Już wiadomo, kiedy budynek użyteczności publicznej trzeba wyznaczyć jako budowlę ochronną

Zgodnie z art. 93 ust. 1 u.o.l.o.c. w budynkach użyteczności publicznej zapewnia się budowle ochronne, jeżeli jest to :

• uzasadnione potrzebą zapewnienia miejsc schronienia oraz
• możliwe ze względu na występujące w budynku rozwiązania techniczno-budowlane.

Natomiast rozporządzenie w par. 1 wskazuje, że budynkiem użyteczności publicznej, w którym organ ochrony ludności (czyli m.in. wójt, burmistrz, starosta, wojewoda) wyznacza budowlę ochronną, jest budynek posiadający co najmniej jedną kondygnację podziemną:

1) przeznaczony w całości lub w części na potrzeby:

a) administracji publicznej lub wymiaru sprawiedliwości, w którym swoją siedzibę ma organ administracji publicznej lub wymiaru sprawiedliwości, z wyłączeniem budynków zlokalizowanych na terenach zamkniętych określonych decyzją ministra obrony narodowej, w których nie są realizowane zadania użyteczności publicznej,

b) szpitala,

2) stale użytkowany w całości lub w części przez podmioty ochrony ludności,

3) w którym może przebywać więcej niż 50 osób:

a) przeznaczony na potrzeby działalności leczniczej, pomocy społecznej, nauki, szkolnictwa wyższego, oświaty lub wychowania,

b) biurowy,

c) przeznaczony na potrzeby kultury, turystyki lub sportu;

4) inny niż wymieniony w pkt 1 i 2 budynek użyteczności publicznej lub jego część, w której może przebywać więcej niż 100 osób lub która ma powierzchnię przekraczającą 2500 mkw.

…i zwolnienia

Z kolei zgodnie z par. 2 rozporządzenia w budynku użyteczności publicznej organ ochrony ludności nie wyznacza budowli ochronnej, jeżeli spełniona jest choć jedna z poniższych przesłanek:

1) nie ma możliwości spełnienia wymagań określonych dla budowli ochronnych, o których mowa w ustawie,

2) nie ma potrzeby zapewnienia określonej liczby miejsc schronienia w schronie albo ukryciu,

3) brak ekonomicznej zasadności inwestycji, która jest niezbędna w celu zapewnienia schronu albo ukrycia,

4) istnieje nieakceptowalne ryzyko związane z potencjalnymi sytuacjami awaryjnymi lub katastroficznymi, takimi jak awarie przemysłowe lub katastrofy naturalne, które mogą oddziaływać na bezpieczeństwo osób przebywających w schronie albo ukryciu,

5) istnieje możliwość zapewnienia schronienia użytkownikom budynku użyteczności publicznej w budowli ochronnej znajdującej się w odległości nieprzekraczającej 500 metrów, mierzonej po przewidywanych drogach poruszania się ludzi, od wyjść z budynku użyteczności publicznej do wejścia do obiektu budowlanego, w którym zapewniono budowlę ochronną,

6) budynek użyteczności publicznej znajduje się w posiadaniu jednostki przewidzianej do militaryzacji lub zmilitaryzowanej, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Termin

Przepisy stosuje się dla zamierzenia budowlanego, wobec którego po 31 grudnia 2025 r. został złożony

• wniosek o pozwolenie na budowę,
• wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego bądź
• zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Uwaga! W odniesieniu do innych obiektów budowlanych ustawa nie określa terminu wyznaczenia ich jako budowli ochronnych. Zatem powinno to nastąpić niezwłocznie, a wydane 31 lipca 2025 r. rozporządzenie powinno umożliwić realizację tego obowiązku.

Kto wyznacza

Zgodnie z art. 82 ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej w celu ochrony ludności przed zagrożeniami powstałymi w wyniku klęsk żywiołowych, zdarzeń o charakterze terrorystycznym lub działań wojennych wykorzystuje się obiekty zbiorowej ochrony.

Za budowle ochronne uznaje się wyłącznie obiekty budowlane, które spełniają albo po przebudowie lub dostosowaniu mogą spełniać warunki techniczne, warunki techniczne użytkowania i warunki techniczne usytuowania, konieczne dla zapewnienia funkcji obiektu zbiorowej ochrony.

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) uznaje za budowlę ochronną obiekty budowlane, które będą budowlami ochronnymi istotnymi dla ochrony ludności gminy przed zagrożeniami.

Z kolei starosta uznaje za budowlę ochronną obiekty budowlane, które będą pełniły podobną funkcję dla ochrony ludności powiatu. Zaś wojewoda uznaje za budowlę ochronną wyłącznie obiekty budowlane o znaczeniu ponadlokalnym.

W jaki sposób

Uznanie danego, istniejącego już obiektu budowlanego albo jego części za budowlę ochronną nie następuje z mocy samego prawa, ale jako skutek odpowiedniego działania uprawnionego podmiotu, tj. na podstawie:

• wyznaczenia przez właściwy organ ochrony ludności,
• porozumienia właściwego organu ochrony ludności z właścicielem lub zarządcą budynku albo
• decyzji właściwego organu ochrony ludności.

Uwaga! Właściwe organy ochrony ludności, na obszarze swojej właściwości miejscowej, planują niezbędną liczbę i pojemność obiektów zbiorowej ochrony, uwzględniając w szczególności liczbę ludności przebywającej na danym obszarze oraz przewidywane rodzaje zagrożeń.

Pojemność obiektów zbiorowej ochrony planuje się w taki sposób, aby zapewnić schronienie w granicach administracyjnych miast we wszystkich obiektach zbiorowej ochrony – dla co najmniej 50 proc., w tym w budowlach ochronnych – dla co najmniej 25 proc. przewidywanej liczby ludności przebywającej w sytuacji zagrożenia na obszarze planowania.

Z kolei poza granicami administracyjnymi miast zapewnienie schronienia powinno nastąpić we wszystkich obiektach zbiorowej ochrony – dla co najmniej 25 proc. w tym w budowlach ochronnych – dla co najmniej 15 proc. przewidywanej liczby ludności przebywającej w sytuacji zagrożenia na obszarze planowania.

=> Czy można odwołać się od decyzji o uznaniu za budowlę ochronną?

Tak, wskazuje na to wprost art. 20 ust. 4 u.o.l.o.c. Odwołanie od decyzji o uznaniu za budowlę ochronną, wydanej przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub starostę rozpatruje wojewoda, a od decyzji wydanej przez wojewodę – minister właściwy do spraw wewnętrznych. ©℗