Budowany odcinek Pomorskiej Kolei Metropolitalnej z Gdańska-Wrzeszcza m.in. na Lotnisko Lecha Wałęsy to pierwsza od 1989 r. nowa linia kolejowa w Polsce. Jej łączna długość wyniesie prawie 20 km. Dużo, bo w ciągu ostatnich 25 lat PKP otwierały wyłącznie krótkie łączniki będące uzupełnieniem sieci, np. na Lotnisko Chopina w Warszawie i do Portu Lotniczego Lublin w Świdniku. Budimex kończy właśnie budowę linii. Zaawansowanie robót sięga 90 proc. Tym razem nie jest to inwestycja PKP, lecz samorządu.
– Jeszcze w lutym ogłosimy duży przetarg na obsługę wszystkich linii kolejowych na terenie Pomorza, których organizatorem jest samorząd wojewódzki. Łącznie to 10,5 mln pociągokilometrów rocznie – deklaruje wicemarszałek Pomorza Ryszard Świlski. Umowa obejmie usługi dzisiaj świadczone na terenie województwa przez Przewozy Regionalne i SKM Trójmiasto. Trzecim elementem będzie obsługa właśnie linii 248, zbudowana na zlecenie spółki celowej Pomorska Kolej Metropolitalna.
– Niewykluczone, że zamówienie będzie podzielone na pakiety przewozowe. Umowy będą miały charakter wieloletni. Okres ich trwania jest elementem analiz – zastrzega marszałek Świlski. To nowość, bo dotychczas przewozy były zlecane w umowach rocznych. Pomorze dostosowało się tym samym do rządowych sugestii. O wydłużenie umów apelowała do wszystkich marszałków spółka Przewozy Regionalne, która ma być oddłużana za pośrednictwem rządowej Agencji Rozwoju Przemysłu kosztem 700 mln zł.
Moratorium dla tranzytu to tylko częściowy sukces
Moratorium dla tranzytu to tylko częściowy sukces

Zobacz również
– Zlecenie będzie zapewne podzielone na pakiety – przewiduje Marcel Klinowski, szef zespołu ds. transportu stowarzyszenia Republikanie. – Spodziewam się, że przydzielenie dotychczasowych zadań Przewozom Regionalnym i SKM Trójmiasto jest formalnością. Cała gra toczy się jednak o to, kto przejmie obsługę prestiżowego projektu PKM, dla którego zakupiono tabor ze środków unijnych – dodaje. Jak tłumaczy ekspert, na rynku nie ma przewoźników zdolnych – bez wcześniejszych zakupów taboru – od nowego roku przejąć w województwie zadania Przewozów Regionalnych albo trójmiejskiej SKM (ta na dodatek posiada tabor obsługujący perony o wysokości 960 mm).
Inaczej jest z linią PKM, dla której tabor jest zamówiony – to bardzo łakomy kąsek. Spółka w październiku ma zostać rozwiązana, a nabyte przez nią pociągi przejmie zwycięzca lutowego przetargu. PKM kupi w Pesie 10 spalinowych pociągów (linia nie będzie zelektryfikowana). Zakup taboru pochłonie 114 mln zł, z czego 70 mln zł UE dorzuci jeszcze w ramach budżetu 2007–2013. – Pierwszy i drugi pojazd zamierzamy przekazać w marcu, potem kolejno dwa w kwietniu i dwa w maju. Dwa pierwsze pojazdy są już w montażu, trzeci na etapie budowy konstrukcji. Zakończenie dostaw 10 pojazdów planujemy 31 sierpnia – mówi Michał Żurowski z Pesy. Ta ostatnia data oznacza, że terminy będą wyjątkowo napięte, bo pierwsze pociągi dla PKM obłożona zamówieniami Pesa miała dostarczyć już pod koniec 2014 r. – Oddanie nowej linii do użytku planujemy 1 września – mówi Tomasz Konopacki, rzecznik PKM. Na razie nie wiadomo też, kiedy się zacznie czasochłonna procedura homologacyjna – to kolejne potencjalne zagrożenie dla terminu. A największa niewiadoma dotyczy tego, kto będzie świadczył usługi przewozowe na nowej linii. Za kulisami odbywa się gra o to, kto wjedzie nowymi, zamówionymi pociągami na nowe tory PKM. – Jesteśmy potencjalnie zainteresowani udziałem w postępowaniu, chociaż nie znamy szczegółów i warunków przetargu – zastrzega Marcin Głuszek, dyrektor sprzedaży w SKM w Trójmieście.
Ta spółka w 44 proc. należy do PKP, 20 proc. ma Skarb Państwa, a reszta udziałów należy do pomorskich samorządów. Jej atutem może być doświadczenie w obsłudze ruchu aglomeracyjnego. Minusem – to, że dotychczas realizowała przewozy tylko taborem elektrycznym. Tego problemu nie mają Przewozy Regionalne. Nieoficjalnie wiemy, że ta spółka również ostrzy sobie zęby na PKM, chociaż jednoznacznej deklaracji nie uzyskaliśmy. – Wypowiemy się szerzej, kiedy będą już znane warunki przetargu – ucięła rzeczniczka Przewozów Marta Milewska.
Zainteresowanie PKM potwierdzili nam za to przedstawiciele Arrivy RP. Ten przewoźnik w 2010 r. został przejęty przez Deutsche Bahn. Przemawiają za nim wskaźniki efektywności – najwyższe na polskim rynku kolejowym. Arriva bardzo chce się rozwijać. Obecnie obsługuje 70 proc. przewozów w województwie kujawsko-pomorskim. – Zamówienie weźmie jeden z trzech przewoźników. Przetargu na przewozy jednak jeszcze nie ogłoszono. Będzie duży pośpiech, co generuje dodatkowe ryzyko i pewnie będzie miało wpływ na koszt każdego kilometra z pasażerami – ostrzega Marcel Klinowski.
Arriva obawia się jednak, że ogłaszanie przetargu dopiero w lutym to gra na korzyść spółek, w których samorząd ma udziały. – Proces budowy trwa dwa lata, wszystko zgodnie z harmonogramem. Co stało na przeszkodzie, aby przetarg ogłosić np. rok temu, żeby zapewnić jego realną konkurencyjność? – pyta Joanna Parzniewska, rzecznik Arriva RP. – Każdy miesiąc zwłoki powoduje, że udział przewoźników spoza regionu jest utrudniony. Rozstrzygnięcie jest de facto znane bez ogłaszania postępowania – twierdzi.
Czy można było sprawę rozwiązać inaczej, np. wybrać przewoźnika, który sam zapewni sobie tabor? Samorząd, który ma udziały w spółkach Przewozy Regionalne i SKM Trójmiasto, uniknął powoływania kolejnego przewoźnika i związanej z tym czasochłonnej certyfikacji. – Skoro do wzięcia były środki unijne, samorząd podszedł do sprawy zdroworozsądkowo, biorąc na siebie zakup taboru. W przeciwnym wypadku musiałby ogłaszać przetarg na przewoźnika nawet dwa lata przed oddaniem linii do użytku, nie znając jej wszystkich parametrów. Mając własny tabor, może uruchomić przewozy w 2015 r. i zdążyć z rozliczeniem unijnych dotacji w ramach puli 2007–2013 – mówi Marcel Klinowski.

668 mln zł dołożyła UE do infrastruktury PKM; to 85 proc. wartości inwestycji

18 tys. km liczy sieć torów PKP; w 1989 r. było 26 tys. km

5 mln pasażerów rocznie według studium wykonalności ma przewozić PKM