Dowody uzyskane w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonej kontroli w podmiocie leczniczym mogą być użyte w procesie cywilnym o zapłatę kar umownych wynikających z kontraktu z NFZ – orzekł Sąd Najwyższy.
Fundusz przeprowadził kontrolę w spółce L., prowadzącej pracownię diagnostyki radiologicznej. Wykonywano w niej wiele badań refundowanych na podstawie kontraktu z NFZ. I stwierdzono różne nieprawidłowości w jego realizacji, dlatego nałożono kary umowne na ponad 56 tys. zł. Fundusz nakazał też zwrot blisko 11 tys. zł z tytułu refundacji badań.
Spółka odmówiła zapłaty. Jej zdaniem NFZ naruszył przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a skoro tak, to negatywne efekty kontroli nie powinny mieć przełożenia na sankcje cywilnoprawne w postaci np. obowiązku zapłaty kar umownych.
Sąd I instancji nie dopatrzył się naruszeń i uznał za zasadne roszczenia NFZ. Z kolei rozpatrujący apelację spółki sąd II instancji powziął wątpliwości, czy dowody zebrane przez NFZ w toku kontroli w podmiocie leczniczym, przeprowadzonej z naruszeniem przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, mogą być skutecznie przedstawione jako dowody w procesie cywilnym.
Wątpliwości te przedstawił Sądowi Najwyższemu, ale ten odmówił udzielenia odpowiedzi w formie uchwały. Uzasadniając orzeczenie, wskazał, że sąd pytający w istocie miał sprecyzowany pogląd na tę kwestię i w tej sytuacji pytanie prawne było bezprzedmiotowe. Wyjaśnił, że kluczowa jest wykładnia art. 77 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.). Przepis ten stanowi, że dowody przeprowadzone w toku kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na jej wyniki, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnoskarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy. Brak w tym katalogu postępowania cywilnego wskazuje na celowe działanie ustawodawcy.
– Proces dotyczący realizacji kontraktu z NFZ i należności z tego tytułu jest zaś procesem cywilnym, gdyż umowy te oparte są na przepisach k.c. i z tych unormowań wynikają także sankcje – stwierdził sędzia Zbigniew Kwaśniewski.
ORZECZNICTWO
Postanowienie Sądu Najwyższego z 10 marca 2017 r., sygn. akt III CZP 116/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia