Tabletka "dzień po" w aptece. Jak ma wyglądać wizyta? Znamy projekt rozporządzenia

Najpierw będzie rozmowa z farmaceutą w osobnym pokoju zapewniającym prywatność. Dopiero potem możliwe będzie wypisanie recepty na antykoncepcję awaryjną. Jak dokładnie ma wyglądać program pilotażowy umożliwiający uzyskanie przez dziewczęta powyżej 15 roku życia tabletki "dzień po"? Znamy projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia.

Znamy już projekt "Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie programu pilotażowego opieki farmaceuty sprawowanej nad pacjentem w zakresie zdrowia reprodukcyjnego", w ramach którego farmaceuta będzie mógł wypisać receptę na antykoncepcję awaryjną (tzw. pigułkę "dzień po") kobiecie, która ukończyła 15. rok życia. Jak będzie wyglądała taka procedura?

Antykoncepcja awaryjna - rząd wprowadza plan B

Już jakiś czas temu minister zdrowia Izabela Leszczyna zapowiedziała, że jeśli prezydent Andrzej Duda nie podpisze nowelizacji ustawy umożliwiającej kupno hormonalnych środków antykoncepcyjnych bez recepty, to rząd wprowadzi plan B. Chodzi o możliwość wystawienia recepty na pigułki "dzień po" przez farmaceutę.

Prezydent Duda wyraźnie zapowiedział, że ustawy nie podpisze, gdyż wprowadza ona "niezdrowe, chore i niebezpieczne dla dzieci" zasady. W związku z tym rząd szybko wprowadził plan B i przygotował rozporządzenie, które ma być furtką dla wprowadzenia możliwości kupna tabletek "dzień po" z pominięciem wizyty u lekarza. Projekt rozporządzenia ukazał się już w Rządowym Centrum Legislacji. Co z niego wynika?

Pigułka "dzień po" od farmaceuty w ramach programu pilotażowego

Rozporządzenie wprowadza nowy program pilotażowy, którego celem ma być "zwiększenie dostępności pacjentów do nowoczesnych metod antykoncepcji awaryjnej oraz zapewnienia kompleksowej opieki farmaceuty w aptekach nad pacjentami w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, szczególnie wobec młodzieży w wieku 15-18 lat".

Etapy programu - realizacja i ewaluacja

Program składa się z dwóch etapów: realizacji i ewaluacji.

• Pierwszy etap, trwający od wejścia w życie rozporządzenia, które planowane jest na 1 maja 2024 roku do 30 czerwca 2026 roku, obejmuje m.in. zawieranie umów z aptekami i prowadzenie działań zgodnie z programem.
• Drugi etap, rozpoczynający się w czerwcu 2025 roku i trwający do zakończenia programu, ma na celu ocenę skuteczności i efektywności programu w całości.

Recepta na tabletkę "dzień po". Kto ją otrzyma?

Programem pilotażowym zostają objęci pacjenci, którzy ukończyli w dniu zgłoszenia się do apteki 15. rok życia. W przypadku wątpliwości co do wieku pacjenta, farmaceuta będzie mógł go zweryfikować go w oparciu o dokument ze zdjęciem.

Co ważne, kobieta może skorzystać z programu pilotażowego nie częściej niż co 30 dni.

Które apteki wypiszą recepty na tabletki "dzień po"? Wymogi dla aptek i farmaceutów

Apteki, aby przystąpić do programu, muszą spełnić szereg wymogów. Apteki, które ich nie spełnią, nie będą mogły przystąpić do programu pilotażowego. Nie ma limitów - każda apteka, która zaaplikuje i spełni wymogi, będzie mogła wziąć w nim udział. Autorom rozporządzenia zależy na tym, aby pilotaż realizowały apteki z wszystkich województw, zarówno z terenów miejskich, jak i wiejskich.

Samo uczestnictwo w programie jest dobrowolne. Jeżeli konkretne apteki - pomimo spełnienia wszystkich poniższych warunków - nie będą chciały wziąć udziału w pilotażu, to nikt ich do tego nie przymusi. W programie nie będą mogły wziąć udziału punkty apteczne.

Jakie wymogi muszą spełnić apteki?

• muszą zawrzeć umowę o refundacji leków - hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających octan uliprystalu
• muszą posiadać ważne zezwolenie na prowadzenie apteki
• muszą zapewnić odpowiednie warunki przechowywania dokumentacji związanej z programem
• muszą posiadać odpowiednie warunki lokalowe - odrębne pomieszczenie zapewniające prywatność, w którym zostanie przeprowadzony wywiad (pokój opieki farmaceutycznej albo pomieszczenie administracyjno-szkoleniowe) oraz miejsce siedzące
• farmaceuci zatrudnieni w aptekach muszą posiadać prawo wykonywania zawodu farmaceuty, tytuł zawodowy magistra farmacji oraz co najmniej roczną praktykę w zawodzie.

Pigułka "dzień po" od farmaceuty. Jak będzie wyglądać wizyta w aptece?

Kobieta, która będzie chciała otrzymać receptę farmaceutyczną na antykoncepcję awaryjną, najpierw przejdzie wywiad. Wywiad ma przeprowadzić farmaceuta i powinien on się odbywać w osobnym pomieszczeniu, zapewniającym prywatność.

Jakie pytania będzie zawierał wywiad z farmaceutą?

Jak czytamy w rozporządzeniu, wywiad będzie obejmował:

• ustalenie przyczyny zasadności wydania produktu leczniczego będącego środkiem antykoncepcji awaryjnej zawierającego w swoim składzie octan uliprystalu,
• omówienie zasad wykonywania badań służących samokontroli i interpretacji wyników badań uzyskiwanych za pomocą wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro pozwalających na rozpoznanie ciąży,
• omówienie zasad wykonywania badań służących samokontroli i interpretacji wyników badań uzyskiwanych za pomocą wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro służących do rozpoznawania chorób układu urogenitalnego u kobiet i mężczyzn,
• omówienie zasad farmakoterapii w okresie ciąży albo połogu,
• pouczenie pacjenta w zakresie zasadności objęcia leczeniem w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego, w zależności od rozpoznanego problemu zdrowotnego.

Kolejnym etapem wizyty jest już samo wystawienie przez farmaceutę na podstawie aktualnej wiedzy medycznej i danych z wywiadu - jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta polegającym na ryzyku wystąpienia nieplanowanej ciąży – recepty na antykoncepcję awaryjną.

Pieniądze dla farmaceutów. Ile apteka dostanie za wypisanie recepty?

Za przeprowadzenie wywiadu i wypisanie recepty farmaceutycznej na antykoncepcję awaryjną Narodowy Fundusz Zdrowia zapłaci 50 zł. Jak czytamy w rozporządzeniu, "finansowanie farmaceutycznych usług antykoncepcyjnych ma zapewnić aptekom odpowiednie środki na zapewnienie wysokiej jakości i kompleksowej opieki farmaceutycznej pacjentom".