Podstawą prawną regulującą zasady przyznawania zwolnień lekarskich są przepisy ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową, oraz art. 92 Kodeksu pracy.
• Zakres zastosowania: Zwolnienie może obejmować dni robocze, weekendy, święta, a także dni wolne według grafiku pracownika - słowem L4 może dotyczyć wszystkich dni w kalendarzu.

Zwolnienie lekarskie pełni kluczową rolę w ochronie pracowników, umożliwiając im powrót do zdrowia bez obawy o utratę wynagrodzenia czy miejsca pracy. Przepisy gwarantują pracownikom prawo do świadczeń finansowych za każdy dzień niezdolności do pracy, w tym za dni wolne, takie jak weekendy czy święta. Dzięki tym regulacjom, pracownicy mogą liczyć na wsparcie finansowe nawet w przypadku krótkotrwałych zwolnień obejmujących dni wolne od pracy.

Ciągłość zwolnienia lekarskiego – kluczowe zasady

W polskim systemie obowiązuje zasada ciągłości zwolnień lekarskich, co oznacza, że wszystkie dni niezdolności do pracy - w tym dni robocze, weekendy i święta - są wliczane do limitu 182 dni w roku. Przez ten okres pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy. Aby rozpocząć nowy okres zasiłkowy, konieczna jest co najmniej 60-dniowa przerwa między zwolnieniami, niezależnie od ich przyczyny. Jeśli nowe zwolnienie lekarskie obejmuje dni przypadające między wcześniejszymi zwolnieniami (np. weekend), te dni również wliczają się do limitu 182 dni. Dla pracowników często korzystających ze zwolnień lekarskich, zrozumienie tych zasad jest kluczowe.

Co się dzieje po przekroczeniu limitu 182 dni zwolnienia lekarskiego?

Pracownik, który wyczerpie limit 182 dni zwolnienia lekarskiego w roku kalendarzowym, traci prawo do zasiłku chorobowego. Po tym okresie możliwe są dwa scenariusze, w zależności od sytuacji zdrowotnej i pracowniczej:

• Świadczenie rehabilitacyjne: Jeśli pracownik nadal nie jest zdolny do pracy, ale istnieje szansa na odzyskanie tej zdolności, może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie to przysługuje maksymalnie przez 12 miesięcy (360 dni) i jest wypłacane przez ZUS. Aby je otrzymać, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku wraz z dokumentacją medyczną.
• Brak prawa do świadczeń: Jeśli pracownik nie spełnia warunków do uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego, a niezdolność do pracy się przedłuża, traci prawo do zasiłku i innych świadczeń. W takiej sytuacji może dojść do rozwiązania stosunku pracy z powodu długotrwałej niezdolności do pracy.

Co się dzieje, jeśli pracownik zachoruje po krótkiej przerwie od ostatniego zwolnienia?

Jeżeli pracownik zachoruje po krótkiej przerwie, kluczowe znaczenie ma długość tej przerwy:

• Przerwa krótsza niż 60 dni: Jeśli od ostatniego zwolnienia minęło mniej niż 60 dni, nowe zwolnienie zostanie potraktowane jako kontynuacja poprzedniego okresu niezdolności do pracy. W takim przypadku dni z nowego zwolnienia są wliczane do limitu 182 dni.
• Przerwa wynosząca co najmniej 60 dni: Gdy pracownik pozostawał zdolny do pracy przez 60 dni lub dłużej, nowe zwolnienie otwiera nowy okres zasiłkowy. Limit 182 dni liczy się od początku, niezależnie od przyczyny niezdolności do pracy.

Oto przykład sytuacji, który ilustruje powyższy problem: pracownik wyczerpał limit 182 dni zasiłku chorobowego z końcem września. W listopadzie wrócił do pracy, ale po 20 dniach ponownie zachorował:

• Jeśli przerwa wynosiła mniej niż 60 dni, nowe zwolnienie jest traktowane jako kontynuacja poprzedniego okresu, a pracownik nie otrzymuje zasiłku chorobowego. Może jednak ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne.
• Jeśli przerwa wynosiła co najmniej 60 dni, rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy, co oznacza, że pracownik ma prawo do kolejnych 182 dni zasiłku chorobowego.

Dzięki tym zasadom system uwzględnia zarówno ciągłość choroby, jak i możliwość pełnego powrotu do zdrowia przed kolejnym okresem chorobowym.

Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy – co przysługuje?

Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim może liczyć na różne formy wsparcia finansowego, w zależności od długości trwania zwolnienia:

• Wynagrodzenie chorobowe: Wypłacane przez pracodawcę przez pierwsze 33 dni (lub 14 dni dla pracowników powyżej 50. roku życia).
• Zasiłek chorobowy: Wypłacany przez ZUS po przekroczeniu okresu wypłat przez pracodawcę. Wynosi standardowo 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia.
• Świadczenia specjalne: W przypadku ciąży, wypadku przy pracy lub konieczności przeprowadzenia specjalistycznych badań, świadczenie wynosi 100%.
• Wysokość zasiłku i wynagrodzenia chorobowego: Wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy oblicza się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, z uwzględnieniem odprowadzanych składek.

Czy zwolnienie lekarskie na weekend się opłaca?

