W dniu 31 marca operator Aero2 świadczący usługi bezpłatnego internetu o prędkości na poziomie nie większym niż 512 kb/s wprowadził do swojej usługi mechanizm kodów CAPTCHA. Internauci twierdzą, że nie miał do tego prawa. Urząd Komunikacji Elektronicznej poprosił operatora o wyjaśnienia.

Oferta BDI (Bezpłatny Dostęp do Internetu) w Aero2 to mobilny dostęp do internetu umożliwiający połączenie z siecią za pośrednictwem urządzeń mobilnych, który świadczony jest w technologii HSPA+ (900 MHz) lub LTE (2600 MHz). BDI nie jest ofertą komercyjną, związane są z nim pewne ograniczenia:

- dostępny jest wyłącznie w sieci Aero2
- prędkość transmisji danych dla każdego Korzystającego jest na poziomie nie większym niż 512 kb/s
- zgodnie z Regulaminem BDI, Aero2 nie gwarantuje dolnej granicy prędkości udostępniania BDI.
- każdorazowe nieprzerwane i bezpłatne połączenie z siecią Internet nie przekracza jednorazowo 60 minut licząc od momentu nawiązania takiego połączenia


Właśnie te ostatnie ograniczenie wprowadziło posiadaczy oferty Aero2 we wściekłość. Mechanizm CAPTCHA (Completely Automated Public 'Turing test' to tell Computers and Humans Apart) – automatyczny system do rozróżniania, czy z komputera korzysta człowiek czy automat.

Dlaczego Aero2 wprowadził ten mechanizm?

Jak informuje operator wdrożenie związane jest z rosnącym zainteresowaniem BDI i ma na celu ograniczenie niestandardowych działań, które wykorzystuje część korzystających i potwierdzenia, że z BDI korzysta człowiek a nie maszyna.
Mechanizm CAPTCHA będzie kontrolował czas trwania bezpłatnego połączenia z siecią Internet, tak aby nie przekraczało jednorazowo 60 minut licząc od momentu nawiązania takiego połączenia. Po upływie 60 minut połączenia, sesja zostanie rozłączona. Aby ponownie uzyskać dostęp do Internetu należy rozwiązać kod CAPTCHA.

Internauci grzmią

W sieci pojawiły się bardzo negatywne komentarze wobec Aero2 , szczególnie na oficjalnym profilu operatora na Facebook’u. Klienci są niezadowoleni z konieczności odnawiania sesji co 60 minut i wpisywania kodu. Pojawiły się zarzuty o naruszenie decyzji rezerwacyjnej przez operatora. Odrzucił je Urząd Komunikacji Elektronicznej, uznając, że Aero2 miał prawo do wprowadzenia tego mechanizmu.

Jak informuje UKE spółka Aero2 udostępnia bezpłatny dostęp do Internetu (BDI) na podstawie decyzji wydanej przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 10 listopada 2009 r., zmieniona decyzją Prezesa UKE z dnia 4 września 2012 r., a dotycząca rezerwacji na rzecz Aero2 częstotliwości z zakresu 2570-2620 MHz. Graniczną datą wygaśnięcia BDI jest 21 grudnia 2016 r., po upływie którego Spółka Aero2 nie będzie miała obowiązku świadczenia BDI.

W omawianych decyzjach Prezes UKE zobowiązał Aero2 do:

1) przeznaczenia, co najmniej 20% pojemności sieci na świadczenie BDI i świadczenia usług odpłatnych, wyłącznie wówczas, gdy równocześnie na tym samym obszarze i w tym samym czasie zostanie zapewniony BDI;

2) zapewnienia dostępu przez sieć o charakterze otwartym i udostępnienia go nieoznaczonemu gronu odbiorców, analogicznie do działających punktów dostępowych WiFi (tzw. hot spoty);

3) wprowadzenia i zapewnienia mechanizmu zarządzania ruchem w sieci, który zapewni:
• czas jednorazowego dostępu do BDI na poziomie nie dłuższym niż 60 minut;
• prędkość dostępu na poziomie nie mniejszym niż 128 kb/s i nie większym niż 256 kb/s w ciągu pierwszych 12 miesięcy oraz nie mniejszym niż 256 kb/s i nie większym niż 512 kb/s w okresie kolejnych 36 miesięcy;

4) zapewnienia, że ograniczenia treści i protokołów dostępnych dla użytkowników korzystających z BDI, nie będą dalej idące niż takie same ograniczenia stosowane dla użytkowników usług płatnych;

5) zagwarantowania, takiej organizacji i konfiguracji sieci oraz jej funkcjonalności, która zapewni interoperacyjność z dostępnymi na rynku urządzeniami końcowymi.

UKE mówi jasno - wszystko zgodnie z prawem

UKE zaznacza, iż wskazane w decyzji rezerwacyjnej wymagania dotyczące wprowadzenia i utrzymania mechanizmu zarządzania ruchem w sieci dotyczą jedynie nieodpłatnego powszechnego dostępu do sieci Internet z wykorzystaniem częstotliwości z zakresu 2570 – 2620 MHz. W rezerwacji nie zostały zamieszczone natomiast inne wymagania dla Spółki które ma stosować oraz ograniczenia, których nie mogłaby wykorzystać.

Niemniej jednak na podstawie wpływu do Urzędu znacznej ilości zapytań konsumentów w sprawie wprowadzenia do korzystania z BDI kodu Captcha Urząd wystąpił do Aero2 o przedstawienie wyjaśnień. Dokonana przez UKE analiza przesłanych wyjaśnień oraz wykonywania obowiązków przez Aero2, nie wskazuje na niewykonywanie przez Spółkę zobowiązań określonych ww. decyzją - poinformował nas Urząd.

Należy podkreślić, iż dostarczana przez Aero2 BDI jest niekomercyjną forma dostępu, z tytułu której Spółka nie pobiera opłat abonamentowych. Obecnie wzrost popularności BDI powoduje, że zmalała efektywność w rzeczywistym zapewnieniu przez Aero 2 usługi zgodnie z decyzją rezerwacyjną. W praktyce korzystania z BDI przerwana sesja jest automatycznie łączona ponownie przez oprogramowanie sterujące urządzeniem z którego korzysta użytkownik BDI, praktycznie bez konieczności ingerowania przez korzystającego w ten proces. Jak się okazuje w rezultacie ponad połowa użytkowników BDI korzysta z automatycznego wznawiania sesji, wydłużając znacząco czas sesji efektywnej, co ma negatywny wpływ na dostępność BDI dla wszystkich zainteresowanych - czytamy w przesłanym do nas oświadczeniu.

Aero2 wprowadza mechanizm CAPTCHA w bezpłatnym dostępie do internetu
Aero2 wprowadza mechanizm CAPTCHA w bezpłatnym dostępie do internetu

Zobacz również

UKE zauważa również, iż Aero2 zapewnia BDI drogą radiową, w ramach możliwości technicznych, co wiąże się z tym, że jego jakość zależy od ilości Użytkowników korzystających w jednym czasie z usługi. Jak wynika z przedstawionych przez Spółkę statystyk od stycznia 2013 r. średnio każdy korzystający z BDI generuje ponad 2,5 GB transferu miesięcznie, a 17% użytkowników ściągnęło miesięcznie więcej niż średnio komercyjny użytkownik sieci. Tak wysoki wolumen ściągania danych wynika właśnie z automatycznego wznawiania sesji co z kolei powoduje ograniczony dostęp innym potencjalnie zainteresowanym, którzy chcieliby skorzystać z ofert BDI.

Osoby słabo widzące też będą mogły korzystać z Aero2

Wprowadzenie przez Aero2 konieczności wpisywania przez użytkowników BDI po każdej zakończonej sesji kodu Captcha może ograniczyć i utrudnić użytkownikom korzystanie z tej usługi jednakże z drugiej strony zwiększy powszechność dostępu do BDI, w szczególności wśród osób wykluczonych cyfrowo, nie mających innej formy dostępu do Internetu, używających BDI jako dostęp do wiadomości i poczty, czy przeglądania stron www, a nie do ściągania wszelkiego rodzaju plików muzycznych, filmów, czy też do prowadzenia działalności gospodarczej, jak również ma na celu poprawę stopnia przestrzegania przez użytkowników BDI zawartego w decyzji rezerwacyjnej obowiązku aby jednorazowa sesja nie trwała dłużej niż 60 min, a także zmniejszenia ryzyka zaburzenia konkurencji względem ofert komercyjnych - informuje Urząd.

Ponadto wprowadzenie kodów, może utrudnić wykorzystanie BDI np. przez osoby słabo widzące, czy też wykorzystanie BDI w urządzeniach z małym ekranem, jednak kwestie te nie są regulowane decyzją. Niemniej jak Spółka zapewnia mechanizm, który zamierza wprowadzić przewiduje także korzystanie przez osoby o ograniczonej zdolności widzenia. Odnosząc się zaś do tego czy wprowadzenie kodu Captcha naruszy pkt. 4. c. c) decyzji wskazać należy, iż decyzja stanowi jedynie, że jakiekolwiek ograniczenia treści lub protokołów dostępnych dla użytkownika korzystającego z dostępu nieodpłatnego nie będą dalej idące niż takie same ograniczenia stosowane dla użytkownika korzystającego z usług odpłatnych - brzmi dalej komentarz.

W związku z powyższym, dopóki nie zaistnieje sytuacja różnicująca przez Spółkę ograniczenia treści lub protokołów dostępnych dla użytkownika korzystającego z BDI oraz dostępnych dla użytkowników korzystających z usług odpłatnych, trudno mówić o naruszeniu zapisów decyzji - podsumowuje Urząd. Korzystający z Aero2 mają w takim razie dwa wyjścia: nie płacić i mieć trudności lub skorzystać z oferty komercyjnego operatora.

Aktualizacja: UKE zmienia front - chce wyjaśnień od Aero2 i zmiany prezentacji kodu CAPTCHA

W dniu 3 kwietnia Urząd Komunikacji Elektronicznej zwrócił się do spółki Aero2 o przedstawienie wyjaśnień oraz o rozważenie zmian formy prezentowania kodu captcha.

1 kwietnia 2014 r. spółka Aero2 wprowadziła mechanizm captcha dla użytkowników Bezpłatnego Internetu (BDI). W ciągu kilku pierwszych dni od wprowadzenia mechanizmu do Urzędu Komunikacji Elektronicznej wpłynęły liczne wnioski i zapytania użytkowników BDI dotyczące jego funkcjonowania. Z ich treści oraz przeprowadzonej przez Urząd wstępnej analizy funkcjonowania mechanizmu wynika, że sposób prezentacji kodu captcha stanowić może istotne utrudnienie nie tylko dla osób z dysfunkcją wzroku, słabo widzących oraz głuchoniemych, ale również dla użytkowników nie posiadających żadnego stopnia niepełnosprawności narządu wzroku.

Urząd Komunikacji Elektronicznej wychodząc naprzeciw oczekiwaniom użytkownikom BDI wystąpił do spółki Aero2 o przedstawienie wyjaśnień, rozważenie zmian formy prezentowania kodu oraz przedstawienie końcowych efektów rozmów z organizacjami zrzeszającymi osoby niepełnosprawne.

Źródło: UKE, własne