Tak wynika z odpowiedzi udzielonej przez MZ Unii Metropolii Polskich (UMP). Organizacja w kwietniu br. zwracała uwagę na problemy ze stosowaniem niektórych przepisów dotyczących prawa do świadczeń opieki zdrowotnej w obszarze pomocy społecznej. Jeden z nich jest związany z art. 38 ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. ze zm.). Zgodnie z nim osoba chora psychicznie lub upośledzona umysłowo, która trafiła do DPS (za zgodą swoją lub przedstawiciela ustawowego), podlega co sześć miesięcy badaniom stanu zdrowia psychicznego w zakresie uzasadniającym jej dalszy pobyt w placówce. Zdaniem UMP nie jest jasne, kto ma pokrywać koszty tych badań – DPS czy NFZ – i zdarza się, że podmioty lecznicze odmawiają ich wykonania, bo nie chcą za nie płacić.

Ministerstwo zdrowia - za badania płaci DPS

Jerzy Szafranowicz, wiceminister zdrowia, w przekazanej metropoliom odpowiedzi wyjaśnia, że obowiązek realizacji badań, o których mowa w art. 38, ciąży na DPS, w którym przebywa pacjent. Uzasadnia to zaś zapisami, jakie znalazły się w OSR, która towarzyszyła projektowi nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. W tym dokumencie wskazano, że okresowe badanie stanu zdrowia psychicznego będzie finansowane z pieniędzy pozostających w dyspozycji DPS, pozyskanych z opłat wnoszonych przez mieszkańców lub innych źródeł. W efekcie ta regulacja nie będzie generować dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Jednak UMP nie zgodziła się ze stanowiskiem przedstawionym przez resort zdrowia i wysłała do niego kolejne pismo. Organizacja podkreśla, że OSR ma na celu przewidywanie skutków wprowadzanych przepisów, w tym kosztów finansowych. Sama w sobie nie ma natomiast mocy prawnej, która wiązałaby strony do ponoszenia określonych wydatków, jeśli nie wynika to bezpośrednio z ustawy. UMP przypomina, że na etapie, gdy projekt ustawy był kierowany do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, OSR nie zawierała informacji na temat pokrywania kosztów badania przez DPS – pojawiła się ona bowiem dopiero w treści tego dokumentu, gdy razem z projektem ustawy trafiła do Sejmu. Co więcej, w trakcie konsultacji projektu jedna ze zgłoszonych uwag odnosiła się do proponowanego brzmienia art. 38 i potrzeby wskazania w nim, przez kogo mieszkaniec DPS ma być badany i kto będzie płatnikiem tego badania, ale w odpowiedzi na nią resort nie odniósł się do tej ostatniej kwestii.

Na koniec UMP stwierdza, że dalej nie znajduje uzasadnienia, dlaczego to DPS ma ponosić koszty cyklicznych badań stanu zdrowia psychicznego mieszkańca, nie mając przy tym stosownej rekompensaty finansowej. Jednocześnie ponawia wcześniejszy postulat określenia wprost w przepisach, że mają być one finansowane ze środków publicznych przez NFZ. ©℗