Ministerstwo Zdrowia ostrzega przed brakami leków. Na liście m.in. insuliny, Ozempic i leki na serce

Jesień 2025 miała przynieść stabilizację po letnich brakach antybiotyków. Zamiast tego Ministerstwo Zdrowia ogłosiło rekordowo długą listę antywywozową, która ma powstrzymać wywóz deficytowych leków za granicę. Na liście znalazły się preparaty stosowane codziennie przez miliony Polaków – od insulin, przez Ozempic, po inhalatory dla astmatyków.
Farmaceuci mówią wprost: „Dostawy się spóźniają, a część leków już trudno zamówić w hurtowniach.”

Leki dla cukrzyków – insuliny i Ozempic na liście antywywozowej

Nowe obwieszczenie to najpoważniejszy od miesięcy sygnał ostrzegawczy dla diabetyków. Wśród preparatów zagrożonych brakiem znalazły się niemal wszystkie kluczowe insuliny – Lantus, Levemir, Humalog, Gensulin, NovoRapid, Apidra, Fiasp i Polhumin. W zestawieniu pojawiły się też nowoczesne leki inkretynowe i flozyny, w tym Ozempic, Jardiance i Invokana. To właśnie te preparaty stosowane są dziś masowo zarówno w terapii cukrzycy typu 2, jak i leczeniu otyłości.

Ich brak może oznaczać poważne problemy w kontroli cukrzycy i przerwy w leczeniu. W niektórych aptekach pacjenci już słyszą: „proszę sprawdzić za tydzień”.

Leki na serce i nadciśnienie też zagrożone brakiem

Wśród 230 pozycji znalazły się też preparaty kardiologiczne, w tym Rosulip Plus (rosuwastatyna z ezetymibem), a także leki przeciwkrzepliwe jak Pradaxa (dabigatran). Farmaceuci ostrzegają, że pacjenci z chorobami serca, po udarach czy z migotaniem przedsionków mogą odczuć niedobory jako pierwsi – bo to właśnie te produkty są dziś kupowane w największych ilościach. Dla części pacjentów brak tych leków to ryzyko powikłań i hospitalizacji.

Astmatycy i chorzy na POChP: inhalatory na liście antywywozowej

Lista antywywozowa obejmuje także popularne inhalatory: Berodual, Atrovent, Formodual, Anoro Ellipta, Fostex i Budiair. Dla tysięcy Polaków z astmą czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) oznacza to konieczność wcześniejszego rezerwowania leków lub poszukiwania zamienników.

Farmaceuci ostrzegają, że to szczególnie niebezpieczne w sezonie infekcyjnym – brak leków wziewnych może doprowadzić do zaostrzeń choroby.

Leki onkologiczne i immunologiczne – zagrożone terapie ratujące życie

Niepokojąco wygląda również zestaw leków stosowanych w onkologii i terapii autoimmunologicznej. Wśród zagrożonych są Methotrexat-Ebewe, Sandostatin LAR, Myocet, Somatuline Autogel, Firmagon, Hyrimoz (adalimumab), a także immunoglobuliny Kiovig, Hizentra i Privigen. To leki, które ratują życie – ich braku nie da się zrekompensować żadnym odpowiednikiem.

Tabela: najważniejsze leki zagrożone brakiem dostępności (od 30.10.2025)

Pełną listę leków zagrożonych brakiem dostępności znajdziesz poniżej:

Co oznacza, że lek jest „zagrożony brakiem dostępności”?

• To nie oznacza, że lek zniknął całkowicie z rynku. Ministerstwo Zdrowia uznaje produkt za „zagrożony”, jeśli brakuje go w co najmniej 5 proc. aptek w jednym województwie.
• Takie leki trafiają na tzw. listę antywywozową – i od tego momentu nie mogą być wywożone z Polski bez zgody Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego.
• Dla pacjentów to znak, że mogą wystąpić czasowe braki w aptekach, a receptę warto realizować z wyprzedzeniem.

Skąd się biorą braki leków?

Eksperci wskazują kilka głównych przyczyn:

• Wzrost popytu na niektóre leki (np. Ozempic używany do odchudzania).
• Przerwy w produkcji lub kontrole jakości w fabrykach.
• Eksport równoległy – firmy hurtowe wywożą preparaty, które za granicą sprzedają się drożej.
• Problemy logistyczne i opóźnienia w łańcuchu dostaw.
• Nagłe skoki zachorowań w sezonie infekcyjnym.

Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że sytuacja jest monitorowana, ale farmaceuci alarmują: „lista jest coraz dłuższa, a dostawy coraz trudniejsze”.

Braki dotyczą także mleka i preparatów dla niemowląt

Wśród pozycji z obwieszczenia znalazły się także specjalistyczne mleka i diety eliminacyjne – Bebilon Pepti, Neocate, Nutramigen LGG Complete czy Puramino. To produkty niezbędne dla dzieci z alergiami lub niedoborami enzymatycznymi. Ich brak oznacza realne ryzyko niedożywienia u najmłodszych pacjentów.

Najczęstsze pytania o braki leków w aptekach (FAQ)

Czy te leki całkowicie znikną z aptek?
Nie. Oznacza to, że ich dostępność jest ograniczona i mogą wystąpić braki w niektórych województwach.

Czy można je sprowadzić z zagranicy?
Tylko za zgodą GIF – w przeciwnym razie eksport i import są ograniczone.

Czy farmaceuta może zaproponować zamiennik?
Tak, jeśli istnieje równoważny preparat z tą samą substancją czynną.

Czy pacjenci powinni wykupić leki na zapas?
Zaleca się realizację recepty z wyprzedzeniem, ale nie masowe wykupywanie – to może pogłębić problem.

Podstawa prawna i dokumenty

• Obwieszczenie Ministra Zdrowia z 22 października 2025 r. w sprawie wykazu produktów zagrożonych brakiem dostępności (Dz. Urz. Min. Zdrow. poz. 77).
• Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. (Dz.U. 2025, poz. 750, 905, 924 i 1416).
• Komunikat Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego o monitorowaniu braków leków (październik 2025).
• Dane z Ministerstwa Zdrowia i Systemu Monitorowania Obrotu Produktami Leczniczymi.