Wyjeżdżam na dłuższy czas do Francji. Przez kilka miesięcy będę wolnym słuchaczem na paryskim uniwersytecie. Potem rozpocznę studia. A w międzyczasie chciałbym też trochę popracować. Czy przez cały pobyt za granicą mogę się posługiwać wydaną w Polsce Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego – pyta pan Maciej.
Sprawa jest dość skomplikowana, a zatem po kolei. Osoba wyjeżdżająca do innego państwa unijnego po naukę w charakterze wolnego słuchacza może uzyskać EKUZ wydaną na takich zasadach, na jakich otrzymują ją turyści.
Osoby wyjeżdżające do kraju unijnego na studia otrzymają studencką EKUZ. Muszą jednak złożyć w NFZ wniosek o wydanie takiej karty (zaznaczając cel wyjazdu), dokumenty potwierdzające zgłoszenie do ubezpieczenia (przez rodziców, uczelnię itp.), dokument potwierdzający ubezpieczenie rodzica, który zgłosił studenta do ubezpieczenia (wystawiony nie wcześniej niż 90 dni przed złożeniem wniosku), zaświadczenie lub legitymację ze szkoły zagranicznej lub zaświadczenie z polskiej uczelni, że wysyła studenta za granicę. Zaświadczenie z uczelni zagranicznej powinno zawierać pełną jej nazwę z dokładnym adresem, imię, nazwisko i datę urodzenia studenta, dokładny termin studiów, informację, że ewentualne praktyki nie wiążą się z wynagrodzeniem. Zaświadczenie musi być opatrzone datą i podpisem. Jeżeli legitymacja lub zaświadczenie wystawione są w języku obcym, NFZ może zażądać od wnioskującego ich tłumaczenia przysięgłego na polski lub angielski.
Kolejna sprawa to „popracowanie w międzyczasie”. Od dnia podjęcia pracy osoba studiująca w innym państwie unijnym podlega ustawodawstwu tego państwa. Powinna zostać zatem zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, niezależnie od tego, czy obowiązek taki leży po stronie pracodawcy, czy pracownik powinien zgłosić się dobrowolnie. Niezgłoszenie się do ubezpieczenia może – w razie choroby lub wypadku – skutkować koniecznością opłacenia kosztów ewentualnego leczenia. Jeżeli osoba pracująca za granicą posłuży się polską EKUZ, NFZ może zażądać zwrotu kosztów. To samo dotyczy studentów odbywających płatne praktyki w krajach obcych.
Warto też wiedzieć, że wraz ze zgłoszeniem do zagranicznego ubezpieczenia studenta jego rodzic, który zgłosił go do ubezpieczenia w kraju, powinien go wyrejestrować. Student, który podjął pracę i ma własne ubezpieczenie, traci bowiem status członka rodziny.
Podstawa prawna
Art. 17–21, art. 32 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 (zmienionego przez rozporządzenie 987/2009). Art. 51–52 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).