rozwiń ›
  • Projekt ustawy zakłada uproszczenie procedur i ograniczenie formalizmów w zakresie zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym, w tym nowe progi finansowe i możliwość uproszczonych ofert w trybach konkursowych.
  • Nowelizacja wprowadza możliwość przyznawania odznaki honorowej za zasługi dla społeczeństwa obywatelskiego oraz ustanawia 24 kwietnia Dniem Społeczeństwa Obywatelskiego.
  • Projekt przewiduje zmiany w zakresie obowiązków sprawozdawczych, kontroli, współpracy pozafinansowej i zaktualizowanie zadań publicznych, w tym uwzględnienie obrony cywilnej.

Ułatwienia w zlecaniu zadań publicznych i nowe limity finansowe

Projekt wprowadza możliwość zlecania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego organizacjom pozarządowym z dopuszczeniem wyłącznie wkładu osobowego i rzeczowego (art. 5 ust. 4a i 4b ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)), bez obowiązku wniesienia wkładu finansowego. Tego typu wsparcie będzie możliwe w trybach zarówno konkursowych, jak i pozakonkursowych, przy zachowaniu warunków określonych w ustawie o finansach publicznych.

W przypadku uproszczonych ofert i sprawozdań (art. 19a ust. 7b i 7c ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)) projekt zakłada ich zastosowanie także w otwartych konkursach ofert oraz innych trybach, jeżeli kwota dofinansowania nie przekracza 60.000 zł. Równocześnie podniesiono limit dofinansowania w trybie pozakonkursowym do 20.000 zł oraz limit łączny w danym roku – do 40.000 zł. Limit środków, jakie jednostka samorządu terytorialnego może przekazać w trybie pozakonkursowym, zwiększono z 20% do 30% całkowitych dotacji na dany rok.

Zmiany w programach współpracy i obowiązkach sprawozdawczych

Projekt jednoznacznie określa, że roczne i wieloletnie programy współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi nie są aktami prawa miejscowego (zmiana art. 5a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)).

Zmieniono także limit kwotowy uprawniający organizację pożytku publicznego do składania uproszczonego rocznego sprawozdania merytorycznego – z 100.000 zł do 200.000 zł rocznego przychodu (art. 23 ust. 6c ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)).

Modyfikacje w zakresie kontroli i organizacji Komitetu ds. Pożytku Publicznego

W zakresie nadzoru, nowelizacja przewiduje zastąpienie obowiązku sporządzenia protokołu kontroli – obowiązkiem opracowania projektu wystąpienia pokontrolnego (art. 31 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)). Ma to na celu dostosowanie przepisów do nowoczesnych standardów kontroli znanych z innych ustaw, m.in. ustawy o kontroli w administracji rządowej.

Zrezygnowano z obowiązku uchwalania przez Komitet ds. Pożytku Publicznego planu prac i zatwierdzania go przez Radę Ministrów, co uprości tryb działania Komitetu.

Odznaka honorowa i ustanowienie Dnia Społeczeństwa Obywatelskiego

Projekt ustawy wprowadza nową formę wyróżnienia – odznakę honorową pn. „Zasłużony dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce” (art. 5e ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)). Będzie ona przyznawana przez Przewodniczącą Komitetu ds. Pożytku Publicznego, po zasięgnięciu opinii Rady Działalności Pożytku Publicznego, m.in. społecznikom, członkom NGO i wolontariuszom. Tryb nadania, wzór odznaki i dokumentów ureguluje rozporządzenie.

Dodatkowo, dzień 24 kwietnia – data uchwalenia ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – zostanie ustanowiony Dniem Społeczeństwa Obywatelskiego (art. 5d ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)).

Zmiany w terminach i zakresie zadań publicznych

Przesunięty zostanie termin sporządzania informacji o wydatkowaniu środkówz 1,5% PIT przez organizacje pożytku publicznego (art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491)), co ma ułatwić obowiązki informacyjne beneficjentom tej formy wsparcia.

Projekt przewiduje również nowelizację art. 4 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U z 2024 r. poz. 1491), rozszerzając sferę zadań publicznych o „obronę cywilną”. Zmiana ta dostosowuje katalog zadań do obowiązującej ustawy z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1907).

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie znajduje się na etapie przygotowań do przedłożenia Radzie Ministrów, a jego przyjęcie planowane jest na IV kwartał 2025 r.