Zameldowanie nie ma wpływu na prawo do gminnej karty dużej rodziny

Posiadanie karty dużej rodziny (KDR) jest uzależnione od spełniania kryterium wielodzietności. Nie ma znaczenia, czy członkowie rodziny są zameldowani na terenie gminy.

Tak stwierdził wojewoda podlaski w rozstrzygnięciu unieważniającym uchwałę rady miejskiej w Wasilkowie. Podstawę do jej podjęcia stanowił art. 27 ust 2 ustawy z 5 grudnia 2014 r. w sprawie KDR (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1512). Rada gminy, powiatu oraz sejmik województwa mogą uchwalić samorządowy program przyznający uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych. W tym akcie prawa miejscowego w szczególności powinien być określony zakres podmiotowy programu i uprawnień należnych dużym rodzinom, a także zasady jego realizacji.

O karcie dużej rodziny decyduje to czy rodzina jest wielodzietna

Jednak w ocenie wojewody radni naruszyli wspomniane przepisy, ograniczając krąg osób, które mogą uczestniczyć w programie i korzystać z preferencji oferowanych w jego ramach. W uchwale znalazł się bowiem zapis wskazujący, że samorządową KDR mogą otrzymać osoby zameldowane w gminie Wasilków. Tymczasem jak podkreśla organ nadzoru z art. 4 ust. 1 ustawy o KDR wprost wynika, że prawo do posiadania tego dokumentu przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, przez którą rozumie się rodzinę, w której rodzic lub małżonek mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci. To oznacza, że otrzymanie oraz korzystanie z KDR jest uzależnione tylko od spełniania kryterium wielodzietności. Wojewoda dodaje, że to uzasadnione, bo ten dokument jest elementem polityki prorodzinnej. Skoro więc rada została upoważniona do ustanowienia w uchwale zakresu podmiotowego programu, to wypełniając tę kompetencję, powinna uwzględnić jedynie wymóg wielodzietności.

Liczy się miejsce zamieszkania a nie zameldowania

Organ nadzoru zwraca też uwagę na art. 9 ust. 1 ustawy, który zakłada, że kartę przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny wielodzietnej. Dlatego nie ma znaczenia fakt zameldowania na terenie danej gminy. Jednocześnie wprowadzenie takiej przesłanki jako warunku posługiwania się KDR narusza art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.), stanowiący, że mieszkańcy gminy z mocy prawa tworzą wspólnotę samorządową. Zameldowanie nie jest zaś kryterium, które determinuje przynależność do niej.

Z kolei pojęcie zamieszkania uregulowane zostało w art. 25 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). W rozumieniu tego przepisu miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której przebywa z zamiarem stałego pobytu. W efekcie kryterium zameldowania, którym posłużyła się w uchwale rada miejska dla ustalenia kręgu osób objętych programem KDR nie znajduje umocowania prawnego.