Zwolnienie lekarskie obejmujące weekendy może być korzystne, ale nie w każdej sytuacji. Warto wziąć pod uwagę:

• Świadczenia finansowe: Wynagrodzenie chorobowe za każdy dzień zwolnienia wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Wyjątkiem są ciąża, wypadek w pracy lub w drodze do pracy, gdzie świadczenie wynosi 100%.
• Limit dni zasiłkowych: Każdy dzień zwolnienia, w tym soboty i niedziele, zmniejsza roczny limit wynoszący 182 dni. W przypadku ciągłych problemów zdrowotnych, dni te mogą okazać się kluczowe.
• Praca w systemie zmianowym: Dla pracowników mających nieregularne grafiki pracy, L4 obejmujące dni wolne może pomóc uniknąć straty finansowej, ale równocześnie skraca czas, w którym można korzystać ze świadczeń.

Przykładem opłacalnej sytuacji może być przypadek pracownika, który zachorował w piątek, a jego zwolnienie obejmuje cały weekend i kolejne dni robocze. Dzięki temu nie traci wynagrodzenia za dni wolne, jednocześnie zyskując czas na regenerację.

L4 na cały tydzień czy L4 poniedziałku do piątku - które jest korzystniejsze?

Sytuacja, w której pracownik zachoruje w piątek i musi zdecydować, kiedy wziąć zwolnienie lekarskie, zależy od kilku czynników. Załóżmy, że pracownik jest zatrudniony od 5 lat i zarabia średnią krajową.

• Pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe za 7 dni (piątek, weekend, oraz kolejne dni robocze).
• Zgodnie z przepisami, świadczenie za te dni wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia.
• Weekend wlicza się do okresu zwolnienia, co oznacza, że pracownik zyskuje finansowo, nawet jeśli nie są to dni robocze.
• Pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia za weekend, ponieważ są to dni, w których formalnie nie występuje niezdolność do pracy.
• Świadczenie chorobowe obejmuje tylko 5 dni roboczych, co oznacza, że pracownik straci wynagrodzenie za dwa dni (sobotę i niedzielę).

Która opcja jest bardziej opłacalna? Zwolnienie od piątku do piątku wydaje się bardziej korzystne finansowo, ponieważ obejmuje również weekend, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe. Wybór zwolnienia od poniedziałku do piątku oznacza, że pracownik traci wynagrodzenie za weekend, nie zyskując żadnych dodatkowych korzyści.

Wniosek: Jeśli pracownik zachoruje w piątek, opłaca się wziąć zwolnienie od tego dnia, zamiast czekać do poniedziałku. Wynika to z faktu, że weekendowe dni zwolnienia wliczają się do okresu świadczeniowego i przynoszą dodatkowe wynagrodzenie chorobowe.

L4 na ostatni weekend miesiąca podwyższy wynagrodzenie

Teraz przyjrzyjmy się sytuacji, gdy L4 może podwyższyć całkowite wynagrodzenie za dany miesiąc. Jest to przypadek pracownika, który uległ wypadkowi w piątek po pracy i otrzymał zwolnienie lekarskie na sobotę i niedzielę – 30 i 31 stycznia (czyli sytuacja, gdy weekend to dwa ostatnie dni miesiąca). W takim przypadku pracownikowi przysługuje zarówno pełne wynagrodzenie za przepracowaną część stycznia, jak i świadczenie chorobowe za dwa dni zwolnienia lekarskiego.

Obliczenie pensji za styczeń:

Przyjmijmy, że pracownik zarabia 5000 zł brutto miesięcznie. Obliczenia będą wyglądały następująco:

• Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego: Wynagrodzenie miesięczne brutto pomniejszone o składki społeczne (13,71%): 5000zł−(5000zł×0,1371)=4314,50zł
• Dzienna podstawa wymiaru świadczenia chorobowego: Podstawa podzielona przez liczbę dni miesiąca: 4314,50zł/31dni=139,18zł/dzieńˊ
• Wynagrodzenie chorobowe za 2 dni zwolnienia: 139,18zł/dzień×80%×2dni=222,69zł.
• Całkowita pensja za styczeń: Pracownik otrzyma pełne wynagrodzenie za przepracowane dni (5000 zł brutto) oraz wynagrodzenie chorobowe za sobotę i niedzielę (222,69 zł brutto). Łączna kwota brutto wyniesie: 5000zł+222,69zł=5222,69zł.

W przypadku L4 przypadającego na dni wolne od pracy, jak w powyższym przykładzie, pracownik nie traci wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca, a dodatkowo zyskuje prawo do wynagrodzenia chorobowego za czas zwolnienia. To oznacza, że całkowita pensja za styczeń będzie wyższa niż w przypadku braku L4, co czyni tę decyzję finansowo korzystną.

L4 na weekend – korzyści i ryzyka

Zwolnienie lekarskie obejmujące weekendy może przynieść korzyści finansowe, ale należy pamiętać o jego konsekwencjach:

• Korzyści: Pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe także za dni wolne, co pozwala zminimalizować straty finansowe w przypadku krótkotrwałej niezdolności do pracy.
• Ryzyka: L4 na weekend skraca dostępny limit zasiłkowy, co w przypadku długotrwałych chorób może ograniczyć możliwość skorzystania z dalszych świadczeń.
• Wyjątki: W szczególnych sytuacjach, takich jak ciąża, świadczenie wynosi 100%, co może uczynić L4 bardziej opłacalnym.

Decyzja o wzięciu zwolnienia lekarskiego na weekend powinna być dokładnie przemyślana, biorąc pod uwagę zarówno bieżące korzyści finansowe, jak i długoterminowe konsekwencje.