Dorosła osoba niepełnosprawna z orzeczeniem na siedem lat

Co do zasady obowiązujące przepisy przewidują wydawanie orzeczeń przez powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności (PZON), na czas określony lub na stałe – choć w przypadku niepełnosprawnych dzieci zawsze nie dłużej niż do skończenia 16 lat. Jednak już od dawna osoby niepełnosprawne oraz ich opiekunowie skarżą się na to, że orzeczenia, które uzyskują, mają krótkie okresy ważności i to nawet w sytuacji, gdy stan zdrowia nie rokuje poprawy, a wręcz przeciwnie, z czasem ulega pogorszeniu, np. ze względu na występującą u nich chorobę genetyczną. W praktyce zmusza ich to do cyklicznego zgłaszania się na posiedzenie zespołu i kompletowania za każdym razem dokumentacji medycznej. Problem ten był podnoszony też w trakcie prac społecznego zespołu ds. deregulacji (Inicjatywa „SprawdzaMy”), którym kierował przedsiębiorca Rafał Brzoska, a jednym ze zgłaszanych postulatów było wprowadzenie zmian w zakresie długości okresu, na jaki wydawane są orzeczenia.

Propozycje strony społecznej realizuje wspomniany projekt rozporządzenia. Zakłada on zmianę par. 3 ust. 6, który reguluje kwestię wydawania orzeczeń dzieciom. Zgodnie z jego nowym brzmieniem niepełnosprawność będzie ustalana na okres minimum trzech lat (teraz przepisy nie mają ustanowionej dolnej granicy). Natomiast jeśli u dziecka zostały potwierdzone zespół Downa albo rzadka choroba genetyczna, charakteryzująca się jednorodnym i niezmiennym przebiegiem, przy której według najnowszej wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy klinicznej i funkcjonalnej, to wtedy orzeczenie będzie wydawane od razu do skończenia przez nie 16 lat. Wykaz takich schorzeń – liczący 208 pozycji, zawiera załącznik do projektu rozporządzenia.

Co istotne, w dużym stopniu zmiany w par. 3 ust. 6 polegają na przełożeniu na przepisy rozporządzenia wytycznych, jakie dla PZON, a także wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON), wydał w marcu br. Łukasz Krasoń, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych. Rekomendują one wydawanie dzieciom z zespołem Downa i chorobami genetycznymi orzeczenia na okres do 16. urodzin i zawierają dwie listy takich schorzeń. Pierwsza z nich liczy 150 chorób i w sytuacji potwierdzenia jednej z nich u dziecka na jego orzeczeniu ma być ustalany pkt 7, wskazujący na konieczność stałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną zdolnością do samodzielnej egzystencji, oraz pkt 8, stanowiący o stałym współudziale opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji dziecka. Z kolei na drugiej liście widnieje 58 schorzeń, które mają kwalifikować do pkt 8 na orzeczeniu. W załączniku do projektu rozporządzenia te dwa wykazy zostały połączone w jeden.

Dorosła osoba niepełnosprawna też skorzysta

Podobne rozwiązanie jak w przypadku dzieci będzie obowiązywać w stosunku do osób, które skończyły 16 lat i jest u nich orzekany jeden z trzech stopni niepełnosprawności. Jeśli stwierdzone są u nich zespół Downa lub jedno z rzadkich schorzeń genetycznych z załącznika, to PZON będzie im wydawał orzeczenie na okres nie krótszy niż siedem lat. Taka jego długość jest uzasadniana przez resort rodziny tym, że na siedem lat jest wydawana decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia, która jest warunkiem uzyskiwania świadczenia wspierającego. W ten sposób obydwa okresy ważności tych dokumentów będą tożsame.

Projekt rozporządzenia przewiduje, że nowe regulacje mają wejść w życie po 14 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw. Uwzględnione zostały w nim też przepisy przejściowe. Chodzi o sprawy wszczęte i niezakończone, czyli wnioski o wydanie orzeczenia, które w momencie wejścia w życie nowelizacji będą w trakcie rozpatrywania przez PZON. Będą one podlegać załatwieniu już w oparciu o nowe przepisy. Analogicznie będzie w sprawach, w których będzie toczyć się postępowanie odwoławcze w WZON, gdy osoba niepełnosprawna nie zgadza się z orzeczeniem powiatowego zespołu, lub postępowanie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, który jest drugą instancją odwoławczą. One również będą rozpatrywane z zastosowaniem nowych, korzystniejszych przepisów. ©℗