14 dni płatnego L4 na rodzica. Pozostało niewiele czasu na wykorzystanie

Każdy pracownik, który musi opiekować się chorym członkiem rodziny, w tym - rodzicem, ma prawo do zwolnienia lekarskiego (L4) oraz zasiłku opiekuńczego. W artykule wyjaśniamy, kto może skorzystać z tego świadczenia, jakie dokumenty są potrzebne i jakie warunki trzeba spełnić, by uzyskać wsparcie finansowe od państwa.

W przypadku konieczności opieki nad chorym członkiem rodziny, można wziąć zwolnienie lekarskie. W takiej sytuacji ZUS oferuje możliwość pobierania zasiłku opiekuńczego. Świadczenie to przysługuje na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W artykule dowiesz się, komu przysługuje zasiłek, jakie formalności należy spełnić, oraz jakie są okresy, na które przyznawane jest to świadczenie.

Komu przysługuje zwolnienie lekarskie na rodzica?

Zwolnienie lekarskie na opiekę (L4) przysługuje każdemu, kto musi zająć się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny i posiada ubezpieczenie chorobowe. Prawo to reguluje ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ustawodawca przewidział możliwość uzyskania zwolnienia w sytuacji, gdy opieka nad bliską osobą jest konieczna z powodu choroby. Zwolnienie można otrzymać nie tylko na własne dziecko, ale także na inne osoby bliskie, o ile spełnione są określone warunki.

L4 przysługuje:

• rodzicom biologicznym i przysposobionym;
• osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem małżonka;
• osobom opiekującym się małżonkiem, dziadkami, teściami, wnukami, rodzeństwem, pod warunkiem wspólnego gospodarstwa domowego.

Kiedy można otrzymać zasiłek opiekuńczy? [WARUNKI]

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, które korzystają ze zwolnienia lekarskiego w związku z opieką nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Świadczenie to wypłacane jest z ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zasiłku mają osoby zatrudnione na umowę o pracę, prowadzące działalność gospodarczą oraz pracujące na umowę zlecenie, o ile odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe.

Warunki otrzymania zasiłku:

• posiadanie ubezpieczenia chorobowego, obowiązkowego lub dobrowolnego;
• brak znaczenia ma staż ubezpieczeniowy – nawet osoby ubezpieczone krótko przed wystąpieniem potrzeby opieki mają prawo do świadczenia;

L4 na rodzica. Ile dni zwolnienia lekarskiego można wziąć?

Długość zwolnienia lekarskiego zależy od wieku dziecka lub osoby, nad którą sprawowana jest opieka. Ustawodawca określił limity dni, w których można korzystać z zasiłku w zależności od sytuacji:

• 60 dni w ciągu roku kalendarzowego dla rodziców dzieci do 14. roku życia;
• 14 dni w przypadku opieki nad starszym dzieckiem lub innym członkiem rodziny (czyli rodzicem);
• 30 dni dla opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym powyżej 14 lat, ale poniżej pełnoletności.

Należy pamiętać, że dni przebywania na L4 sumują się w ciągu roku kalendarzowego - niewykorzystane dni nie przechodzą na kolejny rok. To oznacza, że pozostało już niewiele czasu na skorzystanie z limitu zwolnienia na opiekę w 2024 roku.

Łączna liczba dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni. Pamiętajmy, że limity dotyczą jednego rodzica, a nie łącznie obojga. Rodzice nie mogą jednocześnie korzystać ze zwolnienia na opiekę nad tym samym dzieckiem.

Zasiłek opiekuńczy na rodzica. Ile płatny?

Wysokość zasiłku opiekuńczego zależy od wynagrodzenia osoby ubiegającej się o świadczenie. W przypadku osób ubezpieczonych w ramach umowy o pracę, zasiłek wynosi:

• 80% podstawy wymiaru zasiłku,
• podstawą wymiaru jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy.

L4 na rodzica 2024. Jakie dokumenty są potrzebne?

Aby uzyskać zasiłek opiekuńczy, należy złożyć odpowiednie dokumenty w ZUS lub do pracodawcy. Kluczowe jest dostarczenie zwolnienia lekarskiego oraz formularza ZUS Z-3 (dla pracowników) lub ZUS Z-3b (dla osób prowadzących działalność gospodarczą).

Wymagane dokumenty to:

• zwolnienie lekarskie na chorego członka rodziny;
• wniosek o zasiłek ZUS Z-3 lub Z-3b;
• oświadczenie o braku innych osób, które mogłyby zająć się opieką.

Dokumenty należy złożyć w terminie 7 dni od wystawienia zwolnienia lekarskiego.

Kiedy nie można wziąć L4 na rodzica?

Zasiłek opiekuńczy nie może być jednak wypłacony, jeśli w gospodarstwie domowym są inni członkowie rodziny, zdolni do sprawowania opieki. Wyjątkiem są dzieci poniżej 2. roku życia, w przypadku których ZUS nie wymaga, aby inna osoba zapewniła opiekę. Oznacza to, że jeżeli w gospodarstwie domowym jest inna osoba mieszkająca z chorym rodzicem, która może się nim zająć to zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał. Np. jeżeli chorą matką będzie mógł się zająć zamieszkujący z nią ojciec.

Co tak naprawdę oznacza „pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym”? To pojęcie, które obejmuje zarówno codzienną współpracę w prowadzeniu domu, jak i wzajemne wsparcie finansowe między osobami. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 2017 r. (I OSK 1483/16) podkreślono, że wspólne gospodarstwo charakteryzuje się załatwianiem codziennych spraw domowych oraz pozostawaniem na częściowym lub całkowitym utrzymaniu osoby, z którą prowadzi się to gospodarstwo. Ważnym elementem jest także stałość takiej sytuacji.

Z kolei w doktrynie wskazuje się, że warunek ten można uznać za spełniony, nawet jeśli osoba przebywa we wspólnym gospodarstwie domowym tylko przez czas choroby. Przykładem może być córka, która opiekuje się chorą matką, mimo że na co dzień mieszka osobno (por. A. Rzetecka-Gil, Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz).

Zwolnienie lekarskie. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy – kiedy przysługuje?

ZUS przewiduje możliwość przyznania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Dotyczy on jednak wyłącznie sytuacji opieki nad dzieckiem, a nie pozostałymi członkami rodziny. Taka opcja występuje tylko w szczególnych przypadkach, takich jak:

• gdy matka dziecka pobierająca zasiłek macierzyński nie może opiekować się nowo narodzonym dzieckiem,
• gdy matka przebywa w szpitalu lub niezdolność do samodzielnej egzystencji uniemożliwia jej sprawowanie opieki,
• w przypadku porzucenia dziecka przez matkę.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje ojcu dziecka lub innemu członkowi najbliższej rodziny i może być przyznany nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia.