Wyjątkiem od powyższej procedury jest możliwość zaocznego wystawienia recepty. Artykuł 42 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zezwala na wystawianie recept bez zachowania wyżej wymienionych obowiązków w wyjątkowych przypadkach. Przede wszystkim wtedy, gdy przyjmowanie leków jest niezbędne do kontynuacji leczenia, a potrzeba wystawienia recepty wynika ze stanu zdrowia pacjenta, zapisanego w dokumentacji medycznej. Opisane działanie jest ułatwieniem między innymi dla osób cierpiących na choroby przewlekłe. Jest to o wiele szybsza droga do zdobycia niezbędnego leku, gdyż pacjent nie jest zobligowany do wielomiesięcznego oczekiwania na wizytę.
Pacjent uzyskuje wtedy pomoc w ramach porady recepturowej. Zastępuje ona typową konsultację lekarską.
Chory, zainteresowany skorzystaniem z tej możliwości, powinien zwrócić się do przychodni lub poradni pod których opieką się znajduje i zgłosić potrzebę uzyskania „recepty zaocznej”. Przepisy nie wprowadzają obowiązku osobistego odbioru recepty. Dokument może odebrać każda osoba upoważniona przez chorego. Jeśli pacjent wyraził zgodę na przekazywanie recept osobom trzecim bez podawania ich personaliów, druk będzie mógł odebrać każdy, kto o to zwróci.
Fakt wystawienia „recepty zaocznej” zapisany zostanie w dokumentacji medycznej wraz z wzmianka o osobie odbierającej dokument.
Jak podkreśla Narodowy Fundusz Zdrowia decyzję o potrzebie i możliwości wystawienia „recepty zaocznej” podejmuje lekarz. Nawet jeśli chory spełnia warunki skorzystania z tej opcji, medyk może nie wydać zgody na przeprowadzenie porady recepturowej. Jeśli będzie miał jakiekolwiek wątpliwości, co do stanu zdrowia chorego lub dalszego przebiegu procesu leczenia, powinien skierować pacjenta na tradycyjną wizytę